Log (przyrząd pomiarowy)

Ten artykuł od 2021-06 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Zestaw logu ręcznego (Muzeum morskie w Paryżu).

Log (od ang. log, „kloc, kłoda, polano”) – przyrząd pomiarowy określający prędkość poruszania się jednostki pływającej oraz przebytą przez nią drogę. Pierwotnie (tzw. log ręczny) miał postać wyskalowanej linki nawiniętej na szpulę z drewnianym klockiem przymocowanym do jej końca, a pomiaru dokonywano poprzez wyrzucenie za rufę lub burtę klocka i pomiar szybkości, z jaką rozwinęła się linka (tradycyjnie w węzłach). Pomiar prędkości prowadzony poprzez splunięcie za burtę i obserwowanie położenia śliny nazywa się żartobliwie logiem hiszpańskim.

Log, 1734

Pozostałe rodzaje

• turbinowy – oparte są o turbinę znajdująca się poniżej linii wodnej i mierzą prędkość na podstawie liczby obrotów.
• burtowy,
• ciśnieniowy, (SAL) działa na zasadzie rurki Pitota, mierząc zmiany ciśnienia wody, pochodzące od prędkości statku.
• elektromagnetyczny,
• hydroakustyczny (dopplerowski), mierzący zmiany częstotliwości dźwięku rozchodzącego się w wodzie (efekt Dopplera)
• mechaniczny (Walkera), mierzący liczbę obrotów specjalnej śruby holowanej za statkiem.

Możliwe jest także satelitarne mierzenie prędkości albo w oparciu o technologie radarowe itp.

Na wielkich jednostkach oprócz logu mierzącego prędkość do przodu instaluje się (na dziobie i na rufie) dodatkowe logi, o dużej dokładności, mierzące prędkość poprzeczną. Logów tych używa się w czasie manewrów portowych.