Ludwik Benoit

Ludwik Benoit
	; Ludwik Benoit na tablicy pamiątkowej w Kuźnicy
Data i miejsce urodzenia	18 lipca 1920 ; Wołkowysk
Data i miejsce śmierci	4 listopada 1992 ; Łódź
Zawód	aktor, reżyser
Współmałżonek	Maria Zbyszewska; Jadwiga Jędrzejczak
Lata aktywności	1946–1992
	Odznaczenia
	;

Ludwik Benoit (ur. 18 lipca 1920 w Wołkowysku, zm. 4 listopada 1992 w Łodzi) – polski aktor teatralny i filmowy.

Aktor charakterystyczny, znany m.in. z roli kasiarza w filmie Ewa chce spać i wachmistrza Luśni w Przygodach pana Michała. Zagrał w blisko 100 filmach i serialach, w 130 spektaklach teatralnych i Teatru Telewizji. Użyczał też głosu postaciom animowanym, np. słoniowi Dominikowi w filmie i serialu Proszę słonia.

Jest patronem łódzkiego Teatru Małego^[1]. Od 2019 jest także patronem nagrody „Złota Maska Ludwika”, przyznawanej dla najlepszego aktora/aktorki sezonu w Łodzi^[2].

Grób Ludwika Benoit na cmentarzu komunalnym na Dołach w Łodzi

Życiorys

Dzieciństwo spędził w Łowiczu, skąd pochodziła rodzina jego matki^[3], tam też uczęszczał do gimnazjum; od strony ojca rodzina miała francuskie korzenie. Po zdaniu matury, w 1938 rozpoczął studia w Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej w Warszawie^[4]. W czasie wojny był żołnierzem Armii Krajowej^[5] Po wojnie brał udział w tworzeniu Teatru Ziemi Łowickiej, ale wkrótce trafił do Łodzi, gdzie na krótko został aktorem Teatru Kukiełkowego działającego przy łódzkim Centralnym Domu Kultury. W 1946 ukończył Studio Aktorskie Iwo Galla w Gdańsku i zdał eksternistyczny egzamin aktorski. Tam też zadebiutował na scenie w Mickiewiczowskich balladach w reż. Haliny Gallowej w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku. Potem występował także na deskach Poznania, Wrocławia i Szczecina, gdzie był także dyrektorem i kierownikiem artystycznym. W 1957, po powrocie do Łodzi ukończył Wydział Aktorski PWSFTviT^[5]. Początkowo grał w Teatrze im. Jaracza, a od 1959 do końca życia związał się z Teatrem Nowym^[4].

Był żonaty z aktorką Marią Zbyszewską. Ich syn, Mariusz Benoit, jest także aktorem. W 1970 ożenił się ponownie, z Jadwigą Jędrzejczak. Z tego związku pochodzi córka Anna Benoit-Kołosko – łódzka dziennikarka radiowa^[5].

Został pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Komunalnym Doły w Łodzi (kwatera XI, rząd 43, grób 1).

Kariera

Aktor teatrów:

Teatr Kukiełkowy Centrali Robotniczej Domu Kultury w Łodzi (1945–1946)^[6],
Teatr Wybrzeże w Gdańsku (1946–1948),
Teatr Polski w Poznaniu (1948–1949),
Teatr Dramatyczny we Wrocławiu (1949–1955),
Teatr Dramatyczny w Szczecinie (1955–1957, także dyr. nacz. i art.),
Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi (1957–1959),
Teatr Nowy w Łodzi (1959–1992).

Spektakle teatralne (wybór)

Role

1946: Mickiewiczowskie ballady (reż. Halina Gall)
1946: Homer i Orchidea jako Diodor (reż. Iwo Gall)
1947: Żeglarz jako Paweł Szmidt (reż. I. Gall)
1947: Ludzie są ludźmi jako Juliusz Szylong (reż. I. Gall)
1947: Jak wam się podoba jako książę Fryderyk (reż. I. Gall)
1947: Balladyna jako Pustelnik, Popiel III wygnany (reż. I. Gall)
1948: Król włóczęgów jako Oliwier (reż. I. Gall)
1948: Pan inspektor przyszedł jako inspektor Goole (reż. I. Gall)
1948: Pastorałka jako Adam; Feldmarszałek; Ryczywół (reż. Hanna Małkowska)
1949: Świerszcz za kominem jako Perribigl (reż. Stefan Drewicz)
1949: Moskiewski charakter jako Ignacy Kriwoszein (reż. Henryk Szletyński)
1950: Borys Godunow jako Muszkin (reż. Czesław Staszewski)
1950: Henryk VI na łowach jako Henryk VI (reż. Maryna Broniewska)
1950: Obcy cień jako Andrzej Iljicz Makiejew (reż. Zdzisław Karczewski)
1951: Jak wam się podoba jako Amiens (reż. Edmund Wierciński)
1951: Skąpiec jako Harpagon (reż. M. Broniewska)
1952: Człowiek z karabinem jako Iwan Szadrin (reż. Jakub Rotbaum)
1952: Proces jako Jan Wieniec (reż. J. Rotbaum)
1953: Tania jako Aleksy Ignatow (reż. Szymon Szurmiej)
1955: Maria Stuart jako Botwel (reż. L. Benoit)
1956: Henryk VI na łowach (reż. L. Benoit)
1956: Rozbójnik jako Rozbójnik (reż. L. Benoit)
1957: Skowronek jako Cauchon (reż. L. Benoit)
1958: Król Henryk IV jako król Henryk IV (reż. Aleksander Bardini)
1958: Wesele jako Wernyhora (reż. Stefania Domańska)
1959: Książę i żebrak jako Jan Kanty (reż. Stanisław Cegielski)
1960: Hamlet jako Duch ojca Hamleta (reż. Janusz Warmiński)
1960: Juliusz Cezar jako Kaska (reż. Kazimierz Dejmek)
1961: Opera za trzy grosze jako Jonatan Pryszcz (reż. J. Rotbaum)
1961: Sprawa jako Iwan Żywiec (reż. Bohdan Korzeniewski)
1962: Burza jako Kaliban (reż. Jerzy Merunowicz)
1963: Ten, który dotrzymuje słowa jako Ze-Osiołek (reż. Józef Gruda)
1963: Cyrano de Bergerac jako Carbon de Castel Jaloux (reż. Tadeusz Minc)
1963: Maria Stuart jako Duglas (reż. L. Benoit)
1964: Pan Geldhab jako major (reż. Stanisław Łapiński)
1965: Faust jako Faust (reż. Leo Nedomansky)

1966: Ojciec jako rotmistrz (reż. Tadeusz Byrski)
1967: Sonata Belzebuba jako Teobald Rio Bamba (reż. Stanisław Kokesz)
1967: Damy i huzary jako rotmistrz (reż. Witold Zatorski)
1969: Kordian jako starzec (reż. T. Minc)
1970: Zemsta jako Rejent Milczek (reż. W. Zatorski)
1970: Na szkle malowane jako Żandarm (reż. Jan Skotnicki)
1970: Sprawa Dantona jako Westermann (reż. Jerzy Zegalski)
1971: Opowieści lasku wiedeńskiego jako Maestro (reż. J. Zegalski)
1973: Don Juan jako pan Niedziela (reż. J. Zegalski)
1973: Upiory jako Stolarz Engstrand (reż. Andrzej Przybylski)
1974: Wesele Figara jako Don Guzman Tuman (reż. Bohdan Korzeniewski)
1975: Operetka jako generał (reż. K. Dejmek)
1975: Dialogus de Passione jako Lucyper (reż. K. Dejmek)
1977: Fryderyk Wielki jako Minister Ewald (reż. K. Dejmek)
1977: Dialogus de Passione jako Caiphas, Diabolus primus (reż. K. Dejmek)
1978: Zwłoka jako Toto (reż. K. Dejmek)
1978: Zemsta jako Dyndalski (reż. K. Dejmek)
1979: Opowieść zimowa jako Owczarz (reż. Krystyna Skuszanka)
1980: Pan Jowialski jako Szambelan (reż. Jerzy Kreczmar)
1981: Uciechy staropolskie jako Pater; Lucyper; Nędza; Śmierć (reż. K. Dejmek)
1982: Wesołego powszedniego dnia jako Szczęście (reż. Tadeusz Wiśniewski)
1982: Damy i huzary jako Kapelan (reż. L. Benoit)
1983: Tango jako Eugeniusz (reż. Wojciech Pilarski)
1983: Rodzina jako Rosenberg (reż. Edward Dziewoński)
1985: Przyjaciel wesołego diabła jako kapitan (reż. Józef Zbiróg)
1986: Zmierzch jako Mendel Krzyk (reż. Jan Bratkowski)
1987: Czego nie widać jako Selsdon Mowbray (reż. Jerzy Hutek)
1987: Skąpiec jako Harpagon (reż. Maria Kaniewska)
1988: Jaja jak berety jako dziadek Władek (reż. J. Hutek)
1989: Dożywocie jako Twardosz (reż. L. Benoit)
1989: Kordian jako prezes (reż. J. Hutek)
1991: Wesołe kumoszki z Windsoru jako Shallow (reż. Stanisław Nosowicz)
1991: Mąż od biedy jako Antreprener Józef Teksel (reż. Mariusz Pilawski)
1991: Ułani jako Stary wiarus (reż. Andrzej Zaorski)

Prace reżyserskie

1955, 1963: Maria Stuart
1955: Ostry dyżur
1956: Henryk VI na łowach
1956: Rozbójnik
1956: Przepraszam, ale żyję
1956: Pastorałka
1957: Skowronek
1959: Szelmostwa Skapena
1960: Śmierć komiwojażera
1961: Sprawiedliwość w Kioto
1962: Kocha, lubi, szanuje...
1970: Będę mówić szczerą prawdę
1982: Damy i huzary
1989: Dożywocie

Filmografia

1951: Warszawska premiera jako rzeźbiarz, przyjaciel Wolskiego
1951: Gromada jako Stangret
1953: Celuloza jako Perehubka
1953: Piątka z ulicy Barskiej jako kurator
1954: Pod gwiazdą frygijską jako Perehubka
1954: Pokolenie jako Grzesio
1954: Niedaleko Warszawy jako dywersant Borucki „Jarząb”
1955: Podhale w ogniu jako Dziedziała
1956: Tajemnica dzikiego szybu jako Miksa
1957: Ewa chce spać jako kasiarz
1958: Żołnierz królowej Madagaskaru jako zawiadowca stacji w Radomiu
1958: Pan Anatol szuka miliona jako złodziej z Grójca
1958: Pigułki dla Aurelii jako malarz
1959: Inspekcja pana Anatola jako Barnaba Starski
1960: Walet pikowy jako komisarz Grant
1960: Rzeczywistość jako Loyola
1960: Krzyżacy jako Mikołaj z Długolasu
1962: O dwóch takich, co ukradli księżyc jako Wojciech, ojciec Jacka i Placka
1963: Zacne grzechy jako Instygator
1964: Rękopis znaleziony w Saragossie jako ojciec Paszeki
1965: Kapitan Sowa na tropie jako Nalepa
1966: Niewiarygodne przygody Marka Piegusa jako sakso-wiolonczelista Anatol Surma, sublokator Piegusów
1966: Kochajmy syrenki jako dyrektor zakładu w Bolesławcu
1966: Piekło i niebo jako Joy, kowboj zabity przez Piotrusia
1966–1968: Klub profesora Tutki jako kapitan udzielający wywiadu Tutce
1968: Z przygodą na ty jako młynarz (odc. 6)
1969: Jak rozpętałem II wojnę światową jako karczmarz
1969: Przygody pana Michała jako Luśnia
1967: Stajnia na Salvatorze jako furman Daniec
1971: Antek (reż. Wojciech Fiwek)
1971: Kłopotliwy gość jako agent PZU
1973: Janosik jako Gąsienica, przybrany ojciec Janosika
1973: Sanatorium pod Klepsydrą jako Szloma
1975: Niespotykanie spokojny człowiek jako strażnik w fabryce
1977: Noce i dnie jako Jozafat
1979: Ojciec królowej jako Ludwik
1983: Fucha jako kierowca „Kalwinista” (reż. M. Dudziewicz)
1984: Fetysz jako ojciec Rudego
1985: Siekierezada jako Wasyluk
1986: Big Bang jako wujek Mietek Wroński, gospodarz
1986: Pan Samochodzik i niesamowity dwór jako Janiak, były dozorca „Niesamowitego dworu”
1986: Pierścień i róża jako kapitan Zerwiłebski
1986: Pierścień i róża (serial) jako kapitan Zerwiłebski
1987: Koniec sezonu na lody jako Maciejewski
1987: Sonata marymoncka jako szatniarz w „Arkadii”
1988: Łabędzi śpiew jako miłośnik kaktusów
1989: Kanclerz jako mieszkaniec Nowogrodu (odc. 3)
1990: Mleczna droga jako „Stary”
1992: Daens

Dubbing

1953: Piotruś Pan jako kapitan Hak
1961: 101 dalmatyńczyków jako Koń
1968: Proszę słonia jako Dominik

Odznaczenia

Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1984)
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1954)^[7]
Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955)
Medal 30-lecia Polski Ludowej (1975)
Medal 40-lecia Polski Ludowej^[8]
Odznaka „Zasłużony dla Kultury Narodowej” (1988)
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
Honorowa Odznaka Miasta Łodzi

Nagrody

1952: Nagroda państwowa II stopnia za rolę Szadrina w Człowieku z karabinem Nikołaja Pogodina w Teatrze Polskim we Wrocławiu
1962: wyróżnienie za rolę Żywca w przedstawieniu Sprawa Aleksandra Suchowo-Kobylina w Teatrze Nowym w Łodzi na II OFSRiR w Katowicach
1963: nagroda indywidualna za rolę Ze-Osiołka w sztuce Ten, który dotrzymuje słowa w T.Nowym w Łodzi na III KST w Kaliszu
1964: Brązowa Odznaka Teatru Nowego w Łodzi z okazji jubileuszu 15-lecia teatru
1979: Srebrny Pierścień za rolę Dyndalskiego w przedstawieniu Zemsta Aleksandra Fredry w Teatrze Nowym w Łodzi uznaną za najciekawsze osiągnięcie aktorskie roku na scenach łódzkich
1981: nagroda za rolę w Uciechach staropolskich w Teatrze Nowym w Łodzi na VII OKT w Opolu
1981: II nagroda za rolę w Uciechach staropolskich w Teatrze Nowym w Łodzi na XXI KST w Kaliszu
1982: Tytuł najlepszego aktora XXI RST
1987: nagroda główna za kultywowanie tradycji teatralnej w roli Harpagona w Skąpcu Moliera na XXVII KST w Kaliszu
1987: Nagroda miasta Łodzi
1988: Nagroda artystyczna dyrektora Wydziału Kultury i Sztuki miasta Łodzi

Przypisy

↑ Łódź. Pamięci Ludwika Benoit, e-teatr.pl [dostęp 2018-07-15] .
↑ Dariusz Pawłowski: W Teatrze Małym w Łodzi rozdano Maski Ludwika. dzienniklodzki.pl, 2019-09-25. [dostęp 2022-09-11].
↑ Giovanna Jakimowicz: Ojciec i przyjaciel bez skazy Ludwik Benoit. dziennikteatralny.pl, 2016-11-14. [dostęp 2022-09-11].
↑ ^a ^b Anna Gronczewska: Ludwik Benoit, Bogusław Sochnacki i Michał Szewczyk - byli znani w całej Polsce, ale swoje miejsce znaleźli w Łodzi. lodz.naszemiasto.pl, 2022-01-25. [dostęp 2022-09-11].
↑ ^a ^b ^c Łódź. 100. rocznica urodzin Ludwika Benoit. e-teatr.pl, 2020-07-18. [dostęp 2022-09-11].
↑ Encyklopedia Wrocławia. Jan Harasimowicz (red.). Wyd. III. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006, s. 67. ISBN 83-7384-561-5
↑ 19 lipca 1954 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki” M.P. z 1954 r. nr 108, poz. 1458
↑ Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, str. 73

Bibliografia

Witold Filler, Lech Piotrowski: Poczet aktorów polskich. Od Solskiego do Lindy. Warszawa: Philip Wilson, 1998, s. 19, 20. ISBN 83-87571-54-7.
Ludwik Benoit w bazie IMDb (ang.)
Ludwik Benoit w bazie Filmweb
Ludwik Benoit w bazie filmpolski.pl
Ludwik Benoit, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [online] [dostęp 2021-04-09] .
Ludwik Benoit w bazie Akademii Polskiego Filmu

Linki zewnętrzne

Ludwik Benoit na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”

[1] Łódź. Pamięci Ludwika Benoit, e-teatr.pl [dostęp 2018-07-15] .

[2] Dariusz Pawłowski: W Teatrze Małym w Łodzi rozdano Maski Ludwika. dzienniklodzki.pl, 2019-09-25. [dostęp 2022-09-11].

[3] Giovanna Jakimowicz: Ojciec i przyjaciel bez skazy Ludwik Benoit. dziennikteatralny.pl, 2016-11-14. [dostęp 2022-09-11].

[naszemiasto-4] Anna Gronczewska: Ludwik Benoit, Bogusław Sochnacki i Michał Szewczyk - byli znani w całej Polsce, ale swoje miejsce znaleźli w Łodzi. lodz.naszemiasto.pl, 2022-01-25. [dostęp 2022-09-11].

[eteatr-5] Łódź. 100. rocznica urodzin Ludwika Benoit. e-teatr.pl, 2020-07-18. [dostęp 2022-09-11].

[6] Encyklopedia Wrocławia. Jan Harasimowicz (red.). Wyd. III. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006, s. 67. ISBN 83-7384-561-5

[7] 19 lipca 1954 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki” M.P. z 1954 r. nr 108, poz. 1458

[8] Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, str. 73

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne