Lucjan Tajchman

Lucjan Tajchman

Buda, Wirt

kapitan
Data i miejsce urodzenia	29 lipca 1907 Sosnowiec
Data i miejsce śmierci	listopad 1945 Katowice
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Milicja Robotnicza WRN Gwardia Ludowa WRN Armia Krajowa NIE Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj
Stanowiska	Komendant Milicji Robotniczej PPS-WRN na Zagłębie Dąbrowskie, Dowódca Brygady Zagłębiowskiej i komendant GL WRN/OW PPS na region, Komendant Inspektoratu Sosnowiec AK, Komendant Inspektoratu Sosnowiec NIE/DSZ
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa działania zbrojne podziemia antykomunistycznego w Polsce
Odznaczenia

Lucjan Tajchman ps. Buda, Wirt (ur. 29 lipca 1907 w Sosnowcu, zm. w listopadzie 1945 w Katowicach) – polski żołnierz, socjalista, antykomunista i bojownik polskiego ruchu oporu.

Życiorys

W młodości kształcił się w rodzinnym Sosnowcu, w którym w 1928 zdał maturę. Na początku lat 30 ukończył Dywizyjny Kurs Podchorążych Rezerwy Piechoty angażując się następnie w działalność Polskiej Partii Socjalistycznej. W listopadzie 1939 razem z m.in. Aleksym Bieniem i Władysławem Gęborkiem organizował w Zagłębiu Dąbrowskim struktury ruchu Wolność Równość Niepodległość. Jako komendant regionalnej Milicji Robotniczej i zastępca szefa Komendy Koordynującej Okręgu Zagłębie WRN stał się jednym z najaktywniejszych konspiratorów socjalistycznych w Zagłębiu Dąbrowskim, organizował również pomoc ludności żydowskiej w sosnowieckim i będzińskim Getcie^[1]. W 1943 Tajchman uczestniczył w rozmowach scaleniowych socjalistycznej konspiracji z Armią Krajową^[2], w wyniku których oddziały Gwardii Ludowej WRN i Milicji Robotniczej z Zagłębia i Górnego Śląska weszły na prawach autonomii w skład Okręgu Śląsk AK^[3].

Z inicjatywy ppor. "Wirta" latem 1943 z zagrożonych aresztowaniem socjalistów sformowany został oddział dywersyjny AK "Surowiec" pod dowództwem ppor. Gerarda Woźnicy ps. "Hardy"^[4], który operował na pograniczu Rzeszy i Generalnego Gubernatorstwa^[5]. W grudniu 1943 aresztowani zostali mjr Cezary Uthke ps. "Tadeusz" (dowódca Brygady Zagłębiowskiej WRN) i por. Stefan Nowocień ps. "Sztygar" (komendant Inspektoratu Sosnowiec AK), których następcą został Tajchman ^[1][6]. Po wyzwoleniu Zagłębia zdecydował się rozpocząć walkę z nowym rządem w szeregach organizacji NIE a następnie Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj jako komendant Inspektoratu Sosnowiec. Kierował nim do 21 września 1945, gdy na rozkaz komendanta Okręgu Śląsko-Dąbrowskiego DSZ ppłka Zygmunta Janke ps. "Walter" ujawnił się wraz z inspektoratem^[7].

W październiku 1945 Lucjan Tajchman został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa Publicznego. Osadzony w katowickim więzieniu wojewódzkiego UBP zmarł z wycieńczenia na skutek tortur. Pochowany został w Sosnowcu^[1].

Awanse

• plutonowy podchorąży rezerwy piechoty - pierwsza połowa lat 30.
• podporucznik rezerwy piechoty - w trakcie II wojny światowej
• porucznik rezerwy piechoty - 1 stycznia 1945
• kapitan rezerwy piechoty - 1 czerwca 1945 (rozkazem DSZ nr. 319)^[1]

Odznaczenia

• Krzyż Walecznych
• dwuketonie Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami

Przypisy

Bibliografia

• Żuczkowski Maciej, Socjalistyczne Bataliony Śmierci i organizacje polityczne konspiracji socjalistycznej, Tom 5 Kolekcji Polska Walcząca. Historia Polskiego Państwa Podziemnego.