Ludwik Darowski

Ludwik Darowski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

11 sierpnia 1881
Opatów, Królestwo Polskie

Data i miejsce śmierci

15 listopada 1948
Warszawa, Polska

Minister Pracy i Opieki Społecznej
Okres

od 11 maja 1921
do 1 września 1923

Poprzednik

Jan Stanisław Jankowski

Następca

Stefan Smólski

Minister Pracy i Opieki Społecznej
Okres

od 17 grudnia 1923
do 19 stycznia 1924

Poprzednik

Stefan Smólski

Następca

Gustaw Simon (p.o.)

Poseł RP w ZSRR
Okres

od 19 stycznia 1924
do 18 czerwca 1924

Poprzednik

Roman Knoll (charge d'affaires w RFSRR)

Następca

Kazimierz Wyszyński charge d'affaires

Minister Pracy i Opieki Społecznej
Okres

od 18 czerwca 1924
do 17 listopada 1924

Poprzednik

Gustaw Simon (p.o.)

Następca

Franciszek Sokal

Wojewoda łódzki
Okres

od styczeń 1925
do 22 czerwca 1926

Poprzednik

Paweł Garapich

Następca

Władysław Jaszczołt

Wojewoda krakowski
Okres

od 1 lipca 1926
do 31 grudnia 1928

Poprzednik

Władysław Kowalikowski

Następca

Mikołaj Kwaśniewski

Kierownik Ministerstwa Spraw Wewnętrznych
Okres

od 11 grudnia 1922
do 14 grudnia 1922

Poprzednik

Antoni Kamieński

Następca

Władysław Sikorski

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Odznaka Honorowa PCK I stopnia

Ludwik Darowski, ps. „K. Darski”, D-ski, Michał Kowieński, Ludar, Lud. Dar., Michał, Wiesław (ur. 11 sierpnia 1881 w Opatowie, zm. 15 listopada 1948 w Warszawie) – polityk polski, od 1921 do 1924 minister pracy i opieki społecznej, wojewoda łódzki i krakowski, członek loży wolnomularskiej w Warszawie w czasach II Rzeczypospolitej[1].

Życiorys

Ukończył Instytut Handlowy w Moskwie, w latach 1900-1904 pracował w filii Ryskiego Banku Handlowego w Łodzi. Od 1900 należał do Polskiej Partii Socjalistycznej. W latach 1904-1907 studiował w Lipsku w Wyższej Szkole Handlowej (Handelshochschule(niem.)). Publikował na łamach prasy socjalistycznej, m.in. w tygodnikach warszawskich "Głos" i "Prawda"; wydawał nielegalne pismo "Towarzysz", organ PPS w Kownie. Przez pewien czas kierował Organizacją Techniczno-Bojową PPS w Łodzi, uczestniczył w VIII (w lutym 1906 we Lwowie) i IX (w listopadzie 1906 w Wiedniu) Zjeździe partii; na IX rozłamowym zjeździe PPS przeszedł do PPS-Lewicy. W 1907 został aresztowany i zesłany w głąb Rosji; pracował w instytucjach gospodarczych w Moskwie i okolicach, nadal współpracując z prasą socjalistyczną ("Nowym Życiem" i "Światłem"). W latach 1913-1917 był dyrektorem we francuskim Towarzystwie Akcyjnym Fabryk Bawełnianych "Diedowskaja Manufaktura" w Moskwie.

Działalność socjalistyczną zastąpił aktywnością w polskiej kolonii w Moskwie; był m.in. prezesem Domu Polskiego w Moskwie (1913-1918), kierownikiem Wydziału Pomocy Polakom-Obcopoddanym na centralną Rosję, Syberię, Kaukaz i Daleki Wschód (1915-1917), członkiem prezydium Rady Zjazdów Polskich Organizacji Pomocy Ofiarom Wojny w Piotrogrodzie i Moskwie (1915-1918). W 1917 roku był członkiem Polskiego Klubu Demokratycznego w Moskwie[2]. W 1917 został powołany do Komisji Likwidacyjnej do spraw Królestwa Polskiego, w lipcu 1918 został delegatem Przedstawicielstwa Rady Regencyjnej w Moskwie i kierownikiem Wydziału Opieki Społecznej przy tym przedstawicielstwie. Do Polski powrócił w 1919.

Podjął pracę w Ministerstwie Przemysłu i Handlu. Jako dyrektor departamentu przemysłowego uczestniczył w konferencji pokojowej w Rydze w październiku 1920. 11 maja 1921 został powołany na stanowisko ministra pracy i opieki społecznej. Tekę tę zachował do listopada 1924, w 9 kolejnych rządach (z przerwami od września do grudnia 1923 i od stycznia do czerwca 1924). Doprowadził do zniesienia kilku dni świątecznych w roku, wprowadził 10-godzinny dzień pracy w hutnictwie na Górnym Śląsku. 11 grudnia 1922, po dymisji ministra Antoniego Kamieńskiego, pełnił obowiązki ministra spraw wewnętrznych. 15 grudnia 1922 otrzymał misję utworzenia rządu, której jednak nie zrealizował ze względu na śmierć prezydenta Narutowicza w zamachu następnego dnia.

Po odejściu z rządu w 1924 był posłem w Moskwie, ponownie ministrem pracy i opieki społecznej, zaś w latach 1925-1926 wojewodą łódzkim. Po przewrocie majowym został internowany przez wojska wierne Piłsudskiemu, a wkrótce przeniesiony na stanowisko wojewody krakowskiego. W 1929 premier Kazimierz Bartel odwołał go i przeniósł w stan spoczynku. Darowski zajął się wówczas działalnością gospodarczą, był do wybuchu II wojny światowej prezesem zarządu koncernu górniczo-hutniczego "Modrzejów-Hantke". Kierował także pracami nad Encyklopedią Nauk Politycznych wydawaną przez Instytut Społeczny i Szkołę Nauk Politycznych w Warszawie. W latach 1931-1936 stał na czele Zarządu Głównego Polskiego Czerwonego Krzyża.

Okres okupacji spędził w Warszawie, biorąc udział w tajnym nauczaniu na poziomie średnim i wyższym. Po wojnie pracował jako doradca Centrali Materiałów Budowlanych i dyrektor Delegatury Centrali Żelaza i Stali w Warszawie. Wstąpiwszy ponownie do PPS, działał w Komitecie Dzielnicowym partii na Mokotowie.

Pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 213-6-13)[3].

Odznaczenia

Przypisy

  1. Ludwik Hass, Ambicje, rachuby, rzeczywistość. Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej 1905–1928, Warszawa 1984, s. 232.
  2. Henryk Bartoszewicz, Polskie ugrupowania polityczne w Rosji wobec problemu niepodległości Rzeczypospolitej (luty-listopad 1917 roku), w: Mazowieckie Studia Humanistyczne, Nr 5/1, 1999, s. 49-50.
  3. Cmentarz Stare Powązki: ANDRZEJ DAROWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-02-10].
  4. Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 15.
  5. Polski Czerwony Krzyż. Sprawozdanie za 1935. Warszawa: 1936, s. 11.

Bibliografia

  • Bogdan Gadomski, Ludwik Darowski, w: Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego, tom I: A-D, Książka i Wiedza, Warszawa 1985.
  • Darowski Ludwik w: Kto był kim w II Rzeczypospolitej, (redakcja naukowa Jacek M. Majchrowski przy współpracy Grzegorza Mazura i Kamila Stepana), Warszawa 1994, wyd. BGW, ISBN 83-7066-569-1, s.36.
Grób Ludwika Darowskiego i jego syna Andrzeja Darowskiego – powstańca warszawskiego na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Media użyte na tej stronie

L.Darowski.jpg
Ludwik Darowski (d. 1948), Polish politician, Socialist (PPS), Minister of Labour and Social Security 1921-1924, voievoda of Lodz voievodship 1924-1926 voievoda of Cracow voievoship 1926-28
Witos 1920.jpg
Wincenty Witos, Polish Prime Minister 1920, 1923,1926, Polish politician of Stronnictwo Ludowe ( Polish Peasant Party)
Władysław Grabski 1925.jpg
Władysław Grabski
Godło II Rzeczypospolitej.png
Godło Rzeczypospolitej Polskiej ustalone Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach (Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980)
POL województwo łódzkie II RP COA.svg
Herb województwa łódzkiego II Rzeczypospolitej
Uwaga ta grafika jest wzorowana na projektowanym herbie województwa z 1928 r. Ostateczne projekty autorstwa Zygmunta Lorenca zostały opracowane w 1929 r. Jeśli masz do nich dostęp bardzo proszę o kontakt Poznaniak
POL województwo krakowskie II RP COA.svg

Herb województwa krakowskiego II Rzeczypospolitej

Uwaga ta grafika jest wzorowana na projektowanym herbie województwa z 1928 r. Ostateczne projekty autorstwa Zygmunta Lorenca zostały opracowane w 1929 r. Jeśli masz do nich dostęp bardzo proszę o kontakt Poznaniak
Antoni Ponikowski.jpg
Antoni Ponikowski, Prime Minister of Second Polish Republic
Julian Nowak 2.jpg
Julian Nowak (1865-1946) - Polish microbiologist and politician. Prime minister of Poland 1922
Andrzej Darowski, Ludwik Darowski (grób).JPG
Autor: Mateusz Opasiński, Licencja: CC BY-SA 3.0
Grób polityka Ludwika Darowskiego i jego syna Andrzeja Darowskiego – powstańca warszawskiego na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie
Artur Śliwiński1.jpg
Artur Śliwiński (1877-1953)
POL Honorowa Odznaka PCK I klasy BAR.png
Baretka Honorowej Odznaki PCK I klasy