Lombard (zespół muzyczny)
Lombard 40/40 | |
Inne nazwy | Lombard Group, L’ombard |
---|---|
Rok założenia | |
Pochodzenie | |
Gatunek | |
Aktywność | 1981–1991, od 1994 |
Skład | |
Grzegorz Stróżniak, Marta Cugier, Łukasz Kulczak, Paweł Kosicki, Maksymilian Mińczykowski | |
Odznaczenia | |
Strona internetowa |
Lombard – polski zespół pop-rockowy powstały w 1981 roku w Poznaniu. Nagrał kilkanaście płyt i wylansował wiele przebojów, największe z nich to „Przeżyj to sam” do słów Andrzeja Sobczaka i „Szklana pogoda” do słów Marka Dutkiewicza. Zespół zagrał kilka tysięcy koncertów w Polsce i za granicą.
Liderem zespołu jest Grzegorz Stróżniak – kompozytor, aranżer i wokalista grający na instrumentach klawiszowych. W pierwszej dekadzie działalności zespołu grało w nim wielu instrumentalistów i dwie wokalistki: Wanda Kwietniewska, która dziś jest liderką i wokalistką grupy Wanda i Banda oraz Małgorzata Ostrowska, która od 1991 roku prowadzi działalność solową. Lombard istniał w kilkunastu składach. Obecny tworzą: Marta Cugier, Grzegorz Stróżniak, Łukasz Kulczak, Paweł Kosicki, Bartek Krawczak.
Zespół w latach 80. współpracował z profesjonalnymi autorami tekstów, między innymi Jackiem Skubikowskim i Markiem Dutkiewiczem. Obecnie teksty dla Lombardu pisze Marta Cugier.
Historia
Lata 80. XX wieku
Zespół powstał w 1981 roku. 18 maja odbyła się pierwsza próba zespołu w sali Estrady Poznańskiej. Data ta uważana jest za dzień powstania Lombardu[1], który początkowo (przez 2 miesiące) nosił nazwę Skandal[2][3]. W lipcu tego roku zespół podczas pierwszej sesji nagrał trzy utwory w studiu Polskiego Radia Szczecin: „Bez zysków, bez strat”, „Komu cichy płacz” i „Błądząc, wędrując”. Ten pierwszy, już 26 lipca, zadebiutował w programie radiowym Lato z Radiem a wkrótce, bo 15 sierpnia w programie telewizyjnym Magazyn pana Manna[2]. Na początku 1982 roku zespół przygotowywał swoją trasę koncertową w byłym kinie Grunwald, dając na koniec koncert dla słuchaczy byłej WSOSK. Wystąpił również przed podchorążymi WSOWP.
Pod koniec lutego 1982 zespół zaczął zdobywać popularność po tym, jak w programie Radiokurier pojawiły się piosenki: „Droga pani z TV” i „O jeden dreszcz”. Wkrótce pojawiły się one na liście przebojów tego programu. Pierwsza z nich znalazła się później na liście przebojów Programu I Polskiego Radia, a druga na liście wznowionego 1 kwietnia Programu III Polskiego Radia. W dniu inauguracji radiowej „Trójki”, na tej antenie został wyemitowany utwór „Przeżyj to sam”, który po dwóch dniach został zdjęty z emisji przez cenzurę. Został do dziś jednym z największych przebojów zespołu, mimo że praktycznie nie zaistniał na listach przebojów[2]. Wkrótce po zdjęciu z anteny „Przeżyj to sam”, bo jeszcze w kwietniu tego roku, zespół nagrał pod presją stworzenia kolejnego potencjalnego przeboju piosenkę „Nasz ostatni taniec”. Sesję nagraniową zrealizowano w studio Polskiego Radia w Poznaniu. W czerwcu piosenka stała się przebojem, a radiowa „Trójka” emitowała go jako złą wróżbę dla polskiej reprezentacji piłkarskiej na mistrzostwach świata w Hiszpanii[2].
We wczesnym okresie działalności grupy teksty piosenek pisali znani polscy tekściarze: Andrzej Sobczak, Marek Dutkiewicz i Jacek Skubikowski – także autor wielu cenionych kompozycji zespołu[4]. Początkowo w Lombardzie Grzegorzowi Stróżniakowi towarzyszyły dwie wokalistki: Małgorzata Ostrowska i Wanda Kwietniewska. W tym wokalnym rockowym trio Lombard w okresie lipiec – wrzesień nagrał płytę Śmierć dyskotece!, która osiągnęła status złotej (nakładem 400 000 egzemplarzy[5]). Zespół nagrywał tę debiutancką płytę w atmosferze wewnętrznych personalnych konfliktów. Współpraca pomiędzy muzykami, realizatorami i współautorami (Skubikowski i Dutkiewicz) nie była najlepsza. We wrześniu 1982 zespół opuściła Wanda Kwietniewska[2], aby wkrótce założyć własną grupę Banda i Wanda[3]. Zespół opuścił także dotychczasowy kierownik muzyczny Maurycy Przybyłowicz, a liderem został Grzegorz Stróżniak[2]. Jesienią grupa zaczęła koncertować już w nowym składzie: Grzegorz Stróżniak, Małgorzata Ostrowska, Piotr Zander, Zbigniew Foryś i Przemysław Pahl. 21 listopada miało miejsce jedno z ważniejszych w dziejach grupy nagrań. Podczas dwóch koncertów w sali Filharmonii Szczecińskiej zespół nagrał album Live, który nie tylko przez słuchaczy, ale także krytyków został bardzo dobrze przyjęty[2][6].
W 1983 roku premierę miały nagrane wcześniej dwa albumy: Śmierć dyskotece! i Live. Kuriozalnie drugi z nich, dzięki staraniom Savitoru trafił do sprzedaży 10 maja 1983, na kilka tygodni przed wydaniem przez Polskie Nagrania „Muza” debiutanckiego Śmierć dyskotece![2][7]. Na Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu zespół zdobył Nagrodę Publiczności, a Grzegorz Stróżniak otrzymał II nagrodę w konkursie Jury za kompozycję „Szklana pogoda” (I nagrody wówczas nie przyznano)[7][8].
15 stycznia 1984 podczas dwóch koncertów w warszawskim Klubie „Stodoła” zespół otrzymał złotą płytę za album Śmierć dyskotece!. W tym samym roku miały miejsce premiery kolejnych dwóch albumów: Wolne od cła i Szara maść. Pierwsza z tych płyt została wydana w limitowanym kilkutysięcznym nakładzie przez Klub Płytowy Razem, druga już z nowym perkusistą Włodzimierzem Kempfem przez Savitor[2]. Na płycie znalazł się jeden z największych przebojów zespołu „Stan gotowości”. Szara maść rok później została wydana przez tę firmę w wersji anglojęzycznej pod nazwą Hope and Penicillin.
Rok 1985 to kolejny rok intensywnego koncertowania w kraju i za granicą. W kwietniu, już bez Zbigniewa Forysia, jako kwartet zespół nagrał w Poznaniu materiał na kolejną, piątą już płytę, Anatomia, z której „Mam dość”, „Kryształowa” i „Gołębi puch” zdobywały szczyty list przebojów. 18 maja podczas koncertu „Rock Arena” w Poznaniu grupa otrzymała złotą płytę za singel Tonpressu „Adriatyk, ocean gorący” / „Dwa słowa, dwa światy”[9]. W tym samym roku można było zauważyć kryzys i załamanie rynku rockowego[2].
Zespół w okresie styczeń – czerwiec 1986 roku zawiesił działalność. W marcu jedynie Ostrowska i Stróżniak nagrali angielskie wersje tekstów z płyty Anatomia i tak powstała jej anglojęzyczna wersja Wings of a Dove, wydana jesienią w Holandii przez firmę Rockhouse (jako Kix 4U Records). Po wznowieniu prób perkusistę Włodzimierza Kempfa zastąpił Wojciech Anioła, do zespołu dołączył także basista Henryk Baran[2].
Do końca roku, a także zimą i wiosną 1987 zespół występował w kraju. Podczas dwóch marcowych koncertów w Nysie zarejestrowano materiał, który wkrótce ukazał się na kasecie Live Hits 87 Poltonu. W lipcu tego roku zespół nagrał w Szczecinie kolejną studyjną płytę Kreacje wydaną przez Pronit[10]. Płyta nie odniosła komercyjnego sukcesu[2][11].
Na przełomie 1987 i 1988 roku Lombard po raz kolejny zawiesił działalność, powodem była m.in. ciąża wokalistki. W sierpniu 1988 roku zespół w kolejnym nowym składzie (Małgorzata Ostrowska, Piotr Zander, Robert Kalicki, Henryk Baran i Artur Malik), już bez lidera Grzegorza Stróżniaka powraca na scenę. Koncertuje w kraju i za granicą – tournée po ZSRR[2][12].
W lutym 1989 Lombard nagrał pierwszy w tym składzie program telewizyjny „live” w gdańskim Klubie Żak, jednak bez perkusisty Artura Malika, który tydzień wcześniej złamał obojczyk. Zastąpił go grający wówczas w Bajmie Alan Baster. W maju, w krakowskim Teatrze STU zespół nagrał kolejną koncertową płytę, pt. Koncert[13], która została wydana przez Wifon, i nie znalazła szerszego oddźwięku wśród fanów[11].
Lata 90. XX wieku
Na początku 1990 roku grupa nagrała studyjny album Welcome Home, wydany przez ZPR Records, na którym gościnnie zagrał gitarzysta Dżemu – Jerzy Styczyński[14][15]. Był to kolejny album, który nie przyniósł zespołowi sukcesu[11]. Anglojęzyczną wersję tego albumu pod nazwą Rocking the East rok później wydał Polton.
Rok 1991 był jubileuszowy. Na 10-lecie zespołu zaproszono Grzegorza Stróżniaka i Wandę Kwietniewską, z którymi od lutego do kwietnia nagrano kompilacyjny album ’81–’91 Największe przeboje składający się z największych szlagierów grupy. Płyta została wydana przez Intersonus i była ostatnim albumem nagranym przez Małgorzatę Ostrowską i Wandę Kwietniewską z zespołem Lombard. Zespół w tak poszerzonym składzie dał serię koncertów od 19 maja do 15 czerwca. 30 listopada 1991 wystąpił z nim po raz ostatni, po czym zawiesił działalność[16].
W 1994 roku Grzegorz Stróżniak reaktywował Lombard jako Lombard Group bez wokalistek. Zespół koncertował, tworząc kolejne nowe utwory. Płyta koncertowa Afryka nagrana w składzie: Grzegorz Stróżniak, Henryk Baran, Robert Kalicki, Jacek Królik i Artur Malik, zawierająca zarówno nowe kompozycje, jak i stare przeboje zespołu, ukazała się w czerwcu tego roku[17].
Rok 1995 jest dla Lombard Group rokiem koncertowym. Zespół nagrał utwór promujący nową markę piwa „10,5”, które wówczas stało się jednym z najpopularniejszych w Polsce. W związku z tym grupa zagrała też koncert promujący nową markę „Lech” Browary Wielkopolskie – „10,5” w Hotelu „Marriott” w Warszawie. W kwietniu miał miejsce koncert w Petersburgu z Demisem Roussosem. W czerwcu zespół otrzymał nominację w trzech kategoriach za najlepszy utwór reklamowy[18].
Kolejny, 1996 rok, nie przynosi przełomu[19], lecz w już w 1997 zespół powraca do pierwotnej nazwy Lombard, koncertując w kraju i za granicą w składzie: Małgorzata Ostrowska, Grzegorz Stróżniak, Piotr Zander, Bartosz Latus, Henryk Baran i Artur Malik. Drogi Lombardu i Małgorzaty Ostrowskiej zeszły się tylko na dwa sezony koncertowe[20]. W 1999 roku Małgorzata Ostrowska postanowiła rozpocząć solową karierę i definitywnie zakończyć współpracę z Lombardem[21].
Po 2000 r.
Na jej miejsce Grzegorz poprosił młodą poznańską wokalistkę, z którą właśnie współpracował, Martę Cugier. Wokalistka szybko opanowała materiał i zastąpiła Małgorzatę Ostrowską na wcześniej zakontraktowanych koncertach[22]. W 2000 roku, po niemal 10 latach przerwy, zespół w składzie: Grzegorz Stróżniak, Marta Cugier, Piotr Zander, Paweł Klimczak, Henryk Baran i Artur Malik (pod nazwą L’ombard) nagrał studyjną płytę Deja’Vu, która trafiła na rynek dzięki wytwórni Pomaton EMI[23]. Materiał nagrano w lubelskim „Hendrix Studio”. Album dostał pozytywne recenzje[24], a single „Deja’vu – to już było”, „Patrz! Patrz!”, „Machina myśli” gościły w radiowych listach przebojów. Teledyski z tymi piosenkami emitowane były w telewizyjnych stacjach MTV Polska i Viva Polska.
W 2001 roku Lombard obchodził swoje 20-lecie. Z tej okazji w Programie 3 Polskiego Radia w Studio im. Agnieszki Osieckiej nagrał płytę koncertową 20 lat – koncert przeżyj to sam[25]. Płytę promował teledysk do utworu „Przeżyj to sam”, nakręcony po 20 latach, oraz ballada „Anka” w akustycznej wersji.
W roku 2002 Koch International wydał nagraną rok wcześniej w składzie: Grzegorz Stróżniak, Marta Cugier, Piotr Zander, Paweł Klimczak, Henryk Baran i Paweł Świca jubileuszową płytę koncertową[26].
W 2004 roku Lombard został zaproszony do Międzynarodowego Obozu Sił Pokojowych ONZ stacjonującego na Wzgórzach Golan w Izraelu[22][27]. Był to charytatywny koncert, na który zaproszone zostały wszystkie bataliony sił zjednoczonych: austriacki, słowacki, kanadyjski, japoński i polski – Polish Infantry Battalion. Podczas koncertu zespół zaprezentował utwór „I Say Stop!”, który powstał krótko po zamachu z 11 września 2001 roku.
W 2005 roku zespół wspierał kampanię wyborczą Prawa i Sprawiedliwości, uczestnicząc w cyklu koncertów Wiosna Polaków[28]. Przygotował też multimedialne widowisko Lombard w hołdzie Solidarności – drogi do wolności przy współpracy z Fundacją Centrum Solidarności, Wystawą Drogi do Wolności, Studio Video Gdańsk, Autorami albumu Solidarność 1980-2005 i TVP[29]. Trasę rozpoczął wielki koncert na cześć „Solidarności” podczas Festiwalu Jedynki „Przeżyj to sam, czyli przeboje z przebojami”. Z tym multimedialnym historycznym widowiskiem Lombard objechał całą Polskę. Zagrał również na Festiwalach „Poland on the Pier” w Chicago i „Discovery Poland” w Los Angeles pod patronatem Ministerstwa Kultury. Zwieńczeniem koncertów „W hołdzie Solidarności” był transmitowany przez TVP1 koncert „Cały ten czas” z okazji 25 rocznicy powstania legendarnego Video Studio Gdańsk we wrześniu 2006 roku.
W 2006 roku Lombard obchodził 25 rocznicę powstania. Z tej okazji po bardzo intensywnej trasie w Polsce i w USA 3 grudnia 2006 roku w Poznaniu odbyła się „Gala VIP LOMBARD 25 – LAT”[30][31]. Zespół wręczył nagrody szczególnie zasłużonym dla Lombardu, wśród których znaleźli się Andrzej Sobczak, Jacek Skubikowski i Marek Dutkiewicz. W 2006 roku Lombard otrzymał nagrodę „Pomocna Dłoń” Caritas Polska[32][33] oraz wyróżnienie „Ubi CARITAS” za działalność charytatywną[34]. Za pracę na rzecz osób upośledzonych umysłowo Marta i Grzegorz otrzymali specjalne wyróżnienie od Fundacji Olimpiad Specjalnych[35][33].
15 grudnia 2007 roku w Górnośląskim Centrum Kultury Lombard w składzie: Grzegorz Stróżniak, Marta Cugier, Daniel Patalas, Michał Kwapisz i Mirosław Kamiński, zarejestrował pierwsze DVD w historii zespołu W hołdzie Solidarności – Drogi do wolności z okazji 26 Rocznicy Pacyfikacji Kopalni „Wujek”[36][37], które ukazało się rok później, 13 grudnia 2008, w rocznicę wybuchu stanu wojennego[38]. Marta Cugier i Grzegorz Stróżniak odwiedzili również górników pracujących pod ziemią. Zjechali 700 m pod powierzchnię, by zapoznać się trudnymi warunkami pracy, jakie panują w kopalni[39].
W maju 2008 roku Lombard był gościem Związku Polaków na Białorusi na zaproszenie Angeliki Borys. Spotkanie z Polakami na Białorusi Angelika Borys przypłaciła skazaniem i grzywną za zorganizowanie nielegalnego zgromadzenia. Z okazji „Święta Flagi” i Polonii zespół zaprezentował spektakl W hołdzie Solidarności – drogi do wolności. Współorganizatorem koncertu był Polski Konsulat na Białorusi i Związek Polaków na Wschodzie. Koncert w Grodnie zgromadził ponad tysiąc osób, mimo że władze za wszelką cenę usiłowały do tego nie dopuścić[40][41][42][43].
4 czerwca 2009 roku w Gdańsku zespół wystąpił w prestiżowym koncercie „Zaczęło się w Polsce” z okazji 20. rocznicy wyborów z czerwca 1989 roku. W Stoczni Gdańskiej zgromadziło się kilkadziesiąt tysięcy ludzi[44][45].
1 września 2010 roku na stadionie poznańskiego Lecha odbyła się premiera teledysku Football Fans zrealizowanego przez zespół wraz ze spółką EURO Poznań 2012. 5 tysięcy poznaniaków wraz z Lombardem zaśpiewało na stadionie „We are football fans”[46][47].
6 lutego 2012 roku miała miejsce premiera kolejnego, długo oczekiwanego studyjnego albumu Show Time[48][49].
9 sierpnia 2015 roku Lombard obok takich wykonawców jak Ira, Oddział Zamknięty, Rezerwat, Róże Europy, Turbo, Mr. Zoob, Martyna Jakubowicz, Sztywny Pal Azji, Kobranocka, Proletaryat, Wanda i Banda, Kukiz i Piersi, Big Day i Urszula zagrał na Stadionie Miejskim w Łodzi w prestiżowym Top Łódź Festiwal, transmitowanym na żywo przez telewizję Polsat[50][51]. Koncert odbył się przy udziale 12 tys. publiczności[52]. W wigilię 24 grudnia 2015 na antenie telewizji Kino Polska Muzyka miał miejsce przedpremierowy pokaz płyty Lombard swing[53]. Koncert został zarejestrowany z okazji 35-lecia zespołu w Centrum Konferencyjno-Rozrywkowym Toscania we Włoszakowicach[53]. Album ukazał się na początku 2016 roku.
19 sierpnia 2017 roku Lombard zagrał na Koncercie Polskiej Piosenki w Kielcach. Podczas tego koncertu zatytułowanego „Gwiazdy letniego Nieba” zbierano pieniądze na rzecz poszkodowanych w nawałnicach. Zespół wystąpił obok zespołu Bayer Full, Kasi Cerekwickiej, Feela, Natalii Kukulskiej, Urszuli[54][55]. Organizatorem koncertu była Telewizja Polska, która na żywo transmitowała to wydarzenie na antenie TVP1[56].
Jesienią 2018 nastąpiła pierwsza od lat zmiana składu zespołu. Odszedł basista Michał Kwapisz, na jego miejsce przyjęto Łukasza Frąckowiaka. 11 listopada zespół już w nowym składzie wziął udział w koncercie „100 lat Polska”. Koncert organizowany przez Polaków w Wielkiej Brytanii z okazji 100 rocznicy odzyskania przez Polskę Niepodległości odbył się w słynnej na całym świecie sali Royal Albert Hall w Londynie. Zespół Lombard na finał wydarzenia wykonał „Mury” Jacka Kaczmarskiego we własnym opracowaniu i „Przeżyj to sam” przyjętym owacjami na stojąco[57].
2019 rok był jednym z najlepszych sezonów koncertowych w historii zespołu Lombard. 13 sierpnia zespół wystąpił podczas Sopot Top of the Top Festival z transmisją w telewizji TVN. 24 sierpnia na V Zjeździe Karpackim w 100-lecie Związku Podhalan, zespół otrzymał wyróżnienie odznaką honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej” za promowanie polskiej kultury, tradycji i postawę patriotyczną. Za szacunek do tradycji i kultury góralskiej – w dowód przyjaźni[58]. 19 października zespół wziął udział w marszu „Tak dla transplantacji” w Zakopanem, organizowanym przez Śląskie Centrum Chorób serca w Zabrzu pod patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy[57].
W 2020 pandemicznym roku zespół włączył się we wspieranie Polaków w lockdownie. W maju odbyła się internetowa premiera utworu „Świat się zatrzymał”. W lipcu zespół zagrał koncert na dziedzińcu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach akcji wspierania artystów różnych pokoleń[58]. W październiku zespół przystąpił do realizacji projektu „Roads To Freedom” z okazji odsłonięcia pomnika NSZZ „Solidarność” w Brukseli przy siedzibie NATO. Jednocześnie nastąpiła kolejna zmiana składu muzyków. Skład zespołu od 2020: Grzegorz Stróżniak, Marta Cugier, Łukasz Kulczak – gitara, Paweł Kosicki – gitara basowa i Bartek Krawczak – perkusja[57].
W 2021 zespół realizuje projekt z okazji jubileuszu powstania Lombard 40/40 sfinansowany przez Fundusz Wsparcia Kultury. Projekt ten, to połączenie różnego sposobu wyrażania artystycznego. 18 maja w dniu 40. jubileuszu grupy miała miejsce premiera singla „Modlitwa o wyspy szczęśliwe”. 20 lipca kolejna premiera, koncertu jubileuszowego online Lombard 40/40. 18 sierpnia zespół obchodził jubileusz powstania na Sopot Top of the Top Festival z transmisją w telewizji TVN. 3 września zespół świętował 40 lat powstania na Festiwalu Polskiej Piosenki w Opolu[57][59].
Muzycy
Obecny skład zespołu
- Grzegorz Stróżniak – śpiew, instrumenty klawiszowe (1981–1988, od 1994)
- Marta Cugier – śpiew (od 1999)
- Łukasz Kulczak – gitara (od 2020)
- Paweł Kosicki – gitara basowa (od 2020)
- Maksymilian Mińczykowski – perkusja (od 2022)
Byli członkowie
Wokal
- Wanda Kwietniewska – śpiew (1981–1982)
- Małgorzata Ostrowska – śpiew (1981–1991, 1997–1999)
Gitara
- Piotr Zander – gitara, kompozytor (1981–1991, 1997–2003)
- Jeremi Sajkowski – gitara, kompozytor (1981)
- Krzysztof Szmigiero – gitara (1981)
- Damian Jaroszyk – gitara (1990–1991, 1994–1997)
- Jacek Królik – gitara (1994–1997)
- Bartosz Latus – gitara (1997–1999)
- Paweł Klimczak – gitara (2000–2006)
- Sławomir Kosiński – gitara (2003–2004)
- Daniel Patalas – gitara (2007–2020)
Gitara basowa
- Maurycy Przybyłowicz – gitara basowa (1981–1982)
- Zbigniew Foryś – gitara basowa, instrumenty klawiszowe, kompozytor (1982–1985)
- Henryk Baran – gitara basowa, kompozytor (1986–1991, 1994–2003)
- Michał Burzymowski – gitara basowa (2003–2004)
- Grzegorz Warchoł – gitara basowa (2005–2006)
- Michał Kwapisz – gitara basowa (2006–2018)
- Łukasz Frąckowiak – gitara basowa (2018–2020)
Perkusja
- Krzysztof Kuźniak – perkusja (1981)
- Wacław Laskowski – perkusja (1982)
- Piotr Chyliński – perkusja (1982)
- Przemysław Pahl – perkusja (1982–1984, 1985)
- Włodzimierz Kempf – perkusja (1984–1985)
- Wojciech Anioła – perkusja (1986–1988)
- Artur Malik – perkusja (1988–1991, 1994–2003)
- Paweł Świca – perkusja (2003–2006)
- Mirosław Kamiński – perkusja (2006–2020)
- Bartek Krawczak – perkusja (2020-2022)
Instrumenty klawiszowe
- Zbigniew Foryś – gitara basowa, instrumenty klawiszowe, kompozytor (1982–1985)
- Robert Kalicki – instrumenty klawiszowe, kompozytor (1988–1991, 1994–1997)
- Maciej Szymański – instrumenty klawiszowe (1981)
Dyskografia
Albumy studyjne
- 1983: Śmierć dyskotece! (Polskie Nagrania „Muza”) (Złota płyta[5])
- 1984: Wolne od cła (Klub Płytowy Razem)
- 1984: Szara maść (Savitor)
- 1985: Hope and Penicillin (Savitor)
- 1985: Anatomia (Savitor)
- 1986: Wings of a Dove (Kix 4U Records)
- 1987: Kreacje (1987, Pronit)
- 1990: Welcome Home (ZPR Records)
- 1991: Rocking the East (Polton)
- 2000: Deja’Vu (Pomaton EMI)
- 2012: Show Time (Show Time Music Production)
- 2016: Lombard swing (Show Time Music Production)
Albumy koncertowe
- 1983: Live (Savitor)
- 1984: Koncertowe przygody zespołu Lombard (Merimpex)
- 1987: Live Hits 87 (Polton)
- 1989: The Very Best of Lombard Live (Tomax)
- 1989: Koncert (Wifon)
- 1994: Afryka (Koch International)
- 2002: 20 lat – koncert przeżyj to sam (Koch International)
Kompilacje
- 1991: ’81–’91 Największe przeboje (Intersonus) (kompilacja przebojów w nowych wersjach)
- 1994: Największe przeboje 1981–1987 (1) (Rock Long Luck)
- 1994: Największe przeboje 1981–1987 (2) (Rock Long Luck)
- 1994: Ballady (Ania Box Music)
- 1996: Gold (Koch International)
- 1998: Gold (Koch International)
- 2004: The Best – Przeżyj to sam (Agencja Artystyczna MTJ) (reedycja albumu ’81–’91 Największe przeboje)
- 2007: Gwiazdy polskiej muzyki lat 80. (TMM Polska / Planeta Marketing)
Single
Winylowe
- 1983: „Szklana pogoda” / „Kto mi zapłaci za łzy” (Polskie Nagrania „Muza”)
- 1983: „Adriatyk, ocean gorący” / „Dwa słowa, dwa światy” (Tonpress, Złota płyta[9])
- 1985: „Muore Il Sole” („Szklana pogoda” w wersji włoskojęzycznej) / „Devi Lottar” („Przeżyj to sam” w wersji włoskojęzycznej) (Tonpress)
- 1985: „Anatomia – Ja płynę, płynę” / „Anatomia” (instr.) (Tonpress)
- 1987: „Ocalić serca” / „Tylko mi nie mów o miłości” (Tonpress)
Inne
- 1984: „Afrika” (Koch International)
- 1995: „Dziesięć i pół” (Koch International)
- 2000: „Deja’Vu – to już było” (Pomaton EMI)
- 2001: „Patrz! Patrz!” (2001, Pomaton EMI)
- 2001: „Machina myśli” (2001, Pomaton EMI)
- 2002: „Anka”
- 2002: „Przeżyj to sam”
- 2004: „I Say Stop!” (Pomaton EMI)
- 2007: „Why?”
- 2009: „Road to Freedom”
- 2009: „Stan gotowości 2009”
- 2009: „Football Fans”
- 2012: „Szara ulica”
- 2012: „Musical”
- 2016: „Taniec pingwina na szkle” swing
- 2016: „Nasz ostatni taniec” swing
- 2018: „Mury”
- 2020: „Świat się zatrzymał”[65]
- 2021: „Modlitwa o wyspy szczęśliwe”[66]
- 2022: „Krwawiące serce – dla Ukrainy”[67]
Wideografia
- 2008: W hołdzie Solidarności – Drogi do wolności (Show Time Music Production)
Teledyski
- 1982: „Dworzec pełen snów”
- 1982: „Taniec pingwina na szkle”
- 1982: „Nasz ostatni taniec”
- 1983: „Gwiazdy rock and rolla”
- 1983: „Dwa słowa, dwa światy”
- 1983: „Szklana pogoda”
- 1983: „Kto mi zapłaci za łzy”
- 1984: „Czeski film”
- 1985: „Wąwóz Kolorado”
- 1985: „Mam dość”
- 1985: „Kryształowa”
- 1986: „Ckliwy melodramat”
- 1987: „Neonowa krowa”[68]
- 1995: „Nie mogę kochać ciebie”
- 2000: „Deja’Vu”[69]
- 2001: „Patrz! Patrz!”[70]
- 2001: „Machina myśli”[71]
- 2002: „Przeżyj to sam”[72]
- 2004: „I Say Stop!”[73]
- 2007: „Why?”[74]
- 2009: „Road to Freedom”[75]
- 2009: „Stan gotowości 2009”[76]
- 2010: „Football Fans”[77]
- 2020: „Świat się zatrzymał”[65]
- 2022: „Krwawiące serce – dla Ukrainy”[67]
Radiowe listy przebojów
Rok | Tytuł | Najwyższa pozycja LP3 | Liczba tygodni | Najwyższa pozycja LP1 | Liczba tygodni | Album |
---|---|---|---|---|---|---|
1982 | „Droga pani z TV” | – | – | 14 | 1 (Top 15) | Śmierć dyskotece! |
„O jeden dreszcz” | 13 | 3 (Top 20) | – | – | ||
„Dworzec pełen snów” | – | – | 1 | 9 (Top 15) | – | |
„Wielki grzech” | – | – | 2 | 7 (Top 15) | ||
„Przeżyj to sam” | – | – | 15 | 2 (Top 15) | ||
„Śmierć dyskotece” | 15 | 3 (Top 20) | 12 | 3 (Top 15) | Śmierć dyskotece! | |
„Taniec pingwina na szkle” | 17 | 4 (Top 20) | 8 | 5 (Top 15) | ||
„Diamentowa kula” | 5 | 9 (Top 20) | 11 | 3 (Top 15) | ||
1983 | „Nasz ostatni taniec” | 2 | 7 (Top 20) | 1 | 7 (Top 15) | – |
„Znowu radio” | 8 | 6 (Top 20) | – | – | Live | |
„Gwiazdy rock and rolla” | – | – | 2 | 8 (Top 15) | Śmierć dyskotece! | |
„Bye, Bye Jimi” | 17 | 2 (Top 20) | – | – | Live | |
„Miny na pokaz, czyny za grosz” | 18 | 2 (Top 20) | – | – | Wolne od cła | |
„Szklana pogoda” | 3 | 6 (Top 20) | 1 | 9 (Top 10) | – | |
„Kto mi zapłaci za łzy” | 5 | 5 (Top 20) | 5 | 4 (Top 10) | ||
„Adriatyk, ocean gorący” | 2 | 12 (Top 20) | 1 | 6 (Top 10) | Wolne od cła | |
„Kradzież nie popłaca” | – | – | 6 | 3 (Top 10) | – | |
„Plaża fok” | – | – | 3 | 8 (Top 10) | Szara maść | |
1984 | „Dwa słowa, dwa światy” | 10 | 7 (Top 40) | 2 | 5 (Top 10) | Wolne od cła |
„Aku-hara, kraj ze snu” | 4 | 13 (Top 40) | 1 | 8 (Top 10) | ||
„Skąd ja to znam” | 28 | 4 (Top 40) | – | – | ||
„Stan gotowości” | 1 | 13 (Top 40) | – | – | Szara maść | |
„Szara maść” | 10 | 7 (Top 40) | – | – | ||
„Czeski film” | 9 | 7 (Top 30) | – | – | ||
1985 | „Darwiniści” | 29 | 1 (Top 30) | – | – | |
„Wąwóz Kolorado” | 22 | 3 (Top 30) | – | – | ||
„Mam dość” | 1 | 13 (Top 30) | 1 | 11 (Top 10) | Anatomia | |
„Kryształowa” | 1 | 9 (Top 30) | – | – | ||
1986 | „Anatomia, ja płynę, płynę” | 14 | 5 (Top 30) | 9 | 2 (Top 10) | |
„Gołębi puch” | 2 | 15 (Top 30) | 1 | 12 (Top 10) | ||
„Ckliwy melodramat” | 20 | 5 (Top 30) | – | – | ||
1987 | „Płonąca stodoła” | 27 | 1 (Top 30) | – | – | – |
„Ocalić serca” | 28 | 1 (Top 30) | 6 | 5 (Top 10) | Kreacje | |
„Odejść bez pożegnań” | 13 | 9 (Top 30) | 5 | 4 (Top 10) | ||
1988 | „Mister of America” | 7 | 11 (Top 30) | 3 | 12 (Top 10) | – |
1989 | „Jej głos po tamtej stronie” | 21 | 9 (Top 40) | 8 | 1 (Top 10) | Welcome Home |
1990 | „Welcome Home, Bóg w dom” | 30 | 3 (Top 40) | 7 | 2 (Top 10) | |
„Malowany krem” | – | – | 7 | 3 (Top 10) | ||
„Rzuć broń (i cześć bohaterom)” | 21 | 2 (Top 30) | 8 | 3 (Top 10) |
Odniesienia w serialach telewizyjnych
Powiedzieć ci jak masz na imię? – Dorota. Chodzisz do II klasy ogólniaka i wolisz bardziej Lady Pank od Lombardu.
Panie Ferdku! – Co? – Nie zamieniaj pan serca w twardy głaz, póki jeszcze serce masz[80].
I ci powiem tylko tyle, że nie zamieniaj serca w twardy głaz, póki jeszcze serce masz[81].
Przypisy
- ↑ Lombard – Kalendarium 1981. lombard.pl. [dostęp 2009-06-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-03-27)]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Piotr Niewiarowski , Lombard – 10 lat zespołu, Jacek Gulczyński (ilust.), Poznań: Oficyna Wydawnicza „Akademos”, 1991, ISBN 83-85308-09-1, OCLC 749800430 .
- ↑ a b Wiesław Weiss: Idole – Lombard. Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, 1986. ISBN 83-203-2374-6.
- ↑ Jacek Skubikowski: Wspomnienia – Jacek Skubikowski. lombard.pl. [dostęp 2009-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-12-08)]. (pol.).
- ↑ a b Lombard – Kalendarium 1984. lombard.pl. [dostęp 2009-06-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-03-27)]. (pol.).
- ↑ Mariusz Rabenda: Płyta ze Szczecina. miasta.gazeta.pl, 2007-12-09. [dostęp 2011-04-27]. (pol.). (arch.).
- ↑ a b Lombard – Kalendarium 1983. lombard.pl. [dostęp 2011-04-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-31)]. (pol.).
- ↑ Leszek Gnoiński, Jan Skaradziński: Przebojowa Kolekcja Dziennika. Gwiazdy Polskiej Muzyki lat 80. – Lombard. Warszawa: TMM Polska / Planeta Marketing, 2007, s. 10. ISBN 978-83-7558-024-2.
- ↑ a b Lombard – Kalendarium 1985. lombard.pl. [dostęp 2009-06-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-03-27)]. (pol.).
- ↑ Lombard – Kalendarium 1987. lombard.pl. [dostęp 2009-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-03-27)]. (pol.).
- ↑ a b c Leszek Gnoiński , Jan Skaradziński , Encyklopedia Polskiego Rocka, Warszawa: Świat Książki, 1997, s. 278, ISBN 83-7129-570-7, OCLC 43868642 .
- ↑ Lombard – Kalendarium 1988. lombard.pl. [dostęp 2009-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-03-27)]. (pol.).
- ↑ Lombard – Kalendarium 1989. lombard.pl. [dostęp 2009-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-03-27)]. (pol.).
- ↑ Jan Skaradziński: Dżem – Ballada o dziwnym zespole, s. 177. In Rock Music Press, Poznań 1998. ISBN 83-86365-02-1.
- ↑ Lombard – Kalendarium 1990. lombard.pl. [dostęp 2009-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-03-27)]. (pol.).
- ↑ Ostatni koncert zespołu Lombard z Małgorzatą Ostrowską – 30.11.1992r.. John Richmond [dostęp 2019-01-04].
- ↑ Lombard – Kalendarium 1994. lombard.pl. [dostęp 2009-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-03-27)]. (pol.).
- ↑ Lombard – Kalendarium 1995. lombard.pl. [dostęp 2011-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-03-27)]. (pol.).
- ↑ Lombard – Kalendarium 1996. lombard.pl. [dostęp 2011-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-03-27)]. (pol.).
- ↑ Lombard – Kalendarium 1997. lombard.pl. [dostęp 2009-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-03-27)]. (pol.).
- ↑ Lombard – Kalendarium 1999. lombard.pl. [dostęp 2011-04-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-03-27)]. (pol.).
- ↑ a b Sebastian Płatek: Muzyka jest w moim życiu najważniejsza... Rozmowa z Grzegorzem Stróżniakiem – liderem legendy polskiego rocka – grupy Lombard. NetFan.pl, 2005-02-10. [dostęp 2009-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-04)]. (pol.).
- ↑ Lombard – Kalendarium 2000. lombard.pl. [dostęp 2009-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-03-27)]. (pol.).
- ↑ Marcin Gajewski: L’ombard: Deja vu. terazrock.pl. [dostęp 2013-12-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-15)]. (pol.).
- ↑ Lombard – Kalendarium 2001. lombard.pl. [dostęp 2009-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-03-27)]. (pol.).
- ↑ Lombard – Kalendarium 2002. lombard.pl. [dostęp 2011-04-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-03-27)]. (pol.).
- ↑ Lombard – Kalendarium 2004. lombard.pl. [dostęp 2009-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-03-27)]. (pol.).
- ↑ Wiosna Polaków – Artyści. wiosnapolakow.pl. [dostęp 2015-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-04)]. (pol.).
- ↑ Lombard – Kalendarium 2005. lombard.pl. [dostęp 2009-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-03-27)]. (pol.).
- ↑ Było CUDOWNIE!!!. lombard.pl, 2006-12-06. [dostęp 2009-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-28)]. (pol.).
- ↑ Lombard – Kalendarium 2006. lombard.pl. [dostęp 2009-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-27)]. (pol.).
- ↑ Bernadeta Gozdowska: „Lombard” i Caritas razem. Przewodnik Katolicki 24/2007. [dostęp 2009-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-08)]. (pol.).
- ↑ a b Polskie Towarzystwo ADHD zaprasza na koncert grupy Lombard. ptadhd.pl. [dostęp 2013-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-07)]. (pol.).
- ↑ Dominik Jabs. Nagroda „Ubi Caritas” dla „Niedzieli”. „Niedziela”. 42, s. 40, 2007. Częstochowa: Kuria Metropolitarna w Częstochowie. ISSN 0208-872X. [dostęp 2013-05-03]. [zarchiwizowane z adresu 2013-05-03]. (pol.).
- ↑ Lombard – Nagrody i pamiątki. lombard.pl. [dostęp 2009-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-31)]. (pol.).
- ↑ Sebastian Płatek: Lombard zagrał dla Wujka. NetFan.pl, 2007-12-17. [dostęp 2009-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-15)]. (pol.).
- ↑ Lombard w hołdzie Solidarności. muzyka.onet.pl, 2008-12-18. [dostęp 2012-07-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-10)]. (pol.).
- ↑ Lombard, Solidarność i wolność. muzyka.interia.pl, 2008-12-15. [dostęp 2015-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-28)]. (pol.).
- ↑ Sebastian Płatek: Lombard pod ziemią.... NetFan.pl, 2007-12-06. [dostęp 2009-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-15)]. (pol.).
- ↑ Andżelika Borys ukarana za. lombard.pl. [dostęp 2013-12-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-28)]. (pol.).
- ↑ Zaprosiła Lombard, dostała grzywnę. wiadomosci.dziennik.pl, 2008-06-09. [dostęp 2013-12-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-03)]. (pol.).
- ↑ awe, PAP: Andżelika Borys wezwana do sądu ws. koncertu „Lombardu”. wiadomosci.gazeta.pl, 2008-05-27. [dostęp 2015-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-22)]. (pol.).
- ↑ Wenn, Tereska: Andżelika Borys skazana za koncert Lombardu. muzyka.onet.pl, 2008-06-09. [dostęp 2015-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-28)]. (pol.).
- ↑ Jakub Knera: Kylie, Scorpions i pozostali zagrali z okazji 4 czerwca. trojmiasto.pl, 2009-06-05. [dostęp 2010-06-18]. (pol.).
- ↑ Koncert „Zaczęło się w Polsce”. muzyka.onet.pl. [dostęp 2012-07-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-10)]. (pol.).
- ↑ Piłkarskie emocje z Lombardem. muzyka.interia.pl, 2010-09-11. [dostęp 2015-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-11)]. (pol.).
- ↑ irag: Lombard na stadionie. lepszypoznan.pl, 2010-09-01. [dostęp 2015-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-28)]. (pol.).
- ↑ Show Time – Lombard. muzyka.dlastudenta.pl. [dostęp 2015-02-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-13)]. (pol.).
- ↑ Lombard. ShowTime. muzyka.interia.pl, 2012-02-02. [dostęp 2015-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-28)]. (pol.).
- ↑ Top Łódź Festiwal: legendy polskiego rocka (ZDJĘCIA I RELACJA). muzyka.onet.pl, 2015-08-10. [dostęp 2015-10-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-27)]. (pol.).
- ↑ Darek Matyjaszczyk: op Łódź Festiwal 2015 (ZDJĘCIA). lodz.naszemiasto.pl, 2015-08-19. [dostęp 2015-10-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-28)]. (pol.).
- ↑ Sławomir Macias: Top Łódź Festiwal. Powrócił duch legendarnego „Rockowiska”. radiolodz.pl, 2015-08-10. [dostęp 2015-11-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-27)]. (pol.).
- ↑ a b Jerzy Szlachta: Przedpremierowy koncert „Lombard swing” w Kino Polska Muzyka. radio.rzeszow.pl, 2015-12-24. [dostęp 2015-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-25)]. (pol.).
- ↑ To już dzisiaj! Koncert TVP w Kielcach – kogo usłyszymy? [data dostępu: 2017-08-19].
- ↑ Gwiazdy zagrały na Koncercie Polskiej Piosenki w Kielcach. Zbierano pieniądze dla poszkodowanych w nawałnicach. wpolityce.pl, 2017-08-20. [dostęp 2017-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-20)]. (pol.).
- ↑ Gwiazdy Letniego Nieba. kielce.tvp.pl, 2017-08-19. [dostęp 2017-08-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-03)]. (pol.).
- ↑ a b c d Biografia. lombard.pl. [dostęp 2022-05-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-20)].
- ↑ a b Lombard / NaVi / Mistrzowie Rocka. nck.pl, 2020-07-31. [dostęp 2022-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-06-10)]. (pol.).
- ↑ Piotr Guzik: Opole 2021 - program koncertów na festiwalu. Kto wystąpi w amfiteatrze i czy są jeszcze bilety na festiwal?. nto.pl, 2021-08-13. [dostęp 2022-05-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-05)].
- ↑ Lombard – Skład zespołu. lombard.pl. [dostęp 2018-12-29]. (pol.).
- ↑ Zespół – Dawni muzycy. lombard.pl. [dostęp 2018-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-29)]. (pol.).
- ↑ Dyskografia.
- ↑ Lombard w bazie Archiwum Polskiego Rocka
- ↑ Lombard w bazie Discogs.com (ang.)
- ↑ a b LOMBARD Świat się zatrzymał. youtube.com, 2020-07-30. [dostęp 2022-06-09].
- ↑ Lombard świętuje 40 urodziny nową piosenką i niezwykłym projektem LOMBARD 40/40. Polska Agencja Prasowa SA, 2021-05-17. [dostęp 2021-07-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-06-09)]. (pol.).
- ↑ a b Zespół Lombard z piosenką dla Ukrainy. Posłuchaj utworu "Krwawiące serce". muzyka.interia.pl, 2022-06-08. [dostęp 2022-06-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-06-09)]. (pol.).
- ↑ LOMBARD – Neonowa krowa
- ↑ Lombard – Wideo Deja vu
- ↑ Lombard – Wideo Patrz Patrz
- ↑ Lombard – Wideo Machina myśli
- ↑ Lombard – Wideo Przeżyj to sam
- ↑ Lombard – Wideo I Say Stop
- ↑ Lombard – Wideo Why?
- ↑ Lombard – Wideo Road To Freedom
- ↑ Lombard – Wideo Stan Gotowości
- ↑ Lombard – Wideo Football Fans
- ↑ Statystyki utworów Lombardu. lp3.pl. [dostęp 2011-05-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-30)]. (pol.).
- ↑ Lista Przebojów Programu Trzeciego • Zobacz wątek – Radiowa Lista Przebojów Programu I.
- ↑ Sezon 8. Świat według Kiepskich – Odcinek 295. ipla.tv. [dostęp 2013-01-31].
- ↑ Sezon 13. Świat według Kiepskich – Odcinek 355. ipla.tv. [dostęp 2013-01-31].
Bibliografia
- Wiesław Weiss: Idole – Lombard. Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, 1986. ISBN 83-203-2374-6.
- Piotr Niewiarowski: Lombard – 10 lat zespołu. Poznań: Oficyna Wydawnicza „Akademos”, 1991. ISBN 83-85308-09-1.
- Leszek Gnoiński: Encyklopedia Polskiego Rocka. Poznań: Wydawnictwo Muzyczne In Rock, 2001. ISBN 83-86365-08-0.
- Daniel Wolak: Archiwum polskiego rocka. Katalog płyt z kręgu muzyki popularnej. Gdańsk: Wdaxrock dla wydawnictwa „Wodnik”, 2005. ISBN 83-922791-0-7.
- Paweł Gzyl / Onet , Muzyka chora od słów, muzyka.onet.pl, 21 maja 2013 [dostęp 2013-05-23] [zarchiwizowane z adresu 2022-05-21] (pol.).
- Istvan Grabowski , LOMBARD – TO JUŻ 15 LAT Z MARTĄ CUGIER. SPEŁNIENIE PIĘKNEGO SNU – wywiad z Martą Cugier – wokalistką zespołu LOMBARD, lombard.pl, 23 września 2014 [dostęp 2014-10-02] [zarchiwizowane z adresu 2014-10-02] (pol.).
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Autor: Daniel Kruczynski, Licencja: CC BY-SA 2.0
Małgorzata Ostrowska & Wanda Kwietniewska
Autor: AnneMarrie, Licencja: CC BY-SA 3.0
Baretka Odznaki honorowej "Zasłużony dla Kultury Polskiej"
Autor: Anna Pawelczak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Marta Cugier singer Lombard
Autor: Anna Pawelczak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grzegorz Strozniak Lombard band leader