Lotnictwo

(c) Julian Herzog, CC BY 4.0

Cywilny samolot pasażerski Airbus A380

Wojskowy samolot myśliwski F-22 Raptor

Wiatrakowiec Celier Xenon 2

Balony na ogrzane powietrze

Lotnictwo – ogół zagadnień związanych z wszelkiego rodzaju statkami powietrznymi (samoloty, śmigłowce, szybowce, balony i drony). Lotnictwo dzieli się na cywilne (transportowe, sportowe, gospodarczo-usługowe) i wojskowe^[1].

W węższym znaczeniu lotnictwo to nazwa gałęzi gospodarki, w tym przemysłu (np. technologie wytwarzania materiałów, systemów czy oprogramowania stosowanego), architektury obiektów przemysłowych (np. lotniska i wielkie kompleksy portów lotniczych), transportu (ruch lotniczy, w tym pasażerski, i lotnictwo ogólne), handlu (np. dostawy dóbr i usługi pocztowo-kurierskie) oraz usług społecznych (np. samoloty-kliniki okulistyczne) z użyciem statków powietrznych (głównie samolotów).

W ujęciu wojskowym lotnictwo to element powietrzny sił zbrojnych, zwany wojskami lotniczymi, którego podstawową bronią są różnego rodzaju statki powietrzne.

Historia

Wiele kultur usiłowało stworzyć i ujarzmić przedmioty latające. Najwcześniejszymi z nich były kamienie i włócznie, następnie bardziej skomplikowane jak bumerangi, latawce czy sztuczne ognie. Wczesne legendy opowiadały o ludziach wznoszących się w powietrze – w starożytnej Grecji był to mitologiczny Ikar, w Chinach mówiono o krótkich lotach z wykorzystaniem wielkich latawców.

Rozpoczęcie współczesnego okresu lotnictwa datuje się na 21 listopada 1783 roku wraz z pierwszym udokumentowanym lotem balonu na gorące powietrze braci Montgolfier. Możliwości praktycznego wykorzystania pierwszych balonów do komunikacji były niewielkie, ponieważ ich lot był zależny od kierunku wiatru.

Loty w kosmos

Lotnictwo na ogół nie obejmuje zagadnień związanych z lotami w kosmos, którymi zajmuje się astronautyka. Istnieją jednak lub zaproponowane zostały systemy, gdzie lot orbitalny lub suborbitalny, czy nawet opuszczenie strefy grawitacji Ziemi lotem międzyplanetarnym, jest do wykonania pojazdem kosmicznym startującym ze specjalnie przystosowanego samolotu wzniesionego na wysoki pułap lotu, gdzie energetyczny koszt rozpoczęcia lotu kosmicznego, i (co za tym idzie) potrzebna masa pojazdu z potrzebnym paliwem jest znacznie zmniejszona w porównaniu ze startem za pomocą wielkiej rakiety odpalonej z powierzchni.

Problemy lotnictwa

Dużym zagrożeniem dla wielu klas statków powietrznych są kolizje z ptakami. Wessanie zwierzęcia do turbiny silnika odrzutowego przy zderzeniu może spowodować oderwanie się łopatek turbiny, utratę prawidłowego wyważenia układu sprężarki dośrodkowej i turbiny, a nawet eksplozję całego silnika. Na ogół kolizja z ptakiem powoduje spadek mocy, który może prowadzić do przeciągnięcia, co za tym idzie gwałtownego przepadania skutkującego zderzeniem z ziemią. Natomiast samo uderzenie dużego ptaka w powierzchnie nośne czy kadłub samolotu potrafi poważnie uszkodzić lecący z dużą prędkością samolot, nawet do punktu katastrofalnego i uniemożliwienia dalszego lotu^[2]. Jeden z nielicznych filmów obrazujących z pozycji pilota zderzenie dużych ptaków z odrzutowcem pasażerskim. Zderzenia z ptakami są niewielkim zagrożeniem dla samolotów lekkich, gdyż na ogół nie powodują znacznych uszkodzeń płatowca i układu napędowego.

Do zminimalizowania tego zagrożenia, poprzez odstraszanie, stosuje się ptaki drapieżne^[3].

Przemysł

Największe koncerny produkcyjne samolotów cywilnych to:

• Airbus
• Boeing
• Bombardier
• Embraer

Natomiast największe koncerny produkcyjne samolotów wojskowych to:

• Boeing
• Lockheed
• North American Aviation
• MiG
• Dassault
• Saab

Zobacz też

• Ilustrowana encyklopedia dla wszystkich. Lotnictwo
• lista samolotów i śmigłowców według daty pierwszego lotu
• prawo lotnicze

Przypisy