Ludowy Komisariat Handlu Zagranicznego

siedziba komisariatu w budynku b. Północnego Towarzystwa Ubezpieczeń przy ul. Ilinka 23

Ludowy Komisariat Handlu Zagranicznego (Народный комиссариат внешней торговли) – organ zarządzający państwowym monopolem handlu zagranicznego w RFSRR i ZSRR, odpowiednik ministerstwa.

Przez lata resort przechodził szereg reorganizacji, jak i zmieniał swoją nazwę:

• 11 czerwca 1920 – 6 lipca 1923 – Ludowy Komisariat Handlu Zagranicznego RFSRR (Народный комиссариат внешней торговли РСФСР), powstały z przekształcenia funkcjonującego w okresie 1917-1920 Ludowego Komisariatu Handlu i Przemysłu RFSRR (Народный комиссариат торговли и промышленности – НКТиП РСФСР); na czele stał Ludowy Komisarz Handlu Zagranicznego RFSRR Leonid Krasin (czerwiec 1920–6.7.1923)^[1]
• 1922-1925 – Ludowy Komisariat Handlu Zagranicznego ZSRR (Народный комиссариат внешней торговли СССР – НКВТ СССР)
• 1925-1930 – Ludowy Komisariat Handlu Zagranicznego i Wewnętrznego ZSRR (Народный комиссариат внешней и внутренней торговли СССР)
• 1930-1946 – Ludowy Komisariat Handlu Zagranicznego ZSRR (Народный комиссариат внешней торговли СССР), który przekształcono w działające w latach 1946–1953 Ministerstwo Handlu Zagranicznego (Министерство внешней торговли СССР)

Podział organizacyjny

Monopol handlu zagranicznego był realizowany na terenie ZSRR przez centrale handlu zagranicznego, zagranicą przez przedstawicielstwa handlowe w poszczególnych krajach (stanowiące część przedstawicielstw dyplomatycznych) oraz radzieckie spółki handlowe zarejestrowane tamże, to jest według prawa miejscowego.

Centrale handlu zagranicznego

W 1935 w ZSRR funkcjonowało 27 podmiotów handlu zagranicznego:

• Avtoexport – eksport samochodów
• Centrosoyus – eksport-import dla potrzeb Centralnego Związku Spółdzielni Konsumenckich
• Exportkhleb – produkty zbożowe
• Exportlen – eksport lnu i konopi
• Exportles – eksport drewna
• Koverkustexport – eksport dywanów i produktów rękodzielniczych
• Lektekhsyrio – eksport-import surowców farmaceutycznych
• Mashinoimport – import maszyn
• Mezhdunarodnaya Kniga – eksport-import książek i czasopism
• Mineralsilicatexport – eksport minerałów i silikatów
• Raznoexport – eksport różnych produktów
• Ryboplodoexport – eksport ryb i owoców
• Sovafghantorg – handel z Afganistanem
• Sovfrakht – frachtowanie statków zagranicznych
• Soviet Philatelic Association – eksport-import znaczków
• Sovmontuvtorg – handel z Mongolią i Tuwińską Republiką Ludową
• Sovsintorg – handel z Sinkiangem
• Soyuzintorgkino – import i eksport filmów i sprzętu
• Soyuzmetimport – import metali i eksport rud
• Soyuzuglexport – eksport węgla
• Soyuzneftexport – eksport produktów naftowych
• Soyuzpromexport – eksport urządzeń przemysłowych
• Soyuzpushnina – eksport futer
• Stankoimport – import obrabiarek
• Tekhnopromimport – import sprzętu technicznego
• Textilimport – import tekstyliów
• Tekhnoexport – eksport produktów technicznych

Leonid Krasin, pierwszy LK Handlu Zagranicznego

Radzieckie spółki handlowe z siedzibą zagranicą

• Amtorg Trading Corporation, Nowy Jork,
  • Yuzhamtorg Compañía de Comercio y Exportación SA, Buenos Aires,
• Arcos All-Russian Co-operative Society Ltd, Londyn,
• Russgertorg Russische-Deutsche Handels AG, Berlin,
• Sowpoltorg Sowiecko-Polska Mieszana Spółka Handlowa, Warszawa,
• Russavstorg Russisch-Oesterreichische Handels und Industrie AG, Wiedeń,
• CICE Compagnia Industriale Commercio Estero, Mediolan.

Siedziba

W 1923 siedziba resortu mieściła się w budynku b. Moskiewskiego Banku Kupieckiego (Московского купеческого банка) przy ul. Ilinka (ул. Ильинка) 14, w 1929 przy ul. Warwarka (ул. Варварка) 26-28, w 1935 w budynku b. Północnego Towarzystwa Ubezpieczeń (Северного страхового общества) przy ul. Ilinka (ул. Ильинка) 23, który później wszedł w kompleks obiektów KC KPZR.

Przypisy