Lozanna

Lozanna
Lausanne
Ilustracja
(c) Patrick Nouhailler's…, CC BY-SA 3.0

Lozanna
Herb
HerbFlaga
Państwo

 Szwajcaria

Kanton

 Vaud

SFOS

5586

Burmistrz

Grégoire Junod

Powierzchnia

41,37 km²

Wysokość

375–900 m n.p.m.

Populacja (2018)
• liczba ludności
• gęstość


138 095[1]
3356 os./km²

Nr kierunkowy

(+41)21

Kod pocztowy

1000-1008

Tablice rejestracyjne

VD

Plan Lozanny
Położenie na mapie Vaud
Mapa konturowa Vaud, w centrum znajduje się punkt z opisem „Lozanna”
Położenie na mapie Szwajcarii
Ziemia46°31′N 6°38′E/46,516667 6,633333
Strona internetowa

Lozanna (fr., niem. Lausanne; wł., retorom. Losanna) – miasto w Szwajcarii, stolica kantonu Vaud, nad Jeziorem Genewskim, ok. 64 km na północny wschód od Genewy, ok. 100 km na południe od Berna.

Według danych z 2018 miasto liczyło 138 905 mieszkańców (czwarte pod względem liczby ludności miasto Szwajcarii)[1]. Obszar aglomeracji miasta liczy około 400 000 mieszkańców[2].

Miasto jest węzłem drogowym i kolejowym, funkcjonuje tu również port lotniczy Lozanna-La Blecherette.

Historia

Jako osada Lousonna otoczona drewnianą palisadą, znana od czasów Cesarstwa Rzymskiego[2][3]. Nazwa miasta ma pochodzenie celtyckie; w II wieku p.n.e. miejscowość była siedzibą Helwetów (starożytnego ludu celtyckiego)[2][3]. Przebiegał tu szlak handlowy z Italii do Galii[3]. Po upadku Cesarstwa Rzymskiego, Lozanna została przeniesiona na bardziej obronne wzgórza[2].

Znaczenie Lozanny jako ośrodka handlowego rosło[3]. W 1173 rozpoczęto budowlę gotyckiej katedry – jej poświęceniu w 1275 towarzyszyła msza dziękczynna, którą odprawił papież Grzegorz X, a w uroczystości uczestniczył Rudolf Habsburg (w 1938 koncertował tu Ignacy Paderewski)[3]. W latach 1400–1430 wybudowano z cegły i piaskowca zamek Château Saint Marie[4]. Pod koniec XVI wieku powstało w Lozannie biskupstwo[3].

W 1536 Lozannę, a później cały obecny kanton Vaud zajęło zbrojnie Berno, które już wcześniej przyjęło reformację protestancką[2].

W 1797 miasto ze swoimi wojskami odwiedził Napoleon Bonaparte[2].

W 1803 utworzono kanton Vaud ze stolicą w Lozannie[2]. Do rozwoju turystyki, przyczyniło się otwarcie linii kolejowej w 1856[5].

W okresie I wojny światowej Lozanna była jednym z ośrodków, wokół których grupowała się polska emigracja polityczna. 15 sierpnia 1917 z inicjatywy przebywającego tu wówczas Romana Dmowskiego został w Lozannie założony Komitet Narodowy Polski.

W latach 1922–1923 obradująca w tym mieście konferencja międzynarodowa opracowała traktat pokojowy po wojnie grecko-tureckiej.

Zabytki i miejsca historyczne

Katedra w Lozannie
Katedra (1173–1275). Jeden z najstarszych gotyckich kościołów Europy Środkowej[6].
Zamek Château Saint Maire
Zamek Château Saint Maire (1400–1430). Zamek był siedzibą dawnego biskupstwa[4]. Od 1803 jest siedzibą władz kantonu Vaud[4].
Kościół pw. św. Franciszka
Kościół pw. św. Franciszka (XIII w.). Wybudowany przez zakon franciszkanów w stylu architektury gotyckiej około 1270[7].
Pałac hotelu Château d'Ouchy
Pałac hotelu Château d'Ouchy (1888–1893). Wybudowany w stylu neogotyckim, według projektu architekta Francisa Isoza[5].

Muzea

Kantonalne Muzeum Zoologii

W Lozannie funkcjonuje dwadzieścia muzeów, jest to m.in.: Muzeum Olimpijskie, Kolekcja Art Brut (dzieła twórców samouków), Kantonalne Muzeum Archeologiczno-Historyczne, Kantonalne Muzeum Sztuk Pięknych, Muzeum Elizejskie (poświęcone fotografii), Muzeum Geologiczne, Muzeum Historyczne Lozanny, Muzeum Maszyn do Pisania, Muzeum & Ogród Botaniczny oraz Kantonalne Muzeum Zoologii[8].

Demografia

Ludność

W przeciągu 28 lat (od 1990[9]) w Lozannie odnotowano ponad 8% wzrost liczby mieszkańców[a]. Wśród mieszkańców Lozanny 43% stanowią obcokrajowcy[10]. Najliczniejszą grupę reprezentują Francuzi (18%), następnie Portugalczycy (17%) oraz Włosi (11%)[10]. Połowa gospodarstw domowych jest zamieszkana przez jedną osobę, około 20% stanowią pary z dziećmi[10].

Uczelnie

Université de Lausanne

Transport

Sport

W Lozannie swoją siedzibę ma Międzynarodowy Komitet Olimpijski oraz Centrum Studiów Olimpijskich. W mieście rozgrywany jest mityng lekkoatletyczny Athletissima.

Drużyny sportowe

DyscyplinaNazwa/klub
Hokej na lodzieLausanne HC
Piłka nożnaFC Lausanne-Sport
Piłka siatkowaLausanne UC

Obiekty sportowe

ObiektPrzeznaczenieZdjęcie
Stade Olympique de la PontaisewielofunkcyjnyStade Olympique de la Pontaise.jpg

Miasta partnerskie

Urodzeni w Lozannie

Uwagi

  1. Wg danych z 1990 Lozanna liczyła 128 112 mieszkańców.

Przypisy

  1. a b Federal Statistical Office, Lausanne, www.bfs.admin.ch [dostęp 2020-08-22] (ang.).
  2. a b c d e f g Bureau de la communication-Web, Histoire, Site officiel de la Ville de Lausanne, 15 czerwca 2018 [dostęp 2020-08-23] (fr.).
  3. a b c d e f Zenon Kraska, Lozanna. Nad wodą wielką i czystą, wyborcza.pl, 14 lipca 2008 [dostęp 2020-08-22].
  4. a b c Bureau de la communication-Web, Château Saint-Maire, Site officiel de la Ville de Lausanne, 31 stycznia 2018 [dostęp 2020-08-26] (fr.).
  5. a b Bureau de la communication-Web, Château d'Ouchy, Site officiel de la Ville de Lausanne, 31 stycznia 2018 [dostęp 2020-08-26] (fr.).
  6. Bureau de la communication-Web, Cathédrale de Lausanne, Site officiel de la Ville de Lausanne, 31 stycznia 2018 [dostęp 2020-08-26] (fr.).
  7. Bureau de la communication-Web, Église Saint-François, Site officiel de la Ville de Lausanne, 31 stycznia 2018 [dostęp 2020-08-26] (fr.).
  8. Bureau de la communication-Web, Musées, Site officiel de la Ville de Lausanne, 26 września 2017 [dostęp 2020-08-29] (fr.).
  9. Popularny Atlas Świata, Warszawa-Wrocław: Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. Eugeniusza Romera, 1995, s. 228.
  10. a b c Bureau de la communication-Web, Population, Site officiel de la Ville de Lausanne, 15 czerwca 2018 [dostęp 2020-08-26] (fr.).
  11. Michał Żółtowski z Lasek – wzór do naśladowania – Związek Rodu Żółtowskich [dostęp 2022-11-23] (pol.).

Media użyte na tej stronie

Flag of Croatia.svg
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Flag of Lausanne.svg
Flag of Lausanne (Switzerland)
Eglise Saint-François Lausanne.jpg
Autor: Gzzz, Licencja: CC BY-SA 4.0
L'église réformée Saint-François, à la place Saint-François de Lausanne (Suisse).
Flag of Canton of Vaud.svg
Flag of Canton of Vaud.
Lausanne - panoramio (182).jpg
(c) Patrick Nouhailler's…, CC BY-SA 3.0
Lausanne
Karte Gemeinde Lausanne.png
Autor: Tschubby, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Municipality Lausanne
Musée cantonal de zoologie (Lausanne), 07.JPG
Autor: Sailko, Licencja: CC BY 3.0
Palazzo di Rumine
Wikimédia CH The making of this document was supported by Wikimedia CH. (Submit your project!)

For all the files concerned, please see the category Supported by Wikimedia CH.


Chateau d'ouchy 04.JPG
Autor: Sailko, Licencja: CC BY 3.0
Losanna, Svizzera
Château Saint-Maire Lausanne 2020.jpg
Autor: Gzzz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Château Saint-Maire (Saint-Maire Castle), a castle in Lausanne, Switzerland, that serves as the seat of the cantonal government, the Council of State of Vaud.