Lomen stavkirke

Kościół słupowy w Lomen
Lomen stavkirke
Ilustracja
Państwo Norwegia
MiejscowośćLomen
Wyznanieprotestanckie
KościółNorwegii
Położenie na mapie Opplandu
Mapa konturowa Opplandu, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół słupowy w Lomen”
Położenie na mapie Norwegii
Mapa konturowa Norwegii, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Kościół słupowy w Lomen”
Ziemia61°08′06″N 8°55′26″E/61,135000 8,923889

Lomen stavkirke czyli kościół słupowy w Lomen – kościół słupowy (klepkowy) znajdujący się w miejscowości Lomen, w gminie Vestre Slidre, w okręgu Oppland w Norwegii, pierwotnie wzniesiony w końcu XII w. – I poł. XIII w.

Centralna część kościoła, z dachem wspartym na czterech kolumnach, pochodzi z oryginalnej świątyni, która powstała między 1180 a 1250 rokiem. Z tego okresu pochodzą też gotyckie rzeźby ołtarza, rzeźbione portale, głowa Madonny i jeden z dzwonów (drugi jest z ok. 1300 roku). Kościół należy do grupy świątyń z Borgundu i Sogne: o dachach wspartych na wysokich kolumnach („masztach”), tworzących wysoką nawę, bez obejścia, z niewielkim prezbiterium i przedsionkami. Konstrukcja Lomen stavkirke dowodzi wysokiego kunsztu: tylko narożne filary nawy sięgają od podłogi do dachu; pozostałe filary (po dwa na krótkich i po trzy na długich ścianach) sięgają tylko od dachu do sufitu, na poziomie którego obciążenie jest przenoszone z nich przez półłuki kończące się przy kolumnach narożnych. Konstrukcja ta jest bardzo zbliżona do kościoła w Høre, który najprawdopodobniej został zbudowany przez tych samych cieśli. Kościoły mają też zbliżone zdobnictwo średniowiecznych portali, nie wyszły one jednak spod ręki tego samego rzeźbiarza[1].

W XVII w. dobudowano wieżyczki na dzwony, a w 1674 roku wzniesiono wolnostojącą dzwonnicę. W połowie XVIII w. dokonano znacznej przebudowy, która zatarła pierwotny kształt kościoła: poszerzono nawę i prezbiterium (do poprzedniej szerokości nawy); nowe ściany wyłożono poziomymi deskami, a pokrycie dachu zmieniono na łupkowe. Kolejne przebudowy miały miejsce w 1797 i 1842 roku; podczas tej ostatniej sufit pomalowano na popielato, ściany na zielono, a górne sekcje (łuki, wsporniki, usztywnienia w kształcie krzyża św. Andrzeja) – na popielatoróżowy. Farbę tę usunięto podczas renowacji w latach 60. i 70. XX wieku, ale kolory szary i zielony zostały jako świadectwo historii. Współcześnie kościół składa się z nawy, prezbiterium, dwóch przedsionków i apsydy[1].

Na wyposażeniu kościoła znajduje się skrzynia z runicznymi inskrypcjami z czasów wikingów, średniowieczny stołek, podstawa chrzcielnicy, draperia (z XIII-XIV w.) i piękna głowa Madonny z ok. 1200 roku, niegdyś część całej figury. Ołtarz pochodzi z 1628 roku (został przemalowany z końcem XVIII w.), podobnie jak ambona (najprawdopodobniej pomalowana po remoncie z 1797 roku)[1].

  • Kościół i dzwonnica na starej fotografii

  • Portal

  • Drugi portal

  • Przekrój kościoła ukazujący konstrukcję nośną

  • Ozdobne wiązania między filarami podtrzymującymi dach

  • Rzeźby na kapitelach kolumn

Przypisy

  1. ↑ a b c Eva Valebrokk: Norway’s stave churches: architecture, history, and legend. Boksenteret, 1993, s. 55–57. ISBN 82-7683-011-0.

Linki zewnętrzne

Kościoły słupowe - stavkirker
Tradycyjne kościoły norweskie
Inne kościoły
Powiązane pojęcia
  • Architektura norweska
  • Lista replik stavkirke
  • Hof

Borgund stavkirke

Media użyte na tej stronie

Norway location map.svg
Autor: NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Norway
Gol stavkirke corner view 1200 NFM.jpg
Autor: Petter Ulleland, Licencja: CC BY-SA 4.0
Stave church from Gol in Halling valley, ca. 1200. Moved to the Norwegian Museum of Cultural History 1884. Around 1/3 of the materials were thought to be mediaeval - the rest of the church was reconstructed, modelled after Borgund stave church in Sogn.
Lomen.5.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Oppland2.png
Autor: Modified by Frokor, Licencja: GPL
Map of Oppland, used in locator map templates.
Lomen kirke, Vestre Slidre, Valdres - no-nb digifoto 20160222 00091 NB NS NM 06994.jpg
Bildet er hentet fra Nasjonalbibliotekets bildesamling. Anmerkninger til bildet var: Påskrift arkivark: Lomen kirke, Vestre Slidre, Valdres

Arkivnummer: 579b, 139

Lomen,Valdres, Vestre Slidre, Oppland
O.A. Øverland Illustreret Norges Historie 02 Fra Kristendommmens Indførelse til Magnus Erlingssøns Fald Folkebladet Kristiania 1886 Page 536 Portal fra Lomens kirke Lomen stave church.jpg
Autor: Norwegian historian Ole Andreas Øverland (1855–1911), Licencja: CC BY-SA 4.0
Drawing of portal from Lomen Stave Church in Vestre Slidre, Valdres, Norway. Illustration from Ole Andreas Øverland: "Illustreret Norges Historie 02 Fra Kristendommmens Indførelse til Magnus Erlingssøns Fald" published by Folkebladet, Kristiania (Oslo) 1886.
Lomen stavkirke ID 84323 IMG 1863.jpg
Autor: Bjoertvedt, Licencja: CC BY-SA 4.0
Lomen Stave Church is a medieval wooden Church in Vestre Slidre municipality of Oppland county, eastern Norway.
O.A. Øverland Illustreret Norges Historie 02 Fra Kristendommmens Indførelse til Magnus Erlingssøns Fald Folkebladet Kristiania 1886 Page 538 Portal fra Lomens kirke Lomen stave church.jpg
Autor: Norwegian historian Ole Andreas Øverland (1855–1911), Licencja: CC BY-SA 4.0
Drawing of portal from Lomen Stave Church in Vestre Slidre, Valdres, Norway. Illustration from Ole Andreas Øverland: "Illustreret Norges Historie 02 Fra Kristendommmens Indførelse til Magnus Erlingssøns Fald" published by Folkebladet, Kristiania (Oslo) 1886.