Lokomotywa (wiersz)

Fragment wiersza Lokomotywa, ściana budynku w Mysłowicach (2018)
(c) simon tunstall, CC BY 3.0
W lokomotywach parowych para pochodzi z kotła opalanego np. węglem

Lokomotywa – wiersz dla dzieci autorstwa Juliana Tuwima, po raz pierwszy wydany 12 kwietnia 1936 roku w czasopiśmie „Wiadomości Literackie”[1]. Ze względu na silne wykorzystanie dobierania wyrazów tak, aby naśladowały one brzmieniem określone zjawisko, wiersz ten jest przykładem onomatopei. Lokomotywa powstała pod koniec twórczości poety i jest uznawana za jedno z jego najbardziej znanych dzieł[2].

Treść

Lokomotywa opowiada o lokomotywie parowej, która przygotowuje się do odjazdu i w końcu wyrusza na wprost. Oprócz pasażerów lokomotywa wiezie także ładunki, wśród których znajdują się krowy, konie, banany, fortepiany, armata, dębowe stoły i szafy, słoń, niedźwiedź, dwie żyrafy, świnie oraz bagaże. Wiersz opisuje siłę lokomotywy, jej proces ruszania i jazdy.

Tłumaczenia na języki obce

Wiersz został przetłumaczony na wiele języków obcych, między innymi na niemiecki, francuski, słoweński, czeski (Jacek Baluch), esperanto, jidysz (Lejb Olicki)[3], rosyjski[4] i angielski[5] (Tomasz Wyżyński)[6].

Interpretacje

Wiersz został zekranizowany w 1957 roku w Studiu Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej przez Stanisława Raczyńskiego i Lechosława Marszałka[7]. Drugą ekranizację zrealizował w roku 1976 w łódzkim Se-Ma-Forze Zbigniew Rybczyński[8].

Został także, w wolnym tłumaczeniu, przełożony na gwarę poznańską przez Marka Szymańskiego (znanego jako „Wuja Czechu”) i wraz z innymi przetłumaczonymi przez niego popularnymi polskimi wierszami wydany w postaci tomiku pt. „W antrejce na ryczce”[9][10].

Rapowaną wersję utworu Lokomotywa można znaleźć na płycie Poeci duetu producenckiego WhiteHouse. Interpretacji utworu podjęła się raperka Lilu[11].

Przypisy

  1. ↑ Julian Tuwim. Lokomotywa. „Wiadomości Literackie”. 1936, nr 16 (12 IV). s. 8. Warszawa. 
  2. ↑ Co tworzył Julian Tuwim?. [dostęp 2013-04-19]. (pol.).
  3. ↑ Karolina Szymaniak: Przekłady Tuwima na jidysz. jhi.pl. [dostęp 2020-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-04)].
  4. ↑ Lokomotywa. Katalog Biblioteki Narodowej. [dostęp 2013-04-19]. (pol.).
  5. ↑ The Locomotive. [dostęp 2013-04-19]. (ang.).
  6. ↑ "The Engine", trans. Tomasz Wyżyński, [w:] The Flying Cow and Other Polish Verses for Children, Warszawa: Interperess Publishers, 1988, s. 28-31, ISBN 83-223-2267-4.
  7. ↑ Lokomotywa w bazie filmpolski.pl
  8. ↑ Lokomotywa w bazie filmpolski.pl
  9. ↑ Portal swarzędzki - Blubry z Wujem Czechem, czyli o gwarze poznańskiej po swarzędzku [dostęp 2018-06-14] [zarchiwizowane z adresu 2018-06-14] (pol.).
  10. ↑ Tej, bździągwy i szczuny! Witajcie w Pyrlandii, TVN24.pl [dostęp 2018-06-14].
  11. ↑ Poeci. www.hiphopedia.info. [dostęp 2012-05-27]. (pol.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

01 2066 at the 2015 Dresden steam festival. - panoramio.jpg
(c) simon tunstall, CC BY 3.0
01 2066 at the 2015 Dresden steam festival.
Myslowice Tuwim Lokomotywa.jpg
Autor: Adrian Tync, Licencja: CC BY-SA 4.0
Fragment wiersza „Lokomotywa” Juliana Tuwima, ściana budynku przy ulicy Powstańców 12a w Mysłowicach.