Ludwik Henryk Bojanus
 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Profesor nauk medycznych | |
| Specjalność: weterynaria | |
| Alma Mater | |
| Doktorat | |
| Profesura | |
| Uczelnia | |
| Okres zatrudn. | 1806-1824 |
Ludwik Henryk Bojanus (ur. 16 lipca 1776 w Bouxwiller, zm. 2 kwietnia 1827 w Darmstadt) – biolog i lekarz niemieckiego pochodzenia[1].
Życiorys
Ojciec był urzędnikiem w zarządzie lasów książęcych. Ukończył studia na Wydziale Medycznym Uniwersytetu w Jenie uzyskując w 1797, w 21 roku życia, doktorat medycyny i chirurgii. Studiował w Wiedniu w 1803 zawiera tam związek małżeński z Wilhelminą Roose (zm. 1826), córką pastora kopenhaskiego. Bojanus dowiedział się z gazet o wakującej katedrze weterynarii w Wilnie i zgłosił się do konkursu. 13 marca 1804 roku Rada Uniwersytetu Wileńskiego obrała go profesorem. Od 20 maja 1806 podjął pracę na Uniwersytecie i zapoczątkował rozwój nowoczesnej weterynarii w Polsce. W 1823 roku założył pierwszą polską szkołę weterynarii tzw. Instytut Praktycznej Weterynarii przy Uniwersytecie Wileńskim. Napisał wiele odkrywczych prac z anatomii opisowej i porównawczej. Ze względu na pogarszający się stan zdrowia i chorobę płuc uzyskał urlop zdrowotny, wyjechał 24 września 1824 roku z Wilna do Darmstadu. W czerwcu 1826 Rada Uniwersytetu przedłużyła mu urlop na czas nieograniczony, lecz stan zdrowia nie uległ już poprawie.[2]
Bojanus prowadził wykłady z anatomii zwierząt domowych oraz weterynarii po łacinie. Jest autorem pracy De uronostrate eiusque sceleto commentatio (O różnicach między żubrem i turem) z 1825 roku, w której na podstawie drobiazgowej analizy szkieletów obu zwierząt udowodnił, że są to dwa odrębne gatunki.
Opisał on parzysty narząd wydalniczy występujący u małży, częściowo pełniący funkcję nerki. Na cześć odkrywcy nazwany został narządem Bojanusa.
Uczniami Bojanusa byli Adam Ferdynand Adamowicz[3] oraz Karol Gustaw Muyschel-Mujszel (1800-1843)[4][5], pionierzy polskiej weterynarii.
Przypisy
- ↑ Bojanus Ludwik Henryk, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2017-11-25].
- ↑ Zygmunt Fedorowicz Ludwik Henryk Bojanus wyd. PAN Wrocław 1958
- ↑ Adamowicz, A. F. „O życiu i pismach Ludwika Bojanusa”, w Tygodnik peterburski, Vol. 6, Nr.80 (15./27.10.1835), s. 462–464; Nr.81 (18./30.10.1835), s. 469–470; Nr.82 (22.10./3.11.1835), s. 477–478; Nr.83 (25.10./6.11.1835), s. 483–484. Digitalisat BUW.
- ↑ O. Muyschela, SM i Dissertatio inauguralis medica veterinaria: Synonimiam myologicam equini generis exhibens, quam ab gradum Dris Medicinae obtinendum publico judicio submittit..., Livonis Medicinae Magister. Wilno, Druk Dworcowa, 1829. 71 str.
- ↑ Bibliografia polska Estreicherów, t. 3, s. 183.
Bibliografia
- Encyklopedia PWN, Tom 1, Warszawa 1991, s. 251.
- https://web.archive.org/web/20110901072213/http://www.bu.umk.pl/bojanus.html
- https://web.archive.org/web/20100130092635/http://portalwiedzy.onet.pl/15595,,,,bojanus_ludwik_henryk,haslo.html
- http://www.cahiers-lituaniens.org/bojanus/index.htm
Literatura dodatkowa
- Jan Rostafiński: Bojanus Ludwik. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 2: Beyzym Jan – Brownsford Marja. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1936, s. 240–241. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03291-0.
Linki zewnętrzne
- Dzieła Ludwika Henryka Bojanusa w bibliotece Polona