Ludwik Ferdynand Hohenzollern (1772–1806)
Friedrich Ludwig Christian | |
Ks. Ludwik Ferdynand (I) Pruski (1799) | |
książę generał | |
Dynastia | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | 18 listopada 1772 |
Data i miejsce śmierci | 10 października 1806 |
Ojciec | |
Matka | Anna Elżbieta Luiza von Brandenburg-Schwedt |
Dzieci | Karolina, |
Friedrich Ludwig Christian Prinz von Preußen, zwany Louis Ferdinand jako pierwszy z trzech Hohenzollernów noszących te imiona, (ur. 18 listopada 1772 w zamku Friedrichsfelde w Berlinie, zm. 10 października 1806 na polu bitwy w Wöhlsdorf k. Saalfeld/Saale) – książę i generał pruski z dynastii Hohenzollernów, kompozytor, brat ks. Augusta Pruskiego, bratanek Fryderyka II Wielkiego, szwagier ks. Antoniego Radziwiłła.
Życiorys
Zwany "pruskim Apollonem", ten jedyny członek tak niby marsowej dynastii Hohenzollernów, który poległ na polu bitwy, był trzecim synem ks. Augusta Ferdynanda Pruskiego i pochodzącej z bocznej linii domu pruskiego Anny Elżbiety Luizy von Brandenburg-Schwedt. Jak wszyscy męscy członkowie jego dynastii, poświęcił się wcześnie karierze wojskowej i wziął już w 1792 udział w 1. wojnie koalicyjnej przeciw Republice Francuskiej. Następnie walczył, już w randze generała, pod rozkazami Karola Wilhelma Brunszwickiego i został ranny w roku 1793 w czasie oblężenia Moguncji. W roku 1795, po zawarciu pokoju w Bazylei między Francją, Hiszpanią, Prusami i Hesją-Kassel nastał tymczasowy pokój i Ludwik Ferdynand powrócił do swego garnizonu w Magdeburgu, gdzie oddał się swemu ulubionemu zajęciu, komponowaniu, oraz, niestety, ekscesom seksualnym i alkoholowym.
Jego rówieśnik i towarzysz broni Friedrich August Ludwig von der Marwitz (1772-1837) autor wnikliwych pamiętników z epoki, opisywał zwyczaje księcia następująco: "było w nim coś nadzwyczajnego, i został by niezwykłym człowiekiem, gdyby wojna nie została szybko zakończona poprzez pokój w Bazylei, kiedy miał dopiero 23 lata. [...] W sytuacji politycznej, która u nas zaistniała, prowadził przez 13 lat próżniacze życie i szukał rozrywek- niebezpiecznych polowań, męczących galopów na koniach, szukał przyjemności w wyszukanych ucztach i w ramionach dziewcząt. W końcu oddał się pijaństwu. Od roku 1806 pił już tylko szampana i zaczynał to robić natychmiast po przebudzeniu, tak że do południa zdążał wychylić sześć butelek, zaś dziennie więcej niż dwanaście. Nigdy przy tym nie wydawał się pijany, piękno jego ciała i rysów pozostawało nienaruszone. Gdyby był żył dłużej, choroba i słabość z pewnością powaliły by go zupełnie nieoczekiwanie" (tłum. AvF).
W czasach swej bezczynności Ludwik Ferdynand należał do kamaryli na dworze berlińskim, która parła niezdecydowanego i bojaźliwego króla Fryderyka Wilhelma III do ponownej wojny z napoleońską Francją. W końcu, w maju 1805 król ogłosił mobilizację. W walce z kawalerią marszałka Lannes'a Ludwik Ferdynand poległ 10 października 1806 na polu bitwy w czasie potyczki pod Saalfeld/Saale, dwa dni przed totalną klęską Prus w bitwie pod Auerstedt.
Książę był uzdolnionym kompozytorem i opublikował 13 utworów muzycznych, głównie kwartety, kwintety i tria na fortepian, skrzypce, altówkę i wiolonczelę. Jako wirtuoz zdobył uznanie Beethovena, który powiedział o jego grze na fortepianie:książę wcale nie gra po królewskiemu czy książęcemu, lecz jak porządny pianista. Robert Schumann nazwał go najromantyczniejszym ze wszystkich książąt i romantykiem okresu klasycyzmu.
Podobnie jak brat August, Ludwik Ferdynand pozostał w stanie bezżennym. Miał troje nieślubnych dzieci: ur. w roku 1789 córkę Karolinę ze związku z Eberhardyną von Schlieben, oraz ze związku z Fryderyką Fromme syna Henryka Ludwika ur.1803 i Emilię ur. 1804. W 1810 dzieci z Fryderyką zostały nobilitowane z nazwiskiem von Wildenbruch (od podarowanego jej majątku Wildenbruch na Pomorzu, dziś: Swobnica).
Bibliografia
- Georg von Alten, Handbuch für Heer und Flotte, Band IV, Berlin 1911.
- Friedrich August Ludwig von der Marwitz, Nachrichten aus meinem Leben 1777 - 1808, Berlin 1989. ISBN 3-371-00243-8
Linki zewnętrzne
- Friedrich Ludwig Christian Prinz von Preußen – nuty tego kompozytora dostępne w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
- ISNI: 0000 0000 6678 8794
- VIAF: 74648212
- LCCN: n83065732
- GND: 118729225
- LIBRIS: dbqtxm3x4qfbh0n
- BnF: 11973862s
- SUDOC: 027766373
- NKC: jn20000701078
- NTA: 073577367
- BIBSYS: 90131131
- Open Library: OL5287486A, OL6099148A
- PLWABN: 9810577104005606
- NUKAT: n2004253618
- J9U: 987007264734405171
- RISM: pe30006091
- WorldCat: lccn-n83065732