Lucjusz Kalpurniusz Pizon Frugi Licynianus

Lucjusz Kalpurniusz Pizon Frugi Licynianus
Data urodzenia

38

Data śmierci

15 stycznia 69

członek kolegium kapłańskiego

Lucius Calpurnius Piso Frugi Licinianus (ur. 38, zm. 69) – przez ostatnie pięć dni życia współcesarz razem z Galbą.

Życiorys

Pochodził z najwyższych kręgów rodzin senatorskich Rzymu. Poprzez matkę Skrybonię był praprawnukiem wielkich polityków republikańskiego Rzymu Pompejusza Wielkiego i Cynny. Ze strony ojca pochodził z rodu Licyniuszy, był czwartym synem Marka Licyniusza Krassusa Frugi konsula w 27[1]. Rodzice Pizona i jego brat Gnejusz Pompejusz Magnus zostali straceni za cesarza Klaudiusza w 47 n.e., a Pizon musiał iść na wygnanie[2][3][4][5]. Adoptowany przez Lucjusza Kalpurniusza Pizona, konsula w 57 n.e, wnuka Gnejusza Pizona. Będąc na wygnaniu nie pełnił żadnych urzędów. Za panowania cesarza Nerona wrócił z wygnania i przebywał w Rzymie. Zachowała się inskrypcja, mówiąca, że Wespazjan będąc osobą prywatną, rozstrzygał spór graniczny między Pizonem i jego bratem Skrybonianem[6]. Wchodził w skład kolegium kapłańskiego quindecimviri sacri faciundis[7]. Żonaty z Weranią Geminą[7][8]. Zapewne jego córką była Kalpurnia Lepida, zamężna z Serwiuszem Korneliuszem Scypionem Salwidienusem Orfitusem[9]. Utrzymywał przyjacielskie stosunki z Rubeliuszem Plautem[10]. Cesarz Galba, dowiedziawszy się o buncie Witeliusza, namiestnika Germanii, wybrał Pizona na swojego następcę i współwładcę. Wybór ten, dokonany pod wpływem nalegań prefekta pretorianów Korneliusza Lakona, motywowano tym, że Pizon był zdolnym i obiecującym młodym człowiekiem i pochodził ze znakomitych rodów. 10 stycznia 69 został adoptowany przez Galbę i ogłoszony Cezarem. Ceremonia odbyła się w obozie pretorianów. Senat zamierzał wysłać Pizona w poselstwie do zbuntowanych legionów germańskich. Nie zdążono zrealizować tych planów. Na takie wyniesienie, jak Pizona, liczył Othon i zawiedziony w swoich nadziejach zawiązał spisek i obalił cesarza. 15 stycznia 69 n.e. Galba został zabity. Także Pizon, który ukrył się w świątyni Westy, został znaleziony i zabity[11][12][13]. W 70 n.e. senat uchwalił na wniosek Kurcjusza Montanusa uczczenie pamięci Pizona, lecz uchwała ta pozostała bez skutku[14].

Rodzina

                        

Marek Licyniusz Krassus Frugi
konsul 27 n.e.
Skrybonia

                       
                

Gnejusz Pompejusz Magnus
Klaudia Antonia

Marek Licyniusz Krassus Frugi
konsul 64 n.e.
• Sulpicia Pretekstata

Licynia Wielka
• Lucjusz Kalpurniusz Pizon

Licyniusz Krassus Skrybonianus

Lucjusz Kalpurniusz Pizon Frugi Licynianus
po adopcji Servius Sulpicius Galba Caesar

                   
              

(Marek Licyniusz)? Skrybonianus Kamerinus

Licynia Pretekstata
westalka

Gajusz Kalpurniusz Krassus Frugi Licynianus
konsul zastępczy 87 n.e.

Lucjusz Skryboniusz Libon Rupilius Frugi
konsul zastępczy za Nerwy

Licynia Kornelia Woluzja Torkwata

                
            

Gajusz Kalpurniusz Pizon Krassus Frugi Licynian

Kalpurnia Pretekstata

Rupilia Faustina

Matidia Młodsza

Zobacz też

Przypisy

  1. Dzieje, Księga pierwsza, rozdziały 14,15,47,48. W: Tacyt: Dzieła. Warszawa: Czytelnik, 2004, s. 414. ISBN 83-07-02993-7.
  2. Rozdział XI i XIII. W: Lucjusz Anneusz Seneka: Apocolocynthosis czyli Udynienie boskiego Klaudiusza. edycja komputerowa www.histurion.pl.
  3. Dzieje, Księga pierwsza, rozdział 48. W: Tacyt: Dzieła. Warszawa: Czytelnik, 2004, s. 414. ISBN 83-07-02993-7.
  4. Księga LX 31. W: Kasjusz Dion Kokcejanus: Historia.
  5. Boski Klaudiusz, Rozdział 29. W: Gajusz Swetoniusz Trankwillus: Żywoty Cezarów. Warszawa: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, 1972, s. 312.
  6. Hi termini XIX positi sunt / ab Scriboniano et Pisone Frugi / ex depalatione T(iti) Flavi Vespasiani / arbitri w CIL 06, 01268 (łac.). [dostęp 2009-10-22].
  7. a b Dis Manibus / [L(uci)] Calpurni Pisonis / Frugi Liciniani / XVvir(i) s(acris) f(aciundis) / et Veraniae / Q(uinti) Verani co(n)s(ulis) Aug(usti) f(iliae) / Geminae / Pisonis Frugi w CIL 06, 31723 (łac.). [dostęp 2009-10-22].
  8. Dzieje, Księga pierwsza, rozdział 47. W: Tacyt: Dzieła. Warszawa: Czytelnik, 2004, s. 413. ISBN 83-07-02993-7.
  9. Calpurniae / Luci filiae / Lepidae / Orfiti w CIL 06, 14235 (p 3152, 3515, 3912, 4770, 4778) (łac.). [dostęp 2009-10-22].
  10. Dzieje, Księga pierwsza, rozdział 14. W: Tacyt: Dzieła. Warszawa: Czytelnik, 2004, s. 398. ISBN 83-07-02993-7.
  11. Dzieje, Księga pierwsza, rozdziały 14—21; 29—31; 34; 39; 43—44; 47—48;. W: Tacyt: Dzieła. Warszawa: Czytelnik, 2004, s. 397-402; 405-407; 410-414. ISBN 83-07-02993-7.
  12. Galba, Rozdział 17. W: Gajusz Swetoniusz Trankwillus: Żywoty Cezarów. Warszawa: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, 1972, s. 385-386.
  13. Oton, Rozdział 5-6. W: Gajusz Swetoniusz Trankwillus: Żywoty Cezarów. Warszawa: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, 1972, s. 392-393.
  14. Dzieje, Księga czwarta, rozdział 40. W: Tacyt: Dzieła. Warszawa: Czytelnik, 2004, s. 551. ISBN 83-07-02993-7.