Luboradz (województwo dolnośląskie)
Artykuł | 51°3′30″N 16°17′22″E |
---|---|
- błąd | 39 m |
WD | 51°1'N, 16°17'E |
- błąd | 19838 m |
Odległość | 1079 m |
wieś | |
Pałac w Luboradzu | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (III 2011) | 194[1] |
Strefa numeracyjna | 76 |
Tablice rejestracyjne | DJA |
SIMC | 0365954 |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
51°03′30″N 16°17′22″E/51,058333 16,289444 |
Luboradz – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie jaworskim, w gminie Mściwojów, w górnym dorzeczu Wierzbiaka.
Nazwa
W roku 1295 w kronice łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) miejscowość wymieniona jest jako Loboratz[2]. Notowana jest także w dokumentach z 1399 przy okazji ustanowienia parafii i wybudowaniu kościoła jako ecclesiae de Loubros[3].
Historia
Miejscowość w źródłach pojawia się pierwszy raz w roku 1203 jako Luboratz[4]. Pierwotnym założeniem w Luboradzu był obronny dwór zbudowany w XVI wieku[4].
Podział administracyjny
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa legnickiego.
Zabytki
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty[5]:
- pałac, częściowo zrujnowany, pierwotnie dwór z końca XVI w., przebudowany w XX w., zabytkowy; jest dwutraktową, czteroskrzydłową budowlą z niewielkim dziedzińcem, posiada dwie kondygnacje i kryty jest dachami spadowymi[4]. Nad wejściem od strony dziedzińca zachowała się stara tarcza herbowa. Wschodnia elewacja z portalem bramnym i balkonem ponad dawną fosą podobna jest do wystroju zewnętrznego wczesnorenesansowych pałaców miejskich Starej Kastylii. W zachodniej części widoczne są na elewacjach relikty ozdób sgraffitowych w stylu renesansowo-manierystycznym. Wewnątrz znajduje się sala balowa z portretami właścicieli pałacu pochodząca z końca XVII w. oraz malowane, renesansowe stropy belkowe w kilku pomieszczeniach. Od południa z budowlą sąsiadują pozostałości po parku oraz dawne budynki dworskie (stajnie, domy)[4]. Budynek w latach w 1681 - 1686 został gruntownie przebudowany na potężny pałac o barokowej formie[4]. Był restaurowany w XIX w. oraz remontowany w 1961 r.[4] Obecnie są prowadzone prace renowacyjne wykonywane na zlecenie właściciela.
- kościół filialny pw. Zaślubin Najświętszej Marii Panny, z 1581 r., przebudowany w 1900 r. wznosi się na północny zachód od pałacu, prawdopodobnie pełniący dawniej funkcja kaplicy pałacowej. Budowla jest mała ma około 20 m długości, w całości zbudowana w stylu prostego gotyku. W pd. części przy wejściu znajdują się epitafia: renesansowe - prawdopodobnie właścicieli pałacu, epitafium rycerskie,średniowieczne (prawdopodobnie poł. XIV wieku). Znajduje się na nim herb z hełmem heraldycznym i epigraf (opis) teksturą gotycką. Ponad portalem wejściowym znajduje się renesansowy relief wysokiej jakości, przedstawiający Ukrzyżowanie Jezusa Chrystusa
- cmentarz parafialny, z XIX w.
inne zabytki:
- stary krzyż kamienny, być może późnośredniowieczny, stojący obok świątyni. Krzyż określany jest często jako tzw. krzyż pokutny co nie ma oparcia w żadnych dowodach ani badaniach, a jest oparte jedynie na nieuprawnionym założeniu, że wszystkie stare kamienne krzyże monolitowe, o których nic nie wiadomo, są krzyżami pokutnymi[6], chociaż w rzeczywistości powód fundacji takiego krzyża może być różnoraki, tak jak każdego innego krzyża. Hipoteza ta stała się na tyle popularna, że zaczęła być odbierana jako fakt i pojawiać się w lokalnych opracowaniach, informatorach czy przewodnikach jako faktyczna informacja, bez uprzedzenia, że jest to co najwyżej luźny domysł bez żadnych bezpośrednich dowodów.
Zobacz też
- Luboradz
Przypisy
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online
- ↑ Otto Koischwitz, Jauer - ein Wegweiser durch die Heimat und ihre Geschichte, Jauer 1930, str. 113.
- ↑ a b c d e f Romuald Łuczyński: Zamki, dwory i pałace w Sudetach. Legnica: Stowarzyszenie „Wspólnota Akademicka”, 2008, s. 230. ISBN 978-83-89102-63-8.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 33. [dostęp 2012-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (29 marca 2017)].
- ↑ Arkadiusz Dobrzyniecki. Krzyże i kapliczki pokutne ziemi złotoryjskiej - historia pewnego mitu. „Pomniki Dawnego Prawa”. 11-12 (wrzesień-grudzień 2010), s. 32-37, 2010.
Bibliografia
- Romuald Łuczyński: Zamki, dwory i pałace w Sudetach. Legnica: Stowarzyszenie „Wspólnota Akademicka”, 2008, ISBN 978-83-89102-63-8.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
- N: 51.9134 N
- S: 49.9809 N
- W: 14.7603 E
- E: 17.9091 E
Flaga województwa dolnośląskiego
Autor: Sokol3015, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Luboradz - rzymskokatolicki kościół filialny p.w. Zaślubin NMP, 1581, 1900
Autor: Sokol3015, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Luboradz - pałac, k. XVI, XX
Herb Gminy Mściwojów