Lubajny

Lubajny

wieś
Parafia pw. św. Benedykta
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	ostródzki
Gmina	Ostróda
Strefa numeracyjna	89
Kod pocztowy	14-100[1]
Tablice rejestracyjne	NOS
SIMC	0485173
Położenie na mapie gminy wiejskiej Ostróda Lubajny
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Lubajny
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Lubajny
Położenie na mapie powiatu ostródzkiego Lubajny
53°42′00″N 20°01′14″E/53,700000 20,020556

Lubajny (dawniej niem. Lubainen) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Ostróda.

W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Lubajny, po jej zniesieniu w gromadzie Kajkowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Nazwa miejscowości wywodzi się na nazwiska Prusa – Lubene. We wsi zachował się dawny dwór z resztkami parku i zabudowań gospodarskich. We wsi znajduje się kościół pw. MB Fatimskiej, wybudowany w 1995 r. i dekanalne sanktuarium Matki Boskiej Fatimskiej (od 1996). Przez miejscowość przebiega linia kolejowa Iława – Olsztyn i droga gminna Ostróda – Stare Jabłonki.

Historia

Wieś powstała jako dobra rycerskie. W 1398 r. Jan z Lubajn kupił 15 włók ziemi od Witschego Jonsena. Po wojnie polsko-krzyżackiej, w 1414 r. aż 17 włók leżało odłogiem. W 1477 r. komtur ostródzki Marcin Truchsess odnowił przywilej lokacyjny Jerzemu von Epingenowi, nadają wieś Lubajny oraz jeziora Borowej, Hejdyki (wraz z młynem), Buńki, Raudyty, Wielki Szeląg i Mały Szeląg. Dodatkowo otrzymał dwie włoki na prawie magdeburskim, położone pod wsią nad rzeką Drwęcą. Według danych z 1551 r. 15 włók należało do księcia Albrechta (dobra książęce). W 1581 r. powstał majątek ziemski na obszarze sześciu włók. W połowie XVIII wieku był w posiadaniu rodu Groebenów. W 1795 r. we wsi założono cegielnie.

W 1820 r. we wsi było 17 domów ze 106 mieszkańcami, natomiast w majątku było 6 doków i 27 mieszkańców. W 1861 r. majątek obejmował 2088 morgów ziemi i mieszkało w nim 159 osób.

W 1925 r. wieś obejmowała 648 ha ziemi i zamieszkana była przez 355 osób. W 1939 r. w Lubajnach było 358 mieszkańców.

W 2005 r. powstała parafia Świętego Benedykta (proboszcz ks. mgr Wiesław Kaniuga)^[2].

Zabytki

Klasycystyczny dwór z XIX wieku, później rozbudowywany, założony na planie litery L, z wieżyczką w narożniku. Na początku XXI w. był nieużytkowany i znajdował się w zarządzie Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa.

Bibliografia

• Ostróda. Z dziejów miasta i okolic. Pojezierze, Olsztyn, 1976, 448 str.
• Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich. Dobra utracone czy ocalone?, Wydanie III poszerzone i uzupełnione, Studio Arta, Olsztyn 2001, ISBN 83-912840-2-6.
• Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, tom II, MieczysławM. Wieliczko, BronisławB. Magdziarz (red.), JaninaJ. Bosko, Olsztyn: Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, 1999, ISBN 83-912605-0-X, OCLC 831022246 .

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Łubajny, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 796 .

Zobacz też

• przystanek kolejowy Lubajny