Logistyka wojskowa

Korpusówka

Logistyka wojskowa (ang. military logistics) – część logistyki obronnej[1], służba powołana do organizowania i realizacji dostaw zaopatrzenia[2] i świadczenia usług związkom operacyjnym, związkom taktycznym oraz pozostałym jednostkom i instytucjom sił zbrojnych.

Każde państwo ponosi z zasady odpowiedzialność za zabezpieczenie logistyczne swoich sił zbrojnych, a także wraz z właściwym dowództwem NATO odpowiada wspólnie za wielonarodowe operacje NATO. Ułatwia to standaryzacja oraz zamienność sprzętu (zamienność części i podzespołów, uzbrojenia i sprzętu wojskowego, paliwa oraz głównych środków bojowych), a także zastosowanie odpowiednich procedur. Jednak wykonywanie wspólnych zadań, jak również sytuacje nadzwyczajne, mogą wymusić wzajemną pomoc logistyczną – w tym także w zakresie uzupełnienia środków bojowych i materiałowych.

Logistyka wojskowa w ujęciu historycznym

Militarny aspekt postrzegania logistyki wywodzi się z języka francuskiego, w którym logistique odnosi się do spraw zakwaterowania, zaopatrzenia i przemieszczania wojsk. W taki właśnie sposób po raz pierwszy logistykę zdefiniował w swojej książce Zarys sztuki wojennej Antoine-Henri Jomini[3]. Wykazał, że klęska wojsk napoleońskich pod Moskwą w dużej mierze spowodowana była słabością systemu zaopatrywania. Nie potwierdziło się powiedzenie, że „Teren żywi armię”, a strategia wojsk rosyjskich polegająca na „wciąganiu” wojsk w głąb nieprzyjaznego terytorium oraz taktyka „spalonej ziemi” załamała ofensywę francuską. W swoich pracach podkreślał, że problematykę zaopatrywania wojsk walczących należy rozpatrywać w ścisłym powiązaniu z zapleczem krajowym[4].

Nieco później teorię i praktykę logistyki wojskowej (militarnej) rozwijali przedstawiciele amerykańskich sił morskich. Do prekursorów współczesnej logistyki obronności należy zaliczyć admirała A.T. Mahana. Utożsamiał on logistykę z całokształtem procesów gospodarczych niezbędnych do zabezpieczenia sprawnego funkcjonowania sił morskich, a problematykę analiz i przygotowań wojennych rozszerzył o procesy związane z mobilizacją i gotowością gospodarki narodowej do wsparcia sił zbrojnych[5].
Kolejnym prekursorem logistyki był komandor G.C. Thorpe. W swojej książce Logistyka czysta, nauka o przygotowaniu wojny z 1917, przedstawił naukowe podstawy funkcjonowania wojskowego systemu logistycznego. Według niego logistyka obok strategii decyduje o sukcesie militarnym. W strukturze logistyki wyróżniał logistykę teoretyczną, która określa cel, zakres i metody funkcjonowania oraz logistykę praktyczną w skład której wchodzi zaopatrywanie, transport, finanse oraz produkcja na potrzeby sił zbrojnych i zamówienia wojskowe. Opowiadał się za wprowadzeniem do sił zbrojnych logistycznych organów kierowania i powoływania funkcjonalnych pionów logistyki pod kierownictwem szefa sztabu[6].
Po II wojnie światowej globalny zakres działań wojennych narzucił logistyce bardzo szeroki zakres zadań związanych z zabezpieczeniem logistycznym walczących wojsk. Postrzegano go w wymiarze obejmującym gospodarkę i siły zbrojne. Do upowszechnienia teorii nowoczesnej logistyki szczególnie zasługi położył kontradmirał H.E. Eccles. W swoich publikacjach postrzegał logistykę jako ogniwo spinające gospodarkę narodową z siłami zbrojnymi. Klasyfikując sztukę wojenną podzielił ją na trzy dyscypliny: strategię, taktykę i logistykę[7].

Zabezpieczenie logistyczne wojsk

Proces dostaw zaopatrzenia oraz świadczenia usług specjalistycznych i gospodarczo-bytowych niezbędnych wojskom do szkolenia i walki to zabezpieczenie logistyczne wojsk[8].

Celem zabezpieczenia logistycznego jest utrzymanie wysokiej zdolności bojowej wojsk, w określonym czasie, pozwalającym na osiągnięcie zamierzonych celów. Nakierowane ono jest na zaspokojenie potrzeb wojsk w zakresie uzbrojenia i sprzętu wojskowego oraz środków bojowych i materiałowych niezbędnych do szkolenia i walki, utrzymanie w sprawności technicznej uzbrojenia i sprzętu wojskowego w okresie pokoju oraz zachowanie zdolności stanów osobowych sprawności technicznej uzbrojenia i sprzętu wojskowego do prowadzenia działań bojowych.

Zabezpieczenie logistyczne obejmuje

  • Przedsięwzięcia logistyczne
    • zabezpieczenie materiałowe[9]
      • gromadzenie, przechowywanie, wydawanie i dostarczanie środków bojowych i materiałowych
      • wykorzystanie zasobów miejscowych i zdobyczy wojennej
      • świadczenie usług gospodarczo-bytowych
    • zabezpieczenie transportu i ruchu wojsk
      • przedsięwzięcia organizacyjno-techniczne związane z realizacją przewozów wojskowych oraz towarzyszących im prac przeładunkowych
      • przedsięwzięcia przygotowania utrzymania sieci transportowej znaczenia obronnego
      • kierowanie ruchem wojsk.
    • zabezpieczenie techniczne[9]
      • obsługiwanie techniczne (w tym usługi metrologiczne i specjalne urządzeń poddozorowych)
      • rozpoznanie techniczne:
        prowadzi się je we wszystkich rodzajach działań taktycznych poprzez: patrol rozpoznania i pomocy technicznej, patrol rozpoznania technicznego, grupę ewakuacyjno-remontową, posterunek obserwacji technicznej oraz czynią to wszyscy użytkownicy uzbrojenia i sprzętu wojskowego. Informacje zebrane z rozpoznania technicznego są przeznaczone w szczególności do podejmowania decyzji w zakresie ewakuacji i remontu[10];.
      • ewakuację techniczną
      • remont uzbrojenia i sprzętu wojskowego
      • zaopatrywanie w techniczne środki materiałowe
    • infrastruktura
    • inne
      • zaspokojenie potrzeb bytowych jeńców wojennych – polega na zapewnieniu im wyżywienia i pomocy medycznej do czasu ewakuacji do obozów dla jeńców wojennych
      • zabezpieczenie techniczno-lotniskowe
      • grzebanie poległych i zmarłych – organizuje szef logistyki zgodnie z wytycznymi dowódcy związku taktycznego (oddziału). Uroczystościom pogrzebowym nadaje się oprawę zgodną z ceremoniałem wojskowym. Miejsca pochówku powinny odpowiadać wymaganiom sanitarnym i przeciwepidemicznym. Ewidencję poległych i zmarłych żołnierzy, ze wskazaniem miejsc pochowania, prowadzi sztab związku taktycznego (oddziału)
  • Zabezpieczenie medyczne[9]
    • przedsięwzięcia profilaktyki zdrowotnej
    • przedsięwzięcia leczniczo-ewakuacyjne
    • przedsięwzięcia sanitarno-higieniczne i przeciwepidemiczne
    • ochronę sanitarną żołnierzy przed skutkami użycia broni masowego rażenia
    • zaopatrywanie w sprzęt i materiały medyczne
  • Przedsięwzięcia personalno-administracyjne

System logistyczny

System logistyczny tworzą logistyczne organy kierowania oraz jednostki logistyczne dysponujące potencjałem: materiałowym, technicznym, medycznym i transportowym. Ponadto w procesie dostaw zaopatrzenia i świadczenia usług walczącym wojskom wykorzystywany jest również terenowy potencjał logistyczny.

Logistyczne organy kierowania pod względem kompetencyjnym dzielą się na koncepcyjno-planistyczne oraz organizacyjno-wykonawcze.

Terenowy potencjał logistyczny – to zakłady, urządzenia i instalacje świadczące usługi specjalistyczne i gospodarczo-bytowe oraz sprzęt techniczny i środki materiałowe znajdujące się na obszarze prowadzonych działań, które w ramach współdziałania wojskowo-cywilnego mogą być wykorzystane w zabezpieczeniu logistycznym walczących wojsk.

Mobilne jednostki logistyczne to pułki, bataliony i kompanie logistyczne posiadające w swojej strukturze organizacyjnej pododdziały zaopatrzenia, remontowe lub medyczne, a także samodzielne oddziały i pododdziały: zaopatrzenia, transportowe, remontowe, ewakuacji sprzętu, wzmocnienia medycznego, samochodów sanitarnych, masowego tankowania, rurociągów dalekosiężnych oraz rurociągów przeprawowych.

Stacjonarne jednostki logistyczne to rejonowe bazy materiałowe, okręgowe warsztaty techniczne i rejonowe warsztaty techniczne oraz wojskowe rejony lecznicze, samodzielne bazy amunicji, stacjonarne kompanie remontowe i wojskowe komendy transportu.

Współczesne jednostki logistyczne WP

Przypisy

  1. ↑ Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego. Akademia Obrony Narodowej, Warszawa 2008. s. 68. [dostęp 2015-11-16].
  2. ↑ Jacek Solarz: Doktryny militarne XX wieku. s. 508.
  3. ↑ Nowak 2015 ↓, s. 57.
  4. ↑ Nowak 2015 ↓, s. 58.
  5. ↑ Nowak 2015 ↓, s. 58–59.
  6. ↑ Nowak 2015 ↓, s. 59.
  7. ↑ Nowak 2015 ↓, s. 60.
  8. ↑ Ściborek (red.) 1995 ↓, s. 23.
  9. ↑ a b c Dakudowicz (przew.) 2000 ↓, s. 155.
  10. ↑ Dakudowicz (przew.) 2000 ↓, s. 173.

Bibliografia

  • Tadeusz Dakudowicz (przew.): Podręcznik walki pododdziałów wojsk zmechanizowanych. Warszawa: Dowództwo Wojsk Lądowych. Wyższa Szkoła Oficerska im. Tadeusza Kościuszki, 2000.
  • Eugeniusz Nowak: Logistyka i obronność, czyli od logistyki wojskowej do logistyki obronności. W: Andrzej Polak, Krzysztof Krakowski: Obronność jako dyscyplina naukowa. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, 2015. ISBN 978-83-7523-369-8.
  • Jacek Solarz: Doktryny militarne XX wieku. Kraków: Avalon, 2009. ISBN 978-83-60448-78-6.

Media użyte na tej stronie

Korpusówka słuzb logistycznych.jpg
Korpusówka służb logistycznych