Loxodonta

	Loxodonta
	Anonymous, 1827
	; Przedstawiciel rodzaju – samiec słonia afrykańskiego (L. africana)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	trąbowce
Rodzina	słoniowate
Rodzaj	Loxodonta
	Typ nomenklatoryczny
	Elephas africanus Blumenbach, 1797
Synonimy
	Loxodon Falconer, 1857;
	Loxodon Falconer, 1857;
Gatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Zasięg występowania

Loxodonta – rodzaj ssaka z rodziny słoniowatych (Elephantidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Afryce^[5]^[6]^[7].

Morfologia

Długość ciała (włącznie z trąbą) 600–750 cm, długość ogona 100–150 cm, wysokość w kłębie samic 160–260 cm, samców 160–400 cm; masa ciała 2700–10000 kg (samice maksymalnie do 4600 kg, samce maksymalnie do 10000 kg)^[6].

Systematyka

Etymologia

Loxodonta (Loxodon): gr. λοξος loxos „krzywy, ukośny”; οδους odous, οδοντος odontos „ząb”^[8].

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki^[5]^[9]:

Loxodonta africana (Blumenbach, 1797) – słoń afrykański
Loxodonta cyclotis (Matschie, 1900) – słoń leśny

oraz wymarłe^[10]:

Loxodonta adaurora Maglio, 1970
Loxodonta atlantica Pomel, 1879
Loxodonta exoptata (Dietrich, 1941)

Najstarszymi znanymi skamieniałościami należącymi do Loxodonta są pojedyncze trzonowce z górnomioceńskich formacji Lukeino w Kenii i Nkondo w Ugandzie, liczące około 5,4–7,3 mln lat. Gatunki L. adaurora i L. exoptata żyły w pliocenie^[11], a L. atlantica od pliocenu do plejstocenu. Analiza filogenetyczna wykonana przez Todd wskazuje, że L. adaurora może być bliżej spokrewniony z mamutami niż z pozostałymi gatunkami z rodzaju Loxodonta^[10].

Badania DNA mitochondrialnego słoniowatych przeprowadzone przez Rohland i współpracowników zasugerowały, że Loxodonta cyclotis oddzielił się od L. africana około 6,6–8,6 mln lat temu^[12], jednak mtDNA reprezentuje tylko jedno locus genomu, dlatego nie zawsze daje ono prawdziwy obraz filogenezy. Hipotezę tę wsparła jednak analiza 375 loci DNA jądrowego. Sugeruje ona, że dwa gatunki słoni afrykańskich oddzieliły się od siebie mniej więcej w tym samym czasie, co słoń indyjski i mamut włochaty – klasyfikowane w odrębnych rodzajach – co potwierdza zasadność klasyfikowania L. cyclotis i L. africana jako osobnych gatunków^[13].

Uwagi

↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Loxodonta Anonymous, 1827.

Przypisy

↑ Loxodonta, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ Anonymous. Histoire Naturelle des Mammifères, avec des Figures originales, dessinées d'après des Animaux vivans; &c. Par MM. Geoffroy Saint-Hilaire, et F. Cuvier. Livraisons 52^de et 53^eme. „The Zoological Journal”. 3, s. 140, 1828 (ang.).
↑ Niektóre źródła autorstwo nazwy przypisują Cuvierowi i É. Geoffroy Saint-Hilaire (1825) – np. J.W. Sanders: Fossil Proboscidea from the Wembere-Manonga Formation, Manonga Valley, Tanzania. W: T. Harrison (red.): Neogene paleontology of the Manonga Valley, Tanzania. A window into the evolutionary history of East Africa. Plenum Press, 1997, s. 298. ISBN 0-306-45471-8. – lub Cuvierowi (1825) – np. Loxodonta (elephant) (ang.). Paleobiology Database. [dostęp 2010-12-25].
↑ H. Falconer. On the Species of Mastodon and Elephant occurring in the fossil state in Great Britain. „The Quarterly journal of the Geological Society of London”. 13 (4), s. 315, 1857 (ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 118. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.)
↑ ^a ^b G. Wittemyer: Family Elephantidae (Elephants). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 2: Hoofed Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 77–79. ISBN 978-84-96553-77-4. (ang.)
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Genus Loxodonta. W: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-30].
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 385, 1904 (ang.).
↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 24. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.)
↑ ^a ^b N.E. Todd. New phylogenetic analysis of the family Elephantidae based on cranial-dental morphology. „The Anatomical Record: Advances in Integrative Anatomy and Evolutionary Biology”. 293 (1), s. 74–90, 2010. DOI: 10.1002/ar.21010 (ang.).
↑ P. Tassy & R. Debruyne: The timing of early Elephantinae differentiation: the palaeontological record, with short comment on molecular data. Proceedings of the World of Elephants – International Congress, Rome, 2001, s. 685–687. ISBN 88-8080-025-6. (ang.)
↑ Nadin Rohland, Anna-Sapfo Malaspinas, Joshua L. Pollack, Montgomery Slatkin, Paul Matheus, Michael Hofreiter. Proboscidean mitogenomics: chronology and mode of elephant evolution using mastodon as outgroup. „PLoS Biology”. 5(8): e207, 2007. DOI: 10.1371/journal.pbio.0050207 (ang.).
↑ N. Rohland, D. Reich, S. Mallick, M. Meyer, R.E. Green, N.J. Georgiadis, A.L. Roca & M. Hofreiter. Genomic DNA sequences from mastodon and woolly mammoth reveal deep speciation of forest and savanna elephants. „PLoS Biology”. 8(12): e1000564, 2010. DOI: 10.1371/journal.pbio.1000564 (ang.).

Bibliografia

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904 (ang.).

[4] Niepoprawna późniejsza pisownia Loxodonta Anonymous, 1827.

[itis-1] Loxodonta, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[Anonim-2] Anonymous. Histoire Naturelle des Mammifères, avec des Figures originales, dessinées d'après des Animaux vivans; &c. Par MM. Geoffroy Saint-Hilaire, et F. Cuvier. Livraisons 52^de et 53^eme. „The Zoological Journal”. 3, s. 140, 1828 (ang.).

[Cuvier-3] Niektóre źródła autorstwo nazwy przypisują Cuvierowi i É. Geoffroy Saint-Hilaire (1825) – np. J.W. Sanders: Fossil Proboscidea from the Wembere-Manonga Formation, Manonga Valley, Tanzania. W: T. Harrison (red.): Neogene paleontology of the Manonga Valley, Tanzania. A window into the evolutionary history of East Africa. Plenum Press, 1997, s. 298. ISBN 0-306-45471-8. – lub Cuvierowi (1825) – np. Loxodonta (elephant) (ang.). Paleobiology Database. [dostęp 2010-12-25].

[Falconer-5] H. Falconer. On the Species of Mastodon and Elephant occurring in the fossil state in Great Britain. „The Quarterly journal of the Geological Society of London”. 13 (4), s. 315, 1857 (ang.).

[Burgin&inni-6] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 118. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.)

[Wittemyer-7] G. Wittemyer: Family Elephantidae (Elephants). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 2: Hoofed Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 77–79. ISBN 978-84-96553-77-4. (ang.)

[Wilson&Reeder-8] D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Genus Loxodonta. W: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-30].

[Palmer-9] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 385, 1904 (ang.).

[Cichocki&inni-10] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 24. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.)

[Todd-11] N.E. Todd. New phylogenetic analysis of the family Elephantidae based on cranial-dental morphology. „The Anatomical Record: Advances in Integrative Anatomy and Evolutionary Biology”. 293 (1), s. 74–90, 2010. DOI: 10.1002/ar.21010 (ang.).

[TD01-12] P. Tassy & R. Debruyne: The timing of early Elephantinae differentiation: the palaeontological record, with short comment on molecular data. Proceedings of the World of Elephants – International Congress, Rome, 2001, s. 685–687. ISBN 88-8080-025-6. (ang.)

[plos07-13] Nadin Rohland, Anna-Sapfo Malaspinas, Joshua L. Pollack, Montgomery Slatkin, Paul Matheus, Michael Hofreiter. Proboscidean mitogenomics: chronology and mode of elephant evolution using mastodon as outgroup. „PLoS Biology”. 5(8): e207, 2007. DOI: 10.1371/journal.pbio.0050207 (ang.).

[plos10-14] N. Rohland, D. Reich, S. Mallick, M. Meyer, R.E. Green, N.J. Georgiadis, A.L. Roca & M. Hofreiter. Genomic DNA sequences from mastodon and woolly mammoth reveal deep speciation of forest and savanna elephants. „PLoS Biology”. 8(12): e1000564, 2010. DOI: 10.1371/journal.pbio.1000564 (ang.).

[1]

[2]

[3]

[a]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne