Lotar III

Lotar III

— Divina favente clementia Romanorum imperator semper Augustus – z Bożej łaski cesarz rzymski, po wieki August —
Król Niemiec
Okres	od 1125 do 1137
Poprzednik	Henryk V
Następca	Konrad III Hohenstauf
cesarz rzymski
Okres	od 1133 do 1137
Poprzednik	Henryk V
Następca	Konrad III Hohenstauf
Dane biograficzne
Dynastia	Supplinburgowie
Data urodzenia	1075
Data śmierci	4 grudnia 1137
Ojciec	Gerhard von Supplinburg
Matka	Jadwiga von Formbach
Żona	Rycheza z Northeimu

Lotar III z Supplinburga (ur. 1075, zm. 4 grudnia 1137) – książę Saksonii od 1106, król Niemiec od 1125, cesarz rzymski od 1133.

Życie i panowanie

Pochodził z saskiego rodu, jego ojcem był Gerhard von Supplinburg, hrabia Harzgau, matką Jadwiga von Formbach, która owdowiawszy poślubiła w 1080 r. księcia Lotaryngii Teodoryka II.

Po śmierci Magnusa Billunga, ostatniego księcia Saksonii z rodu Billungów, w 1106 Henryk V nadał mu księstwo Saksonii w zamian za pomoc, jakiej udzielił mu Lotar w jego walce ze swoim ojcem Henrykiem IV. Później jednak wszedł w spór z cesarzem. W 1115 pokonał cesarza w bitwie pod Welfesholtz, powstrzymując tym samym próby podporządkowania go władzy centralnej.

24 sierpnia 1125 na zjeździe książąt niemieckich w Moguncji został wybrany królem rzymskim (niemieckim) wbrew woli Henryka V, który umierając wyznaczył na następcę tronu władcę Szwabii Fryderyka II Hohenstaufa. W latach 1128–1130 musiał stawić czoła opozycji Hohenstaufów, którzy kontrolowali Szwabię, Górną Lotaryngię i Frankonię. Odmówili zwrotu dóbr królewskich odziedziczonych po Henryku V, a w 1127 roku wybrali nawet swojego antykróla Konrada III. Wykorzystując i umiejętnie wygrywając podwójną elekcję papieży, został w 1133 koronowany na cesarza rzymskiego przez Innocentego II i uzyskał od papieża potwierdzenie cesarskich praw do zwierzchnictwa lennego nad biskupami. W 1135 roku Lotar wreszcie zmusił Staufow do posłuszeństwa i zlikwidował dwuwładzę w Niemczech.

W latach 1136–1137 przeprowadził udaną kampanię na Sycylii, zakończoną przyłączeniem Apulii do cesarstwa jako lenna. W 1134 roku osadził Albrechta Niedźwiedzia w Marchii Północnej, a w 1136 roku Konrada Wettyna w Marchii Miśnieńskiej i Łużyckiej, dając obu za zadanie podporządkowanie Niemcom terenów połabskich. W 1135 król Danii Eryk II Pamiętny uznał się jego wasalem i wszedł do Reichstagu. Doprowadził do zakończenia wojny polsko-czeskiej, przypieczętowanego podporządkowaniem księcia Bolesława Krzywoustego i zapłaceniem przez Polskę trybutu. Co więcej, Bolesław musiał uznać Pomorze Zachodnie i Rugię jako lenna cesarstwa (traktat w Merseburgu).

Lotar III zmarł podczas drugiej wyprawy przeciw Normanom na Sycylię. Nie miał męskiego potomka, dzięki czemu został wybrany na króla przez niechętnych monarchii dziedzicznej książąt niemieckich, ale tym samym nie pozostawił dziedzica.

Małżeństwa i potomstwo

Lotar III był żonaty z Rychezą z Northeimu. Miał córkę Gertrudę.

Imię

Lotar po wyborze na króla przyjął imię Lotar III, mimo że Lotar II był jedynie królem Lotaryngii. Uznano jednak, że jako członek dynastii Karolingów i władca państwa, które stało się ostatecznie częścią Świętego Cesarstwa, jest poprzednikiem Lotara III. Imię Lotar II nosił też król Włoch w latach 948–950. Część historyków określa jednak Lotara z Supplinburga mianem Lotar II.

Bibliografia

• W. Czapliński, A. Galos, W. Korta, Historia Niemiec, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków 1981, ISBN 83-04-00444-5.
• Józef AndrzejJ.A. Gierowski Józef AndrzejJ.A., Historia Włoch, Wrocław: Ossolineum, 1999, ISBN 83-04-04432-3, OCLC 830265347 .
• T. Manteuffel, Historia Powszechna – Średniowiecze, PWN, Warszawa 2001, ISBN 83-01-08685-8.
• J.-F. Noel, Święte Cesarstwo, Oficyna Wydawnicza Volumen, Warszawa 1998, ISBN 83-86857-95-1.
• M. Serwański, J. Dobosz (red.), Słownik władców Europy średniowiecznej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2002, ISBN 83-86138-50-5.
• B. Zientara, Historia powszechna średniowiecza, Wydawnictwo Trio, Warszawa 2002, ISBN 83-85660-94-1.