Ludność Torunia

Fragment zabudowy wielorodzinnej przy ulicy Konstytucji 3 Maja

Ulica Szeroka

Jar - budowa nowej dzielnicy Torunia, 2021 rok

Budowa Mieszkania Plus na Podgórzu (lipiec 2021)

Ludność Torunia - liczba mieszkańców Torunia na przestrzeni lat^[1].

Historia

Księstwo Warszawskie

Czasy napoleońskie dla Torunia, liczącego wówczas ok. 7 100 mieszkańców, oznaczały ogromne osłabienie gospodarcze, kontrybucje i zniszczenia. W styczniu 1813 roku, przygotowując miasto do oblężenia przez wojska rosyjskie, na rozkaz francuskiego marszałka Louisa Davout, zburzono prawie doszczętnie wszystkie przedmieścia (m.in. Podgórz i Mokre) i podmiejskie wsie. W wyniku m.in. tych działań liczba mieszkańców Torunia spadła o ponad 1000^[2].

Okres pruski

W 1815 roku na mocy postanowień Kongresu Wiedeńskiego Toruń wrócił do Królestwa Prus, a liczba jego ludności wynosiła wówczas 6 911 mieszkańców. Wskutek rozwoju gospodarczego, dynamicznej rozbudowy miasta oraz migracji liczba mieszkańców Torunia w 1831 roku wynosiła już 8631. W późniejszym okresie na demografię miasta wpływ miała także, oddana do użytku w 1862 roku, pierwsza linia kolejowa łączącą miasto z Warszawą i Bydgoszczą. Zwiększenie liczby mieszkańców nastąpiło również w 1906 roku, kiedy to powiększono obszar Torunia o gminę Mokre. W tym samym roku populacja miasta wynosiła 46 000^[3].

Dwudziestolecie międzywojenne

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości Toruń, liczący ok 37 000 mieszkańców, został stolicą województwa pomorskiego i siedzibą najważniejszych instytucji wojewódzkich. Wpłynęło to znacząco na szybki rozwój urbanistyczny miasta oraz na jego demografię. W 1930 roku liczba mieszkańców przekroczyła 55 000. Na wzrost populacji miasta w okresie międzywojennym wpłynęło także włączenie w 1936 roku do obszaru administracyjnego Torunia fragmentu Nieszawki. Rok później przyłączono do miasta gminę miejską Podgórz, zaś w 1938 roku gminy wiejskiej Podgórz—Stawki, Rudak oraz część Nieszawki. Tego samego roku do Torunia przyłączono również fragment gminy Lulkowo i część gromady Różankowo. Przed wybuchem II wojny światowej populacja Torunia wynosiła ponad 80 000 mieszkańców^[4].

II wojna światowa

Do Torunia oddziały Wehrmachtu wkroczyły 7 września 1939 roku i decyzją władz niemieckich został on wcielony do III Rzeszy. Już w pierwszych dniach wojny wielu mieszkańców miasta aresztowano i uwięziono w obozach dla internowanych, skierowano na przymusowe roboty w głąb Rzeszy oraz wykwaterowano. Na koniec wojny liczba ludności Torunia spadłą o ok. 15 tys.^[5][6]

Po 1945

W 1946 roku Toruń liczył 68 085 mieszkańców. Wraz z rozwojem przemysłu, migracji oraz dodatniego przyrostu naturalnego liczba mieszkańców pod koniec 1975 roku przekroczyła 150 000. Lata 70. i 80.XX w. to kolejny wzrost liczby mieszkańców. W 1976 roku przyłączono do Torunia Kaszczorek, Bielawy i część Grębocina, co spowodowało m.in. intensywny wzrost budownictwa mieszkaniowego. Powstały wówczas trzy wielkie osiedla: Rubinkowo I, Rubinkowo II i Na Skarpie. Według danych GUS najwyższą liczbę ludności Torunia odnotowano w 2002 roku: ponad 210 000.

Po 2003 roku liczba ludności Torunia spada, a głównym tego powodem jest osiedlanie się jego mieszkańców w podmiejskich gminach, które bezpośrednio graniczą z miastem (Łysomice, Lubicz, Zławieś Wielka, a także Mała i Wielka Nieszawka)^[7][8].

W pierwszej połowie 2018 roku liczba mieszkańców Torunia wyniosła 202 482^[9]. Według danych statystycznych blisko 1028 mieszkańców Torunia zmieniło adres zamieszkania, przeprowadzając się do innej gminy. Najwięcej z nich, bo 332 osoby wyprowadziło się do gminy Obrowo, 301 osób do gminy Lubicz, a po 104 osoby wybrały Łubiankę i Złąwieś Wielką. Natomiast do Torunia najchętniej przeprowadzali się mieszkańcy gminy Lubicz (118 osób) i Bydgoszczy (80 osób)^[10].

Warto dodać, że Toruń to jedyne duże miasto w województwie kujawsko-pomorskim, w którym od blisko dekady obserwuje się więcej urodzeń niż zgonów. Dodatni przyrost naturalny jest wyraźny, co pokazują wyniki przedstawione przez GUS (patrz rok 2011, kiedy to w mieście odnotowano 1969 urodzeń i 1812 zgonów). Różnica in plus wyniosła 157^[11].

Liczba mieszkańców

Liczba mieszkańców miasta od końca XIV wieku:

Źródła:

Koniec XIV w.: K. Mikulski, Toruń narodów i wyznań, Kraków 2015
Rok 1454: Historia Torunia. Marian Biskup (red.). T. I: W czasach średniowiecza (do roku 1454). Toruń: 1999, s. 202, 254.
Rok 1570: Historia Torunia. Marian Biskup (red.). T. II. Cz. II: W czasach renesansu, reformacji i wczesnego baroku (1548-1600). Toruń: 1994, s. 14–15.

Początek XVII w.: K. Mikulski, Toruń w drugiej połowie XVI i na początku XVII wieku, [w:] Henryk Stroband (1548–1609) burmistrz toruński, Towarzystwo Miłośników Torunia, Toruń 2010.
Lata 1703–1769: Historia Torunia. Marian Biskup (red.). T. II. Cz. III: Między barokiem i oświeceniem (1660-1793). Toruń: 1996, s. 8–12.
Lata 1815–1900: Historia Torunia. Marian Biskup (red.). T. III. Cz. I: W czasach zaboru pruskiego (1793-1920). Toruń: 2003, s. 62, 120.
Lata 1925, 1930: Kazimierz Esden-Tempski: Księga Pamiątkowa Dziesięciolecia Pomorza. Toruń: Pomorski Związek Podoficerów Rezerwy, 1930, s. 482.
Uwagi:
1. Wartości szacunkowe.
2. Wartości hipotetyczne.
3. Ludność wraz wojskiem.

Powierzchnia Torunia

Rozwój przestrzenny Torunia

Powierzchnia miasta na przestrzeni 20 lat^[12]:

Zobacz też

• Historia Rosjan w Toruniu
• Historia Ukraińców w Toruniu

Przypisy

Bibliografia

• lata do 1815: Historia Torunia, tom I, II, red. Marian Biskup
• lata 1815–1914: Kazimierz Wajda Ludność Torunia (1815-1914) [w:] Historia Torunia, tom III, część 1, W czasach zaboru pruskiego (1793-1920), red. Marian Biskup, s. 92-141
• lata 1920–1930: Kazimierz Esden-Tempski: Księga Pamiątkowa Dziesięciolecia Pomorza. Toruń: Pomorski Związek Podoficerów Rezerwy, 1930, s. 482.
• lata 1939–1979: Roczniki statystyczne GUS
• lata 1980–1994: Roczniki demograficzne GUS
• lata 1995–2006: Bank danych regionalnych GUS