Ludwig Fischer

Ludwig Fischer

Data i miejsce urodzenia	16 kwietnia 1905 Kaiserslautern
Data i miejsce śmierci	8 marca 1947 Warszawa
Gubernator dystryktu warszawskiego
Okres	od 26 października 1939 do 16 stycznia 1945
Przynależność polityczna	NSDAP
Odznaczenia

Odezwa niemiecka z 1941 ostrzegająca ludność okręgu warszawskiego przed zarażeniem się tyfusem plamistym od Żydów z getta, sygnowana przez Ludwiga Fischera

Ludwig Fischer (pierwszy z lewej, w drugim rzędzie) podczas procesu przed Najwyższym Trybunałem Narodowym w Warszawie

Ludwig Fischer (ur. 16 kwietnia 1905 w Kaiserslautern, stracony 8 marca 1947 w Warszawie) – niemiecki zbrodniarz nazistowski, gubernator dystryktu warszawskiego Generalnego Gubernatorstwa przez cały okres okupacji Polski przez III Rzeszę.

Rodzina

Był żonaty z Friedą Cobitz, z którą miał dwie córki. Pierwsza urodziła się w Niemczech przed wojną, a druga w 1940 w Warszawie^[1].

Życiorys

Urodził się w Kaiserslautern w Nadrenii, gdzie skończył średnią szkołę realną. Studiował prawo na kilku niemieckich uniwersytetach. W 1928 uzyskał doktorat praw na uniwersytecie w Erlangen, zaliczając wcześniej egzamin państwowy w 1927. W latach 1928–1932 odbywał praktykę sądową w sądzie grodzkim i administracji państwowej w Kaiserslautern, po której ukończeniu odbył praktykę adwokacką w Monachium^[2]. Tam miał się zetknąć ze swoim późniejszym współpracownikiem oraz zastępcą Herbertem Hummelem. Do NSDAP wstąpił w 1926, a do SA w 1929 (uzyskał tam wysoki stopień SA-Gruppenführera). W 1937 został wybrany jako poseł do Reichstagu.

II wojna światowa

26 października 1939 został powołany na stanowisko gubernatora dystryktu warszawskiego Generalnego Gubernatorstwa^[3]. Stanowisko to piastował aż do wycofania się wojsk niemieckich z Warszawy w styczniu 1945. 9 listopada 1939 został awansowany do stopnia Brigadeführera, a 26 października 1940 uzyskał stopień Gruppenführera. W kwietniu i maju 1943 pełnił także obowiązki gubernatora dystryktu lubelskiego.

Fischer, jako gubernator dystryktu warszawskiego, dopuścił się licznych zbrodni na ludności zarówno polskiej, jak i żydowskiej. Wydał m.in. zarządzenie o utworzeniu getta warszawskiego i inne zarządzenia dyskryminujące Żydów. Brał udział także w likwidacji samego getta. Był współodpowiedzialny za terror stosowany wobec cywilnej ludności polskiej, w tym za masowe egzekucje, łapanki i deportacje robotników przymusowych do Rzeszy. Podczas pobytu na terenie Polski mieszkał w pałacyku „Mon Plesir” w podwarszawskiej Falenicy.

Za zbrodnie popełnione na narodzie polskim Fischer został skazany przez podziemny sąd na karę śmierci. Jego nazwisko znajdowało się na pierwszym miejscu na liście nazistowskich funkcjonariuszy przeznaczonych do eliminacji przez grupy szturmowe AK w ramach tzw. akcji Główki. W marcu 1943 członkowie Kedywu OW AK nadali na Poczcie Głównej dziewięć paczek zawierających bomby zegarowe, z których jedna była zaadresowana do Fischera^[4]. Jej wybuch w siedzibie gubernatora w pałacu Brühla spowodował śmierć jednego i ranienie innego funkcjonariusza urzędu^[5]. Rok później (8 stycznia 1944) jego samochód został ostrzelany przez członków batalionu „Zośka” w akcji Polowanie, jednak Fischerowi udało się ujść z życiem.

W czasie powstania warszawskiego, podczas ewakuacji 9 sierpnia 1944 z pałacu Brühla, Fischer dostał się pod powstańczy ostrzał i został ranny. Wśród zabitych znalazł się jego zastępca, Herbert Hummel^[6].

Po upadku powstania Fischer, jako szef administracji cywilnej, współdziałał z administracją wojskową w burzeniu i plądrowaniu miasta. Był odpowiedzialny za fatalne warunki panujące w obozie przejściowym dla warszawskiej ludności cywilnej w Pruszkowie.

Okres powojenny i proces

Po zakończeniu wojny Fischer został aresztowany przez aliantów i ekstradowany do Polski. Wraz z trzema innymi członkami hitlerowskich władz okupowanej Warszawy (Ludwigiem Leistem – starostą Warszawy, Josefem Meisingerem i Maxem Daume) stanął przed Najwyższym Trybunałem Narodowym. Proces rozpoczął się 17 grudnia 1946^[7] w sali Związku Nauczycielstwa Polskiego przy ul. Smulikowskiego 6/8^[8]. Fischer został uznany za winnego 3 marca^[9][10], skazany na karę śmierci i stracony 8 marca 1947.

Egzekucja Ludwiga Fischera

W kulturze

Ludwig Fischer pojawia się kilkakrotnie w serialu TVP Czas honoru, w którym jego postać gra Robert Kozyra. W czwartej serii jest jednym z bohaterów drugoplanowych. W ostatnim odcinku tej serii przedstawiono zamach na jego życie.

Przypisy

Bibliografia

• Raporty Ludwiga Fischera gubernatora dystryktu warszawskiego 1939-1944, KrzysztofK. Dunin-Wąsowicz i inni, Warszawa: Książka i Wiedza, 1987, ISBN 83-05-11197-0, OCLC 835862871 .

Linki zewnętrzne

• Warszawa oskarża. Proces Fischera w bazie Repozytorium Cyfrowego Filmoteki Narodowej – Polska Kronika Filmowa z 1947 roku.
• Relacje i zeznania świadków składane w trakcie procesu Fischera udostępnione w bazie świadectw Zapisy Terroru