Ludwik Klama

Ten artykuł od 2016-08 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Ludwik Klama (ur. 20 sierpnia 1905 w Chorzowie, zm. 23 stycznia 1973 w Głuchołazach) – uczestnik I i II powstań śląskich, działacz ruchu oporu na Górnym Śląsku w latach II wojny światowej, żołnierz, harcerz, komendant hufca ZHP w Lublińcu, komendant Śląskiej Chorągwi Harcerzy, założyciel lublinieckiej komórki Organizacji Orła Białego, zasłużony dla Ziemi Lublinieckiej i Głuchołazów działacz społeczny odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi.

Życie i działalność społeczna

Ludwik Klama urodził się 20 sierpnia 1905 roku w Chorzowie jako najstarszy z czworga dzieci Pauliny i Walentego Klamów. Po ukończeniu szkoły powszechnej w Chorzowie w 1919 pracował jako goniec w Chorzowskich Azotach. Należał do Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Brał udział w I i II powstaniu śląskim jako łącznik na terenie Chorzowa Starego. Po plebiscycie na Górnym Śląsku, zamieszkał z rodzicami w Rybniku, a wkrótce rozpoczął naukę w Seminarium Nauczycielskim w Wągrowcu (Poznańskie). Po ukończeniu dwóch kursów został przeniesiony do Seminarium Nauczycielskiego w Pszczynie. Tam w 1925r. zdał maturę i otrzymał prawo nauczania w szkole.

Od września 1925 rozpoczął pracę w Szkole Podstawowej w Olszynie (gmina Herby) jako nauczyciel i p.o. kierownika szkoły. Tam też założył drużynę harcerską i został jej drużynowym. W tym samym czasie został mianowanym komendantem Hufca Lubliniec, którym kierował najprawdopodobniej do 1934. Początkowo Ludwik Klama kierował z hufcem z Olszyny, jednak aktywnie brał udział w jego życiu. Był inicjatorem pierwszego Zlotu Hufca, który odbywał się w 1927r.

W 1928 podjął pracę w Szkole Powszechnej oraz w Publicznej Szkole Dokształcającej Zawodowej w Lublińcu. Aktywnie działał w harcerstwie, organizując kursy dla młodych instruktorów. W roku 1932 został członkiem Honorowej Rady Starszyzny, działającej przy Komendzie Chorągwi Śląskiej, także w tym roku otrzymał stopień podharcmistrza. W 1936 został mianowany kierownikiem Zarządu Obwodowego Kół Przyjaciół Harcerstwa. Najprawdopodobniej w 1931 zakładał pierwszy krąg instruktorski, zupełne novum w Chorągwi Śląskiej – w 1937 poza Lublińcem takie kręgi istniały jeszcze tylko w Rybniku i Tarnowskich Górach.

W marcu 1939 w stopniu harcmistrza został mianowany komendantem Śląskiej Chorągwi Harcerzy^[1], którą to funkcję pełnił do 22 sierpnia 1939. 23 sierpnia 1939. został zmobilizowany i przydzielony do 74. Górnośląskiego Pułku Piechoty stacjonującego w Lublińcu w stopniu starszego strzelca. W składzie tego pułku brał udział w bojach wrześniowych, między innymi pod Złotym Potokiem. Następnie 17 września został ranny w boju pod Kowolem, a 24 września dostał się do niewoli niemieckiej w okolicach Lublina. Po zwolnieniu wrócił do Lublińca, skąd najpierw skierowany został do pracy w Waleńczowie, a następnie w Kłobucku. W tym czasie rozpoczął działalność konspiracyjną, najpierw kolportując pismo „Ku Wolności”, następnie tworząc na terenie powiatu lublinieckiego Tajną Organizację Wojskową „Orła Białego”, której był komendantem. Tworzył też konspiracyjną komendę hufca w Lublińcu. Wśród jego współpracowników znalazło się wielu harcerzy przedwojennych, w tym Konrad Mańka. 18 grudnia 1940 nastąpiły aresztowania członków organizacji (w sumie tego dnia aresztowano 46 członków tej organizacji). Ludwika Klamę aresztowano 11 stycznia 1941 roku, po uprzednim przeszukaniu mieszkania, przez gestapo, z nim też zabrano część dokumentacji harcerskiej i zdjęcia. Tego samego dnia, władze hitlerowskie oskarżyły go o zdradę Trzeciej Rzeszy. Staje przed sądem, najpierw w Lipsku, potem w Berlinie, na koniec w Katowicach. 13 marca 1941 roku, z pozostałymi członkami organizacji, zostaje uniewinniony, dzięki bohaterskiej postawie Konrada Mańki, który winę wziął na siebie. Po powrocie z więzienia, aż do zakończenia wojny, pracował w przedsiębiorstwie Oleck, w Lublińcu, jako fakturzysta.

Po wyzwoleniu Lublińca, wchodził w skład Komitetu Obywatelskiego, który zabezpieczał placówki szkolne na terenie miasta i powiatu, szczególnie na terenach, które przyłączono do Polski, jak Ciasna, Molna, Sieraków, czy Dobrodzień. Tam organizował polskie szkoły^[2]. Do marca 1946 r. dzięki jego pomocy, udało się zorganizować 27 szkół, na terenie powiatu i okolic. Pełnił funkcję inspektora szkolnego, kierownika Zasadniczej Szkoły Zawodowej (obecnie Zespół Szkół Ogólnokształcąco–Technicznych) w Lublińcu, organizował zbiórkę polskich książek wśród mieszkańców miasta na wyposażenie szkolnych bibliotek. Sam przekazał na ten cel większość swojego księgozbioru^[3].

Od września 1946, z polecenia Kuratorium Okręgu Szkolnego Śląskiego w Katowicach, organizował Publiczną Szkołę Dokształcającą Zawodową (obecnie Zespół Szkół) w Głuchołazach i do 1952 był jej dyrektorem. W 1953 został pozbawiony funkcji dyrektora, zwolniony z pracy i aresztowany za działalność w harcerstwie przedwojennym i wrogi stosunek do PRL-u. Szkoła w Głuchołazach została rozwiązana, a Ludwik Klama skierowany do pracy w Drawsku Pomorskim. W 1955, Ludwik Klama wrócił na Górny Śląsk i rozpoczął pracę w Technikum Rolniczym w Nysie, gdzie pełnił funkcję zastępcy dyrektora do spraw pedagogicznych i nauczyciela historii. W 1956 podczas tzw. odwilży został zrehabilitowany. Trzy lata później po raz kolejny został dyrektorem Technikum Zawodowego w Głuchołazach. Dzięki jego staraniom w 1965 r. został zbudowany nowy obiekt szkolny – warsztaty. W 1968 przeszedł na emeryturę. Mimo tego nadal brał udział w pracy szkoły, spotykał się z harcerzami, był aktywnym członkiem ZBoWiD-u. Zamarł 23 stycznia 1973 w Głuchołazach, został pochowany na cmentarzu komunalnym, w asyście sztandarów i żołnierzy, którzy żegnali go salutem honorowym.

Przypisy

Bibliografia

• 1924-2004. 80 lat szkoły ZSO-T nr1, red. Z. Raczek, Lubliniec 2004.
• Archiwum Zespołu Szkół w Głuchołazach
• Archiwum Zespołu Szkół i Placówek Oświatowych „Rolnik” w Nysie
• B. Bulik, G. Cetnerowska, S. Kansy, Szkic monograficzny Szkoły Podstawowej nr 1 im. Marii Konopnickiej w Lublińcu. 1935-2005, Lubliniec 2005.
• J. Bula, Harcerstwo na terenie miasta Lublińca w latach 1920–1949. Kraków 2000.
• G. Burek, Szkic działalności konspiracyjnej na Ziemi Lublinieckiej w latach 1939–1945 „Ziemia Lubliniecka” nr 1/2010, s. 11.
• T. Marszałek, Ruch oporu na ziemi lublinieckiej w latach 1939–1945 Szkice Lublinieckie, Lubliniec 1986, s. 73–85
• „Ziemia Lubliniecka” – nr 3-5/2015.

Przypisy