Lozanna

Lozanna

Lausanne

(c) Patrick Nouhailler's…, CC BY-SA 3.0 Lozanna
Herb Flaga
Państwo	Szwajcaria
Kanton	Vaud
SFOS	5586
Burmistrz	Grégoire Junod
Powierzchnia	41,37 km²
Wysokość	375–900 m n.p.m.
Populacja (2018) • liczba ludności • gęstość	138 095[1] 3356 os./km²
Nr kierunkowy	(+41)21
Kod pocztowy	1000-1008
Tablice rejestracyjne	VD
Położenie na mapie Vaud Lozanna
Położenie na mapie Szwajcarii (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Lozanna
46°31′N 6°38′E/46,516667 6,633333
Strona internetowa

Lozanna (fr., niem. Lausanne; wł., retorom. Losanna) – miasto w Szwajcarii, stolica kantonu Vaud, nad Jeziorem Genewskim, ok. 64 km na północny wschód od Genewy, ok. 100 km na południe od Berna.

Według danych z 2018 miasto liczyło 138 905 mieszkańców (czwarte pod względem liczby ludności miasto Szwajcarii)^[1]. Obszar aglomeracji miasta liczy około 400 000 mieszkańców^[2].

Miasto jest węzłem drogowym i kolejowym, funkcjonuje tu również port lotniczy Lozanna-La Blecherette.

Historia

Jako osada Lousonna otoczona drewnianą palisadą, znana od czasów Cesarstwa Rzymskiego^[2][3]. Nazwa miasta ma pochodzenie celtyckie; w II wieku p.n.e. miejscowość była siedzibą Helwetów (starożytnego ludu celtyckiego)^[2][3]. Przebiegał tu szlak handlowy z Italii do Galii^[3]. Po upadku Cesarstwa Rzymskiego, Lozanna została przeniesiona na bardziej obronne wzgórza^[2].

Znaczenie Lozanny jako ośrodka handlowego rosło^[3]. W 1173 rozpoczęto budowlę gotyckiej katedry – jej poświęceniu w 1275 towarzyszyła msza dziękczynna, którą odprawił papież Grzegorz X, a w uroczystości uczestniczył Rudolf Habsburg (w 1938 koncertował tu Ignacy Paderewski)^[3]. W latach 1400–1430 wybudowano z cegły i piaskowca zamek Château Saint Marie^[4]. Pod koniec XVI wieku powstało w Lozannie biskupstwo^[3].

W 1536 Lozannę, a później cały obecny kanton Vaud zajęło zbrojnie Berno, które już wcześniej przyjęło reformację protestancką^[2].

W 1797 miasto ze swoimi wojskami odwiedził Napoleon Bonaparte^[2].

W 1803 utworzono kanton Vaud ze stolicą w Lozannie^[2]. Do rozwoju turystyki, przyczyniło się otwarcie linii kolejowej w 1856^[5].

W okresie I wojny światowej Lozanna była jednym z ośrodków, wokół których grupowała się polska emigracja polityczna. 15 sierpnia 1917 z inicjatywy przebywającego tu wówczas Romana Dmowskiego został w Lozannie założony Komitet Narodowy Polski.

W latach 1922–1923 obradująca w tym mieście konferencja międzynarodowa opracowała traktat pokojowy po wojnie grecko-tureckiej.

Zabytki i miejsca historyczne

Katedra w Lozannie	Katedra (1173–1275). Jeden z najstarszych gotyckich kościołów Europy Środkowej[6].
Zamek Château Saint Maire	Zamek Château Saint Maire (1400–1430). Zamek był siedzibą dawnego biskupstwa[4]. Od 1803 jest siedzibą władz kantonu Vaud[4].
Kościół pw. św. Franciszka	Kościół pw. św. Franciszka (XIII w.). Wybudowany przez zakon franciszkanów w stylu architektury gotyckiej około 1270[7].
Pałac hotelu Château d'Ouchy	Pałac hotelu Château d'Ouchy (1888–1893). Wybudowany w stylu neogotyckim, według projektu architekta Francisa Isoza[5].

Muzea

Kantonalne Muzeum Zoologii

W Lozannie funkcjonuje dwadzieścia muzeów, jest to m.in.: Muzeum Olimpijskie, Kolekcja Art Brut (dzieła twórców samouków), Kantonalne Muzeum Archeologiczno-Historyczne, Kantonalne Muzeum Sztuk Pięknych, Muzeum Elizejskie (poświęcone fotografii), Muzeum Geologiczne, Muzeum Historyczne Lozanny, Muzeum Maszyn do Pisania, Muzeum & Ogród Botaniczny oraz Kantonalne Muzeum Zoologii^[8].

Demografia

Ludność

W przeciągu 28 lat (od 1990^[9]) w Lozannie odnotowano ponad 8% wzrost liczby mieszkańców^[a]. Wśród mieszkańców Lozanny 43% stanowią obcokrajowcy^[10]. Najliczniejszą grupę reprezentują Francuzi (18%), następnie Portugalczycy (17%) oraz Włosi (11%)^[10]. Połowa gospodarstw domowych jest zamieszkana przez jedną osobę, około 20% stanowią pary z dziećmi^[10].

Uczelnie

Université de Lausanne

• Université de Lausanne (UNIL)
• Politechnika Federalna

Transport

• Stacja kolejowa Lausanne
• Tramwaje w Lozannie
• Trolejbusy w Lozannie
• Metro w Lozannie
• Port lotniczy Lozanna-La Blecherette

Sport

W Lozannie swoją siedzibę ma Międzynarodowy Komitet Olimpijski oraz Centrum Studiów Olimpijskich. W mieście rozgrywany jest mityng lekkoatletyczny Athletissima.

Drużyny sportowe

Obiekty sportowe

Obiekt	Przeznaczenie	Zdjęcie
Stade Olympique de la Pontaise	wielofunkcyjny

Miasta partnerskie

• Turcja: Akhisar
• Chorwacja: Osijek
• Bułgaria: Pernik

Urodzeni w Lozannie

• Benjamin Constant (1767)
• Théophile Alexandre Steinlen (1859)
• Alejo Carpentier (1904)
• Roger Verey (1912)
• Michał Żółtowski (1915)^[11]
• Jean-François Leuba (1934)
• Karol Sycylijski (książę Kalabrii) (1938)
• Mirwais Ahmadzaï (1960)
• Stéphane Chapuisat (1969)
• Ludovic Magnin (1979)
• Marie-Gaïané Mikaelian (1984)

Uwagi

Przypisy