Ludwik Christelbauer

Ludwik Christelbauer (ur. 14 marca 1873 w Tarnowie, zm. 22 marca 1934 we Lwowie) – polski działacz sportowy.

Życiorys

Urodził się 14 marca 1873[1][2] w Tarnowie[3]. Był uczniem krakowskiej szkoły realnej, członkiem krakowskiego „Sokoła”, działał w Parku dr (Henryka) Jordana, po czym przeniósł się do Lwowa[4], gdzie został studentem tamtejszej Szkoły Technicznej. Uprawiał różne sporty, m.in. łyżwiarstwo[4], piłkę nożną, lekką atletykę, szermierkę, kolarstwo, zapasy i taternictwo. 14 lipca 1894 we Lwowie uczestniczył w pierwszym udokumentowanym meczu piłkarskim na ziemiach Polski, pomiędzy reprezentacjami Krakowa i Lwowa (jako zawodnik drużyny lwowskiej)[5], na tych samych zawodach (był to II Zlot Sokoła) wygrał także zawody w skoku w dal, wynikiem 5,25 m[6]. W 1897 był jednym z założycieli lwowskiego Towarzystwa Kolarzy Wyścigowców[5], następnie także jego prezesem, był członkiem Wydziału Lwowskiego Koła Cyklistów[7], należał też do członków założycieli powstałego w 1905 Towarzystwa Zabaw Ruchowych[4]. W 1909 jednym z założycieli Polskiego Związku Sportowego, działającego do 1911 we Lwowie.

21 stycznia 1912 został wiceprezesem Związku Polskiego Piłki Nożnej[8][9]. Po rezygnacji w dniu 18 lutego 1913 ze względów zdrowotnych poprzedniego prezesa Ludwika Żeleńskiego został na II zjeździe ZPPN w dniu 23 lutego 1913 wybrany prezesem tej organizacji[8]. Ponownie wybrany prezesem w dniu 15 lutego 1914, na trzecim zjeździe ZPPN[8][2] (w świetle nowszej literatury błędna okazuje się wcześniej podawana data objęcia funkcji prezesa - 15 kwietnia 1914[5]). Mandat prezesa potwierdzono mu w czerwcu 1919 (jednocześnie ZPPN zmienił nazwę na Polski Związek Piłki Nożnej na były zabór austro-węgierski)[2]. Z funkcji tej zrezygnował w listopadzie 1919, motywując to licznymi obowiązkami społecznymi i zawodowymi. Na posiedzeniu zarządu związku w dniu 30 listopada 1919 wystosowano do niego petycję z prośbą o dalsze kierowanie PZPN, ale najprawdopodobniej faktycznie zastąpił go Edward Cetnarowski[2][10] (organizacja nie przejawiała już dalszej aktywności, zwłaszcza że w dniach 20-21 grudnia 1919 odbył się zjazd założycielski Polskiego Związku Piłki Nożnej, 15 lutego 1920 powołano Krakowski Związek Okręgowy Piłki Nożnej, a rozwiązanie d. ZPPN nastąpiło w dniu 16 maja 1920)[2].

W dniu 12 października 1919 uczestniczył w zjeździe założycielskim Komitetu Udziału Polski w Igrzyskach Olimpijskich (późniejszego Polskiego Komitetu Olimpijskiego, 1 grudnia 1919 został członkiem pierwszego zarządu tej organizacji, następnie aktywnie uczestniczył w pracach Wydziału Lekkoatletycznego. Nie wszedł w skład kolejnego zarządu, wybranego 23 kwietnia 1921. W latach 1925-1929 był członkiem zarządu Związku Polskich Związków Sportowych-Polskiego Komitetu Olimpijskiego. Z zarządu odszedł z uwagi na nowo wprowadzony statutowy wymóg zamieszkiwania w Warszawie, został jednak równocześnie członkiem honorowym ZPZS-PKOl[11]. Należał do założycieli Polskiego Związku Lekkiej Atletyki, wchodził w skład zarządu związku, w latach 1924-1926 był kapitanem związkowym PZLA[5][12][13][14]. W latach 20. był wiceprezesem Czarnych Lwów[15], w 1923 został członkiem honorowym klubu[16]. W latach 20. działał także w Lwowskim Towarzystwie Kolarzy i Motocyklistów[17].

W pierwszej połowie lat 20. współpracował z Przeglądem Sportowym[4]. Był działaczem Koła Dziennikarzy Sportowych we Lwowie, delegatem Koła na zjazd założycielski Polskiego Związku Publicystów i Dziennikarzy Sportowych, który odbył się 13 grudnia 1925. Na zjeździe tym otrzymał w uznaniu zasług godność członka honorowego nowo powstałej organizacji[18].

Z zawodu był architektem[5], studiował w Szkole Politechnicznej we Lwowie[3], projektował m.in. obiekty sportowe we Lwowie, w tym kompleks sportowy Czarnych Lwów[19], Krakowie, Łodzi[5], w tym projekt parku sportowego na zlecenie władz ŁKS Łódź[20], Jarosławiu (stadion sportowy, tzw. szkolny)[21]. Pracował jako radca budowlany w Oddziale Budowy Kolei Państwowych dla Małopolski, a po jego likwidacji w 1922 - w Dyrekcji Kolei Państwowych we Lwowie[22].

Był członkiem honorowym Czarnych Lwów (1923), Wisły Kraków (1923)[23], Polskiego Związku Publicystów i Dziennikarzy Sportowych (1925), pierwszym w historii członkiem honorowym Polskiego Związku Piłki Nożnej (1926)[5], członkiem honorowym ZSSP-PKOl (1929), PZLA[4].

Zmarł 22 marca 1934 we Lwowie[4][12][24].

Jest pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie[25].

Po jego śmierci jego nazwisko nadano jednej z lwowskich ulic, na Persenkówce.

Przypisy

  1. ↑ Б. М. Люпа, Я. А. Грисьо, І. Я. Яремко Хроніки львівського футболу, wyd. ЛА Піраміда, Львів 2015, s. 39
  2. ↑ a b c d e Jerzy Cierpiatka, Andrzej Gowarzewski Małopolski Związek Piłki Nożnej. 105 lat w Krakowie, wyd. gia, Katowice 2016, s. 16, 21-24, 27
  3. ↑ a b Życiorysy słuchaczów Akademii technicznej, następnie Szkoły Politechnicznej we Lwowie od roku 1850—51 do roku 1896—97, w: Księga Pamiątkowa Towarzystwa "Bratniej Pomocy" Słuchaczów Politechniki we Lwowie, wyd. Lwów 1897]
  4. ↑ a b c d e f S.P. Ludwik Christelbauer, w: Przegląd Sportowy, nr z 28.03.1934, s. 3
  5. ↑ a b c d e f g Andrzej Gowarzewski Polski Związek Piłki Nożnej 1919-2009, wyd. gia, Katowice 2010, s. 18, 238
  6. ↑ Justyna Lenik Activities of Polish Gymnastic Society "Sokół" in the field of athletics in Galicia within the period from 1994 to 1919 w: Scientific Review of Physical Culture, volume 4, issue 1, s. 147
  7. ↑ Koło nr z 20.07.1899, s. 175
  8. ↑ a b c Piotr Chomicki, Leszek Śledziona Rozgrywki piłkarskie w Galicji do roku 1914, wyd. Nada, Mielec 2015, s. 93
  9. ↑ Jerzy Nagawiecki Cracovia mistrzem Galicji, w: Futbol Małopolski. Miesięcznik Informacyjny Małopolskiego Związku Piłki Nożnej, nr 9 (126) z września 2015, s. 17
  10. ↑ Jerzy Nagawiecki Protoplastą Związek Polski Piłki Nożnej, w: Futbol Małopolski. Miesięcznik Informacyjny Małopolskiego Związku Piłki Nożnej, nr 8 (125) z sierpnia 2015, s. 7
  11. ↑ Michał Słoniewski Zarys działalności ruchu olimpijskiego w latach 1919-1939, wyd. AWF, Warszawa 1989, s. 16, 18, 54, 90-94, 101
  12. ↑ a b Bogdan Tuszyński Bardowie sportu, wyd. Fundacja Dobrej Książki, Warszawa 2009, s. 20
  13. ↑ Stanisław Zaborniak Social Range in Tradition of Athletics in Poland 1919-1939, w: Journal of Health, Promotion and Recreation, Rzeszów 2011, s. 37. [dostęp 2018-11-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-08)].
  14. ↑ Stadjon, nr 18/1924 z 1.05.1924, s. 11
  15. ↑ Leon Rak Wewnętrzne uwarunkowania działalności organizacyjnej Sekcji Narciarskiej I Lwowskiego Klubu Sportowego „Czarni” w latach 1920–1939, w: Prace naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, seria Kultura Fizyczna 2015, t. XIV, nr 2, s. 49
  16. ↑ Leon Rak Infrastruktura sportowa i działalność organizacyjna I Lwowskiego Klubu Sportowego Czarni w świetle lokalnej prasy (1920–1939), w: Rozprawy naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, nr 61 (2018), s. 101
  17. ↑ Kolarz Polski z 25.04.1926, s. 13
  18. ↑ Bogdan Tuszyński Sprintem przez prasę sportową, wyd. MON, Warszawa 1975, s. 109, 110, 114
  19. ↑ Vul. Stryiska, 035 – former "Czarni" sports complex
  20. ↑ Mariusz Goss, Wojciech Filipak, Bożena Lidia Szmel 100 lat ŁKS. Dzieje klubu 1908-2008, wyd. gia, Katowice 2008, s. 18
  21. ↑ Jarosław - atrakcje turystyczne: Podziemne przejście turystyczne pod kamienicami Rynek 4,5 i 6. [dostęp 2018-11-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-24)].
  22. ↑ Dziennik Urzędowy Ministerstwa Kolei Żelaznych, nr 14 z 20.04.1922, s. 100
  23. ↑ Historia Wisły: Zarząd 1923
  24. ↑ W literaturze spotyka się także datę 23 marca 1923. Jednak Przegląd Sportowy, który ukazał się w środę, 28 marca 1934 podawał "W czwartek popołudniu zmarł we Lwowie (...) Ludwik Christelbauer". Czwartek ten wypadał 22 marca.
  25. ↑ Dariusz Słapek Tanatoturystyka, sport i… pojednanie? Na marginesie pracy "Поховання спортовців на Личаківському кладовищі", Євген Приступа, Ольга Романчук, Ростислав Коваль, Наталія Базиляк, Юліана Мельник, Лариса Матлашенко, за заг. ред. Є. Приступи, Видавництво „Компанія «Манускрипт»” 2015, 64 с., w: Prace naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, Kultura Fizyczna 2016, t. XV, nr 3, s. 134