Ludomir Danilewicz

Ludomir Danilewicz

Data śmierci	25 lutego 1971
Zawód, zajęcie	wynalazca, inżynier
Narodowość	polska
Odznaczenia
Londyn

Ludomir Danilewicz (ur. ok. 1905 w Sosnowcu, zm. 25 lutego 1971 w Londynie^{[1] [2]}) – polski inżynier, wynalazca. Przed II wojną światową był współwłaścicielem i zastępcą dyrektora Wytwórni Radiotechnicznej AVA w Warszawie ^[1][3]. W zakładzie tym opracowywano i produkowano wyposażenie radiowe dla Biura Szyfrów sztabu generalnego WP, produkowano też kopie niemieckiej maszyny szyfrującej "Enigma"^[4].

Jej konstrukcja i prototypy powstały w latach 1929-1930. Ludomir Danilewicz był konstruktorem części mechanicznej i elektrycznej maszyny szyfrującej Lacida^[5], skonstruowanej w latach 1929-30, która w latach 30. użyta została do złamania kodu niemieckiej Enigmy^[6]. W lutym 1933 Wytwórnia Radiotechniczna AVA otrzymała zlecenie na produkcję seryjną i w tym samym roku zostały wyprodukowane pierwsze egzemplarze. Danilewicz współpracował z Oddziałem II Sztabu Generalnego WP i kierował produkcją urządzeń specjalnych dla wojska w AVA.

W polskiej wersji Enigmy klawisze (1), lampy (2) i styki (7) były ułożone alfabetycznie, odmiennie do oryginalnego układu QWERTZ

Ludomir Danilewicz brał udział w skonstruowaniu cyklometru i bomby Rejewskiego oraz polskiej wersji Enigmy.

Współzałożycielami spółki AVA byli: młodszy brat Ludomira, Leonard Danilewicz oraz Edward Fokczyński i Antoni Palluth, oficer Sztabu Głównego WP, który został jej dyrektorem. Spółkę założono w 1928 roku, jej nazwa powstała z połączenia znaków wywoławczych Pallutha (TPVA) i studiujących na Politechnice Warszawskiej braci Danilewiczów (TPAV), którzy byli pasjonatami krótkofalarstwa. Głównym konstruktorem Wytwórni AVA został inż. Tadeusz Heftman^[1][3].

Po agresji Niemiec na Polskę w czasie wojny obronnej 1939 przedostał się wraz z innymi pracownikami Biura Szyfrów do Wielkiej Brytanii, zamieszkał w londyńskiej dzielnicy Ruislip. W 1964 roku uzyskał wraz z bratem amerykański patent na urządzenie nazwane rotary converter, służące do przeliczania kursów walut i innych wartości, np. centymetrów na cale^[7].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Laurence Peter, How Poles cracked Nazi Enigma secret, BBC News, 20 July 2009

Bibliografia

• Friedrich L. Bauer: Entzifferte Geheimnisse, Methoden und Maximen der Kryptographie. Springer, Berlin 2000 (3. Aufl.), ISBN 3-540-67931-6.
• David Kahn: The Code Breakers – The Story of Secret Writing. Macmillan USA, Reissue 1974, ISBN 0-02-560460-0.
• David Kahn: Seizing the Enigma – The Race to Break the German U-Boat Codes, 1939 –1943. Naval Institute Press, Annapolis, MD, USA, 2012, ISBN 978-1-59114-807-4.
• Władysław Kozaczuk: Enigma – How the German Machine Cipher Was Broken, and How It Was Read by the Allies in World War Two. Editiert und übersetzt durch Christopher Kasparek, Frederick, MD, University Publications of America, 1984, ISBN 0-89093-547-5.
• WładysławW. Kozaczuk WładysławW., JerzyJ. Straszak JerzyJ., Enigma – How the Poles Broke the Nazi Code, New York: Hippocrene Books, 2004, ISBN 0-7818-0941-X, OCLC 838655852 .
• Władysław Kozaczuk: Geheimoperation Wicher. Bernard u. Graefe, Koblenz 1989, Karl Müller, Erlangen 1999, ISBN 3-7637-5868-2, ISBN 3-86070-803-1.
• Władysław Kozaczuk: Im Banne der Enigma. Militärverlag, Berlin 1987, ISBN 3-327-00423-4.
• HughH. Sebag-Montefiore HughH., Enigma – The battle for the code, London: Cassell Military Paperbacks, 2004, ISBN 0-304-36662-5, OCLC 61439260 .