Lucerna pośrednia
.jpg) Morfologia | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek | lucerna pośrednia | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Medicago × varia Martyn Fl. Rust. 3:, pl. 87 1793[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Lucerna pośrednia, lucerna piaskowa (Medicago × varia Martyn) – gatunek byliny z rodziny bobowatych. Jest to mieszaniec lucerny siewnej (Medicago sativa) i lucerny sierpowatej (Medicago falcata)[4]. Roślina o cechach pośrednich między obydwoma gatunkami, od których pochodzi, bardzo zmienna morfologicznie[5].
Rozmieszczenie geograficzne
Pochodzi prawdopodobnie z Kazachstanu i wschodniej Europy, rozprzestrzeniony jest w wielu innych regionach. Rośnie dziko, jest także uprawiany[6]. W Europie po raz pierwszy stwierdzono jego występowanie w XIX wieku, na ziemiach polskich od 1837 r. we Wrocławiu. Po 1950 roku w Polsce znacznie się roprzestrzenił. Jest trwale zadomowionym kenofitem, we florze Polski ma status epekofita[5].
Morfologia
Zazwyczaj cechuje się silniejszym wzroostem, niż gatunki, od których pochodzi[5].
- Łodyga
- Wzniesiona lub podnosząca się, rozgałęziona, o długości do 1 m, naga, lub z rzadka owłosiona[5].
- Liście
- 3-listkowe, ogonkowe, o odwrotnie jajowatych listkach. Przylistki jajowatolancetowate o ząbkowanych brzegach. Przysadki o długości do 3 mm[5].
- Kwiaty
- Motylkowe o długości 7-11 m i różnych barwach – żółtawozielone, czerwonofioletowe, fioletowe, rzadziej białe. Zebrane są w główkowaty lub jajowaty kwiatostan o długości do 4 cm. Słupek jeden, osadzony na krótkim trzonku[5].
- Owoce
- Wielonasienny, łukowato lub sierpowato wygięty strąk. Nasiona jajowate, gładkie, o długości do 2 mm żółte do żółtobrunatnych[5].
 Pęd |  Listki |  Kwiaty |  Strąki |
Biologia i ekologia
Bylina, hemikryptofit[4]. Kwitnie od maja do jesieni. Występuje na siedliskach ruderalnych i segetalnych; na przydrożach, nieużytkach, poboczach ulic, na pasach zieleni przy autostradach, na skarpach, terenach kolejowych, trawnikach, oraz w uprawach jako chwast[5].
- Korelacje międzygatunkowe
- Pasożytują na niej niektóre grzyby mikroskopijne: Erysiphe pisi powodujący mączniaka prawdziwego grochu, Leveillula papilionacearum i Uromyces striatus. Na liściach żerują mszyce Holotrichapion pisi i Protapion filirostre, owady minujące Agromyza frontella, Agromyza nana i Liriomyza congesta, na łodydze chrząszcz Hypera nigrirostris[7].
Zastosowanie
- Roślina uprawna – cenna roślina pastewna, wieloletnia i wielokośna, mniej wymagająca, bardziej plenna i trwalsza niż inne gatunki lucerny. Jest podstawową rośliną motylkową uprawianą w rejonach bardziej suchych, gdzie zawodzi uprawa koniczyny czerwonej. Dzięki głębokiemu systemowi korzeniowemu może czerpać wodę i sole mineralne z głębszych warstw gleby[8]. Znajduje się w rejestrze roślin rolniczych Unii Europejskiej.
- Młode liście różnych gatunków lucern są jadalne, zarówno po ugotowaniu, jak i na surowo. Zawierają dużo witaminy K. Indianie zjadali ich liście, a także nasiona, które prażyli na ogniu lub rozcierali na mąkę. Lucernę można jednak spożywać tylko w niewielkiej ilości, zawiera bowiem substancje utrudniające trawienie białek. Zawiera także saponiny powodujące rozpad czerwonych ciałek krwi (usuwa je gotowanie)[9].
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website [online], Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-23] (ang.).
- ↑ a b The Plant List. [dostęp 2018-03-15].
- ↑ a b Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
- ↑ a b c d e f g h Barbara Sudnik-Wójcikowska: Rośliny synantropijne. Warszawa: Multico, 2011. ISBN 978-83-7073-514-2. OCLC 948856513.
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-25].
- ↑ Plant parasites of Europe. [dostęp 2018-03-21]. (ang.).
- ↑ Oficjalna strona PODR w Szepietowie. [dostęp 2010-02-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-13)].
- ↑ Łukasz Łuczaj: Dzikie rośliny jadalne Polski. Przewodnik survivalowy. Chemigrafia, 2004. ISBN 83-904633-5-0.
Linki zewnętrzne
- Szczegółowo o uprawie lucerny mieszańcowej. odr.zetobi.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-25)].
- Uprawa lucerny mieszańcowej. sai.iung.pulawy.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-08-06)].
- Uprawa lucerny pośredniej na plantacjach nasiennych
Media użyte na tej stronie
Autor: Stefan.lefnaer, Licencja: CC BY-SA 4.0
Infructescence
Taxonym: Medicago falcata × M. sativa ss Fischer et al. EfÖLS 2008 ISBN 978-3-85474-187-9
Location: Floridsdorf rail station, Vienna-Floridsdorf - ca. 160 m a.s.l.
Autor: Stefan.lefnaer, Licencja: CC BY-SA 4.0
Flower
Taxonym: Medicago falcata × M. sativa ss Fischer et al. EfÖLS 2008 ISBN 978-3-85474-187-9
Location: Floridsdorf rail station, Vienna-Floridsdorf - ca. 160 m a.s.l.
Autor: Stefan.lefnaer, Licencja: CC BY-SA 4.0
Habitus
Taxonym: Medicago falcata × M. sativa ss Fischer et al. EfÖLS 2008 ISBN 978-3-85474-187-9
Location: Floridsdorf rail station, Vienna-Floridsdorf - ca. 160 m a.s.l.
Autor: Stefan.lefnaer, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dentated leaflet (top and bottom side)
Taxonym: Medicago falcata × M. sativa ss Fischer et al. EfÖLS 2008 ISBN 978-3-85474-187-9
Location: Floridsdorf rail station, Vienna-Floridsdorf - ca. 160 m a.s.l.
Illustration of Medicago × varia Martyn. (Syn. Medicago sativa L. nsubsp. media (Pers.) Schübl. & Martens, Medicago media Pers.)