Lophura

Lophura[1]
Fleming, 1822[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – kiściec tajwański (L. swinhoii)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

grzebiące

Rodzina

kurowate

Podrodzina

bażanty

Plemię

Phasianini

Rodzaj

Lophura

Typ nomenklatoryczny

Phasianus ignitus Shaw, 1789

Gatunki

zobacz opis w tekście

Lophura – rodzaj ptaka z podrodziny bażantów (Phasianinae) w rodzinie kurowatych (Phasianidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Azji[22].

Morfologia

Długość ciała samic 42–71 cm (ogon 14–32 cm), samców 47–125 cm (ogona 15–75 cm); masa ciała samic 564–1600 g, samców 795–2605 g[22].

Systematyka

Etymologia

  • Lophura: gr. λοφος lophos „grzebień”; ουρα oura „ogon”[23].
  • Gallophasis: łac. gallus „kogut”; nowołac. phasis „bażant”, od średniowiecznołac. phasis avis „bażant”[23]. Gatunek typowy: Phasianus leucomelanos Latham, 1790.
  • Euplocomus: gr. ευπλοκαμος euplokamos „z pięknymi kędziorami, piękne warkocze”, od ευ eu „piękny”; πλοκαμος plokamos „pukiel włosów, warkocz”[23]. Gatunek typowy: Gallus macartneyi Temminck, 1813 (= Phasianus ignitus Shaw, 1798).
  • Phasianalector: gr. φασιανος phasianos „bażant”; αλεκτωρ alektōr, αλεκτορος alektoros „kogut”[23]. Gatunek typowy: Gallus macartneyi Temminck, 1813 (= Phasianus ignitus Shaw, 1789).
  • Macartneya: George Macartney (1. hrabia Macartney) (1737–1806), brytyjski dyplomata, administrator kolonialny, poseł nadzwyczajny Wielkiej Brytanii w Rosji w latach 1764–1768, główny sekretarz w Irlandii w latach 1769–1772, gubernator Wysp Karaibskich w latach 1776–1779, gubernator Madrasu w latach 1781–1786, ambasador w Chinach w latach 1792–1794, gubernator Kolonii Przylądkowej w latach 1796–1798[23]. Gatunek typowy: Gallus macartneyi Temminck, 1813 (= Phasianus ignitus Shaw, 1789).
  • Spicifer: łac. spicifer „noszący kolec”, od spica „kolec”; -fer „noszący”, od ferre „nosić”[23]. Gatunek typowy: Phasianus ignitus Shaw, 1789.
  • Gennaeus: gr. γενναιος gennaios „szlachetny”, od γενναω gennaō „zrodzić, spłodzić”[23]. Gatunek typowy: Phasianus nycthemerus Linnaeus, 1758.
  • Nycthemerus: epitet gatunkowy Phasianus nycthemera Linnaeus, 1758; gr. νυξ nux, νυκτος nuktos „noc”; ἡμερα hēmera „dzień”[23]. Gatunek typowy: Nycthemerus argentatus Swainson, 1834 (= Phasianus nycthemera Linnaeus, 1758).
  • Alectrophasis: gr. αλεκτρυων alektruōn, αλεκτρυονος alektruonos „kogut”; nowołac. phasis „bażant”, od średniowiecznołac. phasis avis „bażant”[23]. Gatunek typowy: Phasianus leucomelanos Latham, 1790.
  • Houppifer: fr. houppe „czub, grzebień”; łac. -fer „noszący”, od ferre „nosić”[23]. Gatunek typowy: Houppifer diardii Guérin-Méneville, 1844 (= Phasianus erythropthalmus Raffles, 1822).
  • Alectryon: gr. αλεκτρυων alektruōn, αλεκτρυονος alektruonos „kogut”[23]. Gatunek typowy: Phasianus erythrophthalmus Raffles, 1822.
  • Lophalector: gr. λοφος lophos „czub”; αλεκτωρ alektōr, αλεκτορος alektoros „kogut”[23]. Nazwa zastępcza dla Macartneya.
  • Acomus: gr. ακομος akomos „bez włosów” (tj. pozbawiony grzebienia), od negatywnego przedrostka α- a-; κομη komē „włosy”[23]. Gatunek typowy: Phasianus purpureus J.E. Gray, 1830 (= Phasianus erythrophthalmus Raffles, 1822).
  • Grammatoptilus: gr. γραμμα gramma, γραμματος grammatos „wzory, desenie”, od γραφω graphō „rysowanie, pisanie”; πτιλον ptilon „skrzydło, pióro”[23]. Gatunek typowy: Phasianus lineatus Vigors, 1831[a].
  • Diardigallus: Pierre-Médard Diard (1795–1863), francuski zoolog, kolekcjoner z Holenderskich Indii Wschodnich w latach 1819–1863; rodzaj Gallus Brisson, 1760 (kur)[23]. Gatunek typowy: Euplocomus diardi Bonaparte, 1856.
  • Hierophasis: gr. ἱερευς hiereus „kapłan” (por. ἱερος hieros „poświęcony”); nowołac. phasis „bażant”, od średniowiecznołac. phasis avis „bażant”[23]. Gatunek typowy: Euplocamus swinhoii Gould, 1863.
  • Lobiophasis: gr. λοβιον lobion „płatek”, od zdrobnienia λοβος lobos „płat”; nowołac. phasis „bażant”, od średniowiecznołac. phasis avis „bażant”[23]. Gatunek typowy: Lobiophasis bulweri Sharpe, 1874.
  • Lochmophasis: gr. λοχμη lokhmē „gąszcz, zagajnik”; nowołac. phasis „bażant”, od średniowiecznołac. phasis avis „bażant”[23]. Nowa nazwa dla Gallophasis.
  • Chalcocomus: gr. χαλκος khalkos „miedź, brąz”; rodzaj Acomus Reichenbach, 1852 (kiściec)[23]. Gatunek typowy: Acomus inornatus Salvadori, 1879.
  • Delacourigallus: dr Jean Baptiste Théodore Alexandre Delacour (1890–1985), francuski ornitolog; łac. gallus „kogut”[23]. Gatunek typowy: Gennaeus edwardsi Oustalet, 1896.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[24]:

Uwagi

  1. ↑ Podgatunek L. leucomelanos.

Przypisy

  1. ↑ Lophura, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. ↑ J.A. Fleming: The philosophy of zoology, or, A general view of the structure, functions, and classification of animals. Cz. 2. Edinburgh: Hurst, Robinson & Co., 1822, s. 230. (ang.).
  3. ↑ B.H. Hodgson. On a new species of Pheasant from Tibet. „The Journal of the Asiatic Society of Bengal”. 7 (2), s. 865, 1838. (ang.). 
  4. ↑ C.J. Temminck: Nouveau recueil de planches coloriées d’oiseaux: pour servir de suite et de complément aux planches enluminées de Buffon, édition in-folio et in-4º de l’Imprimerie royale, 177. Cz. 5. Strasbourg: Chez Legras Imbert et Comp., 1838, s. ryc. 507, s. 3. (fr.).
  5. ↑ J. Brookes: Museum Brookesianum: a descriptive and historical catalogue of the remainder of the anatomical & zootomical museum. London: Printed by Richard Taylor, 1830, s. 93. (ang.).
  6. ↑ R.P. Lesson: Traité d’ornithologie, ou, Tableau méthodique des ordres, sous-ordres, familles, tribus, genres, sous-genres et races d’oiseaux: ouvrage entièrement neuf, formant le catalogue le plus complet des espèces réunies dans les collections publiques de la France. Bruxelles: Chez F.G. Levraul, 1831, s. 492. (fr.).
  7. ↑ J.J.O. Voigt: Das Thierreich, geordnet nach seiner Organisation: als Grundlage der Naturgeschichte der Thiere und Einleitung in die vergleichende Anatomie. Cz. 1. Leipzig: F. A. Brockhaus, 1831, s. 769. (niem.).
  8. ↑ J.G. Wagler. Neue Sippen und Gattungen der Säugthiere und Vögel. „Isis von Oken”. 25, s. kol. 1228, 1832. (niem.). 
  9. ↑ W. Swainson: On the Geographic Distribution of Animals. W: H. Murray: An Encyclopaedia of Geography. London: Longman, 1834, s. 264. (ang.).
  10. ↑ G.R. Gray: A list of the genera of birds: with their synonyma and an indication of the typical species of each genus. Wyd. 2nd ed., rev., augm., and accompanied with an index. London: Printed and sold by R. and J.E. Taylor, 1841, s. 78. (ang.).
  11. ↑ F.É. Guérin-Ménéville: Iconographie du règne animal de G. Cuvier: ou, Représentation d’après nature de l’une des espèces les plus et souvent non encore figurées de chaque genre d’animaux. Paris & London: J. B. Baillière, 1844, s. 26. (fr.).
  12. ↑ Cabanis 1846 ↓, s. 147.
  13. ↑ Cabanis 1846 ↓, s. 146.
  14. ↑ H.G.L. Reichenbach: Icones ad synopsin avium. Dresden and Leipzig: Expedition der Vollständigsten Naturgeschichte, 1848, s. 5. (niem.).
  15. ↑ H.G.L. Reichenbach: Avium systema naturale. Das natürliche system der vögel mit hundert tafeln grösstentheils original-abbildungen der bis jetzt entdecken fast zwölfhundert typischen formen. Vorlaüfer einer iconographie der arten der vögel aller welttheile. Dresden und Leipzig: Expedition der vollständigsten naturgeschichte, 1850, s. xxx. (niem.).
  16. ↑ Ch.L. Bonaparte. Excursions dans les divers musées d’Allemagne, de Hollande et de Belgique, et Tableaux paralléliqnes de l’ordre des Échassiers. „Comptes rendus hebdomadaires de l’Académie des Sciences”. 43, s. 414, 1856. (fr.). 
  17. ↑ D.G. Elliot: A Monograph of the Phasianidae or family of the Pheasants. Cz. 2. New York: Published by the author, 1871, s. ryc. 25 i tekst. (ang.).
  18. ↑ R.B. Sharpe. Description of a remarkable new pheasant from Borneo. „The Annals and Magazine of Natural History”. Fourth Series. 14, s. 373, 1874. (ang.). 
  19. ↑ F. Heine & A. Reichenow: Nomenclator Musei Heineani Ornithologici; Verzeichniss der Vogel-Sammlung des Kgl. Oberamtmanns Ferdinand Heine. Berlin: R. Friedländer & Sohn, 1882–1890, s. 298. (łac.).
  20. ↑ J.H. Riley. One new genus and three new races of birds from the Malay region. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 47, s. 115, 1934. (ang.). 
  21. ↑ M. Hachisuka. A new genus of Kaleege Pheasants. „Zoologica”. 26, s. 143, 1941. New York. (ang.). 
  22. ↑ a b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Pheasants, Grouse, and Allies (Phasianidae), version 1.0. W: Birds of the World. S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.). Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.phasia1.01. [dostęp 2020-11-27]. (ang.). Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  23. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t Etymologia za: The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World [online], S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
  24. ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Phasianini Horsfield, 1821 (wersja: 2020-09-15). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-27].
  25. ↑ N.J. Collar & R.P. Prys-Jones. Lophura ignita macartneyirevisited. „Forktail”. 30, s. 135–138, 2014. (ang.). 

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Closed Access logo alternative.svg
Autor: Jakob Voß, influenced by original art designed at PLoS, modified by Wikipedia users Nina and Beao, Licencja: CC0
Closed Access logo, derived from PLoS Open Access logo. Alternative version.
Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Male Swinhoe's Pheasant.jpg
Autor: Robert tdc, Licencja: CC BY-SA 2.0
Male Swinhoe's Pheasant (Lophura swinhoii)