Ludwig Reichenbach

Heinrich Gottlieb Ludwig Reichenbach
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

8 stycznia 1793
Lipsk

Data i miejsce śmierci

17 marca 1879
Drezno

Zawód, zajęcie

botanik, ornitolog

Uczelnia

Uniwersytet w Lipsku

podpis

Heinrich Gottlieb Ludwig Reichenbach (ur. 8 stycznia 1793, zm. 17 marca 1879) – niemiecki botanik i ornitolog. Jako pierwszy zlecił Leopoldowi Blaschce wykonanie zestawu morskich bezkręgowców w celach edukacyjnych i wystawowych. Kolekcja zyskała potem sławę jako zbiór szklanych zwierząt morskich, później powstały Szklane Kwiaty.

Życiorys

Ludwig Reichenbach urodził się w Lipsku. Był synem Johanna Friedricha Jakoba Reichenbacha, autora pierwszego słownika grecko-niemieckiego (1818). Studiował medycynę oraz nauki przyrodnicze na Uniwersytecie w Lipsku. W 1820 wybrany został na dyrektora muzeum przyrodniczego w Dreźnie oraz profesora Akademii Medycznej w Dreźnie; w mieście tym pozostał na wiele lat.

Szklane modele zwierząt morskich

Modele ukwiałów Blaschki

Jako dyrektor drezdeńskiego muzeum przyrodniczego Reichenbach natknął się na nierozwiązywalny wówczas problem eksponatów morskich bezkręgowców. Zwierzęta i rośliny lądowe nie stanowiły problemu, jako że było rzeczą dość prostą wypchać je i ustawiać w naturalnych pozycjach, by przyciągnąć zwiedzających. Bezkręgowce ze swej natury stanowiły problem[1]. W XIX wieku jedyną stosowaną metodą ich przedstawiania było zatapianie ich w słoiku z alkoholem[2]. Z czasem stawały się one jednak bezbarwną, galaretowatą masą, o znikomej wartości edukacyjnej. Reichenbach chciał uzyskać trójwymiarowe barwne modele przypominające żywe zwierzęta i nieniszczejące wraz z upływem czasu[3]. W 1863 natknął się na ekspozycję złożoną bardzo dokładnie wykonanych modeli kwiatów Leopolda Blaschki, artysty w szkle, będącą częścią wystawy Kamila Rohana[2][4]. To właśnie on zapoznał Reichenbacha z Leopoldem Blaschką[5][6].

Model meduzy Blaschki

Urzeczony pracami Blaschki i znalezieniem rozwiązania swojego problemu Reichenbach w 1863[7] przekonał artystę do opracowania modeli 12 ukwiałów[8][4][6]. Były doskonale podobne do naturalnych [ukwiałów][9]. Reichenbach przekonał Blaschkę do porzucenia rodzinnego biznesu tworzenia luksusowych wyrobów szklanych i rozpoczęcie sprzedaży modeli morskich bezkręgowców do muzeów, akwariów, uniwersytetów i prywatnych kolekcjonerów[7][4]. Porada Reichenbacha okazała się być dla artysty korzystna, zarówno pod względem ekonomicznym, jak i naukowym[10]. Później podobne zadanie zlecił – bez wiedzy Reichenbacha – profesor na Uniwersytecie Harwardzkim George Lincoln Goodale[11]. Powstała wówczas kolekcja znana jako Szklane Kwiaty[3].

Sześć pierwszych modeli ukwiałów kupionych przez Reichenbacha oraz pozostała część pierwszej z kolekcji została zniszczona podczas bombardowania Drezna[8].

Późniejsza kariera

Reichenbach ufundował drezdeńskie ogrody botaniczne oraz pomógł w ufundowaniu ogrodu zoologicznego w Dreźnie. Kolekcje zoologiczne w muzeum zostały zniszczone niemal doszczętnie podczas pożaru w 1849, jednak Reichenbach w przeciągu kilku lat uzupełnił je. Kolekcja z tamtych lat stanowi podwaliny dla współczesnej kolekcji. Reichenbach był również autorem prac naukowych i ilustratorem w dziedzinie botaniki. Do jego prac zaliczają się Iconographia Botanica seu Plantae criticae (1823–32, 10 tomów) oraz Handbuch der speciellen Ornithologie (1851–54).

Upamiętnienie

Reichenbacha upamiętniono w nazwach naukowych kilku taksonów z królestwa roślin i zwierząt, jak fiołek leśny (Viola reichenbachiana) Jord. ex Bor. (syn. V. sylvatica (Hartm.) Fr. ex Hartm. i V. sylvestris Lam. p.p.), Echinocactus reichenbachii, nektarnik nigeryjski (Anabathmis reichenbachii). Przy nazwach taksonów roślinnych Reichenbach oznaczany jest skrótem Rchb[12]. Ludwig Reichenbach był ojcem Heinricha Gustava Reichenbacha, specjalisty w dziedzinie storczykowatych.

Śmierć

Pomnik Ludwiga Reichenbacha na Trinitatisfriedhof w Dreźnie

Reichenbach zmarł w 1879, pochowany został na Trinitatisfriedhof w Dreźnie. Grób został opróżniony po wygaśnięciu prawa do użytkowania ziemi. Administracja cmentarza nie przyznała kolejnego miejsca pochówku, jednak z inicjatywy członków Muzeum Historii Naturalnej Senckenberg 11 sierpnia 2011 na cmentarzu odsłonięto tablicę upamiętniającą Reichenbacha.

Publikacje

  • Lepidoptera Jenaische Allgemeine Literatur-Zeitung (1817)
  • Heinrich Gottlieb Ludwig Reichenbach: Conspectus regni vegetabilis per gradus naturales evoluti. Leipzig: Carolum Cnobloch, 1828. (łac.)
  • Flora germanica excursoria (1830–32, dwa tomy)
  • Flora exotica (1834–36)
  • Flora germanica exsiccata (1830–45)
  • Übersicht des Gewächsreichs und seiner natürlichen Entwickelungsstufen (1828)
  • Handbuch des natürlichen Pflanzensystems (1837)
  • Das Herbarienbuch (1841)
  • Abbildung und Beschreibung der für Gartenkultur empfehlenswerten Gewächse (1821–26, 96 tablic barwnych)
  • Monographia generis Aconiti (1820, with 19 plates)
  • Illustratio specierum Aconiti generis (1823–27, 72 tablice barwne)
  • Iconographia botanica s. plantae criticae (1823-1832, 1000 tablic barwnych)
  • Iconographia botanica exotica (1827–30)
  • Regnum animale (1834–36, z 79 tablicami barwnymi)
  • Deutschlands Fauna (1842, dwa tomy)
  • Vollständigste Naturgeschichte des In- und Auslandes (1845–54, dwie części w dziewięciu tomach, ponad 1000 tablic barwnych)

Przypisy

  1. Blaschka Invertebrate Models (ang.). Cornell University Library Digital Collections. [dostęp 2018-04-27].
  2. a b The Blaschka Archive (ang.). Corning Museum of Glass. [dostęp 2018-04-27].
  3. a b Harvard University Herbaria and Botany Libraries
  4. a b c Leopold + Rudolf Blaschka {...} The Glass Aquarium {...}. Design Museum. [dostęp 2018-04-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (1 kwietnia 2014)].
  5. Susan M. Rossi-Wilcox & David Whitehouse: All About Glass – Corning Museum of Glass. W: rawing upon Nature: Studies for the Blaschkas’ Glass Models. Corning Museum of Glass, 2007.
  6. a b Julie Leibach: A Tale of Two Glassworkers and Their Marine Marvels – Science Friday (ang.). Science Friday, 13 maja 2016. [dostęp 2018-04-27].
  7. a b Förderverein "Naturwissenschaftliche Glaskunst Blaschka-Haus e. V". (The Promotional Association "Scientific Glass Art – Blaschka-Haus e. V.") (ang.). Urania-dresden.de. [dostęp 2018-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2002-09-10)].
      Short title: "Blaschka – English version". Translation by Peter Silbernagl. Lead sentence: "In September 2000, an association was founded in Dresden-Hosterwitz with the aim of establishing a museum-type memorial for the work of Leopold and Rudolf Blaschka and to treasure the memory of those two glass-artists."
      Earliest English-language title: The Association "Naturwissenschaftliche Glaskunst – Blaschka-Haus e.V.". Johanna Dühning, Chairman of the Association; translation by Benjamin Pentzold ().
  8. a b Museum of Natural History Berlin, Historical collection of pictures and writings – Katalog über Blaschka's Modelle, L. Blaschka, Dresden, 1885
  9. FRAGILE LEGACY: THE MARINE INVERTEBRATE GLASS MODELS OF LEOPOLD AND RUDOLF BLASCHKA (ang.). Corning Museum of Glass. [dostęp 2018-04-27].
  10. Blaschkas Around the World (ang.). Corning Mseum of Glass. [dostęp 2017-04-27].
  11. National Academy of Sciences Biographical Memoir
  12. R. K. Brummitt, C. E. Powell: Authors of Plant Names. Royal Botanic Gardens, Kew, 1992. ISBN 1-84246-085-4. (ang.)

Media użyte na tej stronie

Blaschka 4.jpg
Autor: Lucarelli, Licencja: CC BY-SA 4.0

Sea animals, glass objects by Leopold Blaschka (1822 - 1895),

Museo di Storia Naturale e del Territorio, Calci (Province Pisa), Italy
Signatur Ludwig Reichenbach.PNG
Signatur Ludwig Reichenbach
Ludwig Reichenbach Gedenkstele Dresden.JPG
Autor: Paulae, Licencja: CC BY 3.0
Gedenkstele für Ludwig Reichenbach auf dem Trinitatisfriedhof in Dresden
Reichenbach Ludwig 1793-1879.jpg
Ludwig Reichenbach (1793-1879), German botanist and zoologist
Blaschka 1.jpg
Autor: Lucarelli, Licencja: CC BY-SA 4.0

Sea anemones, glass objects by Leopold Blaschka (1822 - 1895), Museo di Storia Naturale e del Territorio, Calci (Province Pisa), Italy

The modern accepted name for Bunodes gemmacea is Aulactinia verrucosa. See Ocaña & Den Hartog p.36 and WoRMS.