Ludwik Hellebrand

Ludwik Hellebrand
porucznik rezerwy lekarz weterynarii porucznik rezerwy lekarz weterynarii
Data i miejsce urodzenia

5 maja 1893
Sambor

Data śmierci

prawdop. 1940

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

Kadra Okręgowego Szpitala Koni Nr VI

Stanowiska

lekarz weterynarz

Późniejsza praca

powiatowy lekarz weterynaryjny

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi

Ludwik Hellebrand (ur. 5 maja 1893 w Samborze, zm. prawdop. 1940) – doktor weterynarz, porucznik lekarz weterynarii Wojska Polskiego, urzędnik sanitarny samorządu powiatowego II Rzeczypospolitej.

Życiorys

Dom przy ul. Bartosza Głowackiego 19 w Sanoku
Dom przy ul. Bartosza Głowackiego 19 w Sanoku

Urodził się 5 maja 1893 w Samborze[1][2][3]. Był synem Henryka Hellebranda (do emerytury adiunkt w C. K. Dyrekcji Skarbu w Sanoku[1][4], komisarz konskrypcyjny w Sanoku[5], zm. 1917[6][7]) i Antoniny z domu Tichy (1862-1931[8][9][10]). Był wyznania rzymskokatolickiego[1]. Miał siostrę Marię Henrykę (zm. 1911 w wieku 12 lat[11]), braci: Jana Józefa (ur. 1896[12] lub 1897[13], przemysłowiec[14]), Konrada (ur. 1901, nauczyciel[15]), którzy także byli uczniami sanockiego gimnazjum[4]. W 1912 zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum Męskim w Sanoku (w jego klasie byli m.in. Jan Kosina, Mieczysław Krygowski, Józef Agaton Morawski, Jerzy Pajączkowski, Tadeusz Remer, Zygmunt Vetulani)[16][17]. Uchwałą Rady Miejskiej w Sanoku z 1913 został uznany przynależnym do gminy Sanok[2].

Po zakończeniu I wojny światowej i odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego. Został awansowany do stopnia porucznika lekarza rezerwy weterynarii ze starszeństwem z 1 czerwca 1919[18][19]. W 1923, 1924 był oficerem rezerwowym w Kadrze Okręgowego Szpitala Koni Nr VI we Lwowie[20][21]. W 1934 pozostawał w korpusie oficerów rezerwy weterynaryjnych i pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Sanok[22].

Ukończył studia na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie z tytułem lekarza weterynarii[23]. Po studiach został pracownikiem naukowo-dydaktycznym w Klinice Chorób i Zaraźliwych w ramach tej uczelni. W 1924 uzyskał tytuł doktora weterynarii na podstawie pracy pt. „Folikularne zapalenie warg u szczeniąt”. Na przełomie lat 20./30. był lekarzem weterynarii w Sanoku[24]. W połowie lat 20. wstąpił do służby cywilnej II Rzeczypospolitej[3]. W 1927 został przeniesiony ze stanowisko powiatowego lekarza weterynarii z Brzozowa na tożsame do Mościsk[25]. W 1928 został przeniesiony z Mościsk na stanowiska powiatowego lekarza weterynaryjnego do Jaworowa[26]. W 1929 został przeniesiony z Jaworowa na stanowisko powiatowego lekarza weterynarii w Sanoku (zastąpił dr. Józefa Serwę)[27], które pełnił w kolejnych latach[3]. Na przełomie lat 20./30. zamieszkał wraz z rodziną w Sanoku przy ulicy Bartosza Głowackiego 19, w domu wcześniej należącym do sędziego dr. Bolesława Gawińskiego[28][29][30][31]. W latach 30. przeprowadził się do Lwowa, gdzie założył klinikę dla małych zwierząt[28]. W latach 30. sprawował stanowisko inspektora weterynaryjnego w Urzędzie Wojewódzkim Lwowskim i pełniąc tę funkcję został awansowany przez Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych do grupy VI uposażeń z dniem 1 kwietnia 1937[32]. Latem 1937 uczestniczył w XV Zjeździe Lekarzy i Przyrodników Polskich we Lwowie[33]. U kresu istnienia II Rzeczypospolitej był państwowym lekarzem weterynarii we Lwowie oraz naczelnikiem wydziału weterynaryjnego w Urzędzie Wojewódzkim we Lwowie.

Był członkiem sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” (1912, 1939)[34].

Po wybuchu II wojny światowej w okresie kampanii wrześniowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez sowietów. Ludwik Hellebrand wraz z rodziną (żona oraz dwóch synów i dwie córki[28]) zostali deportowani w głąb ZSRR[35]. Podczas „Jubileuszowego Zjazdu Koleżeńskiego b. Wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej Matury” w 1958 Ludwik Hellebrand został wymieniony w apelu poległych w obronie Ojczyzny w latach 1939–1945[36] (według jednego źródła – miał ponieść śmierć w więzieniu w 1940[37], zaś według wersji rodziny – zmarł na Syberii[38]).

Jego żoną została Domicela z domu Połdiak (ur. w 1893 w Posadzie Jaćmierskiej), która była nauczycielką[39][40]. Ich dziećmi byli: Danuta Maria (ur. 1919)[40], Zbigniew Hellebrand (1922-2004), aktor grający w teatrach krakowskich[35][41], Władysław Antoni (1928-1990)[42]

Upamiętnienie

Grobowiec rodzinny w Sanoku wraz z upamiętnieniem Ludwika i Domiceli Hellebranów

Podczas „Jubileuszowego Zjazdu Koleżeńskiego b. Wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej Matury” 21 czerwca 1958 jego nazwisko zostało wymienione w apelu poległych w obronie Ojczyzny w latach 1939–1945[36].

Ludwik Hellebrand i jego żona Domicela zostali upamiętnieni na tablicy pamiątkowej ku czci parafian Pana Jezusa Dobrego Pasterza – ofiar wojny, umieszczonej w Kaplicy Męczeństwa w kościele Pana Jezusa Dobrego Pasterza w Krakowie[43].

Ludwik i Domicela Hellebrandowie zostali upamiętnieni symbolicznymi inskrypcjami na grobowcu rodzinnym na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej w Sanoku.

Odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ a b c CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1906/1907 (zespół 7, sygn. 42). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 402.
  2. ↑ a b Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 179 (poz. 99).
  3. ↑ a b c Spis urzędników i funkcjonariuszów niższych władz administracji ogólnej Województwa Lwowskiego według stanu z dnia 31 grudnia 1930 r.. Lwów: 1931, s. 335.
  4. ↑ a b CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok 1913/14 (zespół 7, sygn. 61). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 215.
  5. ↑ Kronika. Praktyki konskrypcyjne. „Kurjer Lwowski”. Nr 39, s. 4, 8 lutego 1901. 
  6. ↑ Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 205 (poz. 13).
  7. ↑ Indeks do ksiąg zmarłych od roku 1914. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. H 1917, (Tom J, str. 197, poz. 113).
  8. ↑ Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 186 (poz. 190).
  9. ↑ Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 358 (poz. 8).
  10. ↑ Indeks do ksiąg zmarłych od roku 1914. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. H 1931, (Tom J, str. 348, poz. 8).
  11. ↑ Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 112 (poz. 19).
  12. ↑ CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok 1912/13 (zespół 7, sygn. 59). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 396.
  13. ↑ Księga chrztów 1892–1898. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 210 (poz. 18).
  14. ↑ Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 181 (poz. 130).
  15. ↑ Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 183 (poz. 150).
  16. ↑ XXXI. Sprawozdanie Dyrektora c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1911/12. Sanok: Fundusz Naukowy, 1912, s. 45.
  17. ↑ Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2015-03-16].
  18. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1306.
  19. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1275.
  20. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1390.
  21. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1262.
  22. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 237.
  23. ↑ Stanisław Tadeusz Sroka: Nauki weterynaryjne we Lwowie do roku 1945. Rzeszów: Instytut Europejskich Studiów Społecznych, 1999, s. 123, 210, 242, 283, 303, 317.
  24. ↑ Księga Adresowa Polski (wraz z W. M. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, 1930. Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1930, s. 783.
  25. ↑ W źródle zostało podane przeniesienie z Mościsk do Brzozowa, jednak należy uznać to za pisarskie omyłkowe przestawienie miast z uwagi na przeniesienie w 1928 na stanowisku z Mościsk do Jaworowa. Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Województwa Lwowskiego”. Nr 7, s. 3, 15 lipca 1927. 
  26. ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Województwa Lwowskiego”. Nr 2, s. 4, 15 czerwca 1928. 
  27. ↑ Ruch służbowy. „Lwowski Dziennik Wojewódzki”. Nr 7, s. 92, 7 kwietnia 1929. 
  28. ↑ a b c Dorota Mękarska. Spacerkiem po mieście. Ulica Głowackiego. „Tygodnik Sanocki”, s. 6, nr 17 z 11 września 1991. 
  29. ↑ W książce Paweł Kosina podał numer 18, jednak jest to pomyłka gdyż chodzi o numer 19. Por. Paweł Kosina: Helena Kosinówna. Rodzina i sanoccy przyjaciele. Sanok: Stowarzyszenie Przyjaciół Heleny Kosiny w Sanoku, 2006, s. 52. ISBN 83-924210-0-0.
  30. ↑ Paweł Kosina. Helena Kosinówna. Rodzina i sanoccy przyjaciele (cz. 4). „Góra Przemienienia”, s. 20, nr 25 (149) z 18 czerwca 2006. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. 
  31. ↑ W latach 50. jego syn Zbigniew Hellebrand sprzedał dom na rzecz rodziny Włodzimierza Marczaka.
  32. ↑ Awanse w województwie lwowskim. „Gazeta Lwowska”, s. 2, nr 3 z 6 stycznia 1937. 
  33. ↑ Lista uczestników. „Dziennik XV Zjazdu Lekarzy i Przyrodników Polskich we Lwowie”, s. 5, nr 2 z 4 lipca 1937. 
  34. ↑ Paweł Sebastiański, Bronisław Kielar: Wykazy członków Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. W: 125 lat sanockiego „Sokoła” 1889–2014. Sanok: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku, 2014, s. 148. ISBN 978-83-939031-1-5.
  35. ↑ a b Hellebrand Zbigniew. polskaniezwykla.pl. [dostęp 2015-02-27].
  36. ↑ a b Józef Stachowicz: Diariusz zjazdu. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 67.
  37. ↑ Włodzimierz A. Gibasiewicz: Niepowtarzalni. Lekarze weterynarii ofiary II wojny światowej. Warszawa: Krajowa Izba Lekarsko-Weterynaryjna, 2009, s. 60. ISBN 978-83-928526-3-6.
  38. ↑ Zmarł Zbigniew Hellebrand. gazeta.pl. [dostęp 2015-02-27].
  39. ↑ Inspektorat szkolny w Sanoku. Tabele kwalifikacyjne nauczycieli 1913-1927. Domicela Hellebrand.
  40. ↑ a b Księga małżeństw (wojskowi) 1908-1924. Sanok.
  41. ↑ Zbigniew Hellebrand. filmpolski.pl. [dostęp 2015-02-27].
  42. ↑ Księga Zmarłych 1975–1995 Sanok. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 153 (poz. 101).
  43. ↑ Tablica ku czci parafian Pana Jezusa Dobrego Pasterza – ofiar wojny. sowiniec.com.pl. [dostęp 2015-02-27].
  44. ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 411.
  45. ↑ Odznaczenia w lwowskim Urzędzie Wojewódzkim. „Wschód. Prasowa Agencja Informacyjna”, s. 1, nr 1624 z 10 listopada 1937. 

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

PL Epolet por.svg
Naramiennik porucznika Wojska Polskiego (1919-39).
19 Głowackiego Street in Sanok (old).jpg
Dom przy ulicy Bartosza Głowackiego 19 w Sanoku. Widok na początku XX wieku.
19 Głowackiego Street in Sanok.jpg
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Dom przy ulicy Bartosza Głowackiego 19 w Sanoku
Tomb of Hellebrand family at Central Cemetery in Sanok.jpg
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Grobowiec rodziny Hellebrand na Cmentarzu Centralnym w Sanoku