Ludwik Malinowski
 porucznik | |
| Data i miejsce urodzenia | 18 sierpnia 1889 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 18 czerwca 1962 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne |
|
| Jednostki | 1 Pułk Ułanów Krechowieckich |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
   _BAR.svg){kind=small}         | |
Ludwik Malinowski ps. „Lew” (ur. 18 sierpnia 1889 we wsi Ksawerów, zm. 18 czerwca 1962 w Niemodlinie[1]) – polski legionista, komendant cywilnej obrony Przebraża, partyzant AK, oficer Wojska Polskiego.
Życiorys
Urodził się 18 sierpnia 1889 roku we wsi Ksawerów pod Łodzią. Podczas I wojny światowej dołączył ochotniczo do 1 pułku Ułanów Krechowieckich, podczas walk został ranny. W 1919 roku zamieszkał w Przebrażu na Wołyniu, gdzie pracował we własnym gospodarstwie rolnym. Był członkiem Koła Rezerwistów. W 1942 roku jego dwóch synów zostało wywiezionych przez Niemców do pracy przymusowej do Niemiec.
Na początku 1943 roku we wsi powstała samoobrona, ale nie była ona dobrze zorganizowana i dowodzona. Dopiero 8 kwietnia 1943 roku po okrutnym mordzie Ukraińskiej Powstańczej Armii na Polakach w sąsiedniej wsi Dobra zorganizowano dowództwo samoobrony. Komendantem cywilnym został wtedy jednogłośnie wybrany Ludwik Malinowski[2]. Następnie wybrano go również przewodniczącym Rady Starszej, która stanowiła samorząd Przebraża. Dzięki biegłej znajomości języka niemieckiego oraz funkcji, jakie sprawował, odgrywał on istotną rolę w kontaktach półlegalnej samoobrony z Niemcami. Jego rolą było przekupywanie niemieckich urzędników, pozyskiwanie broni i żywności dla samoobrony oraz ukrywanie przed Niemcami realnej siły samoobrony z Przebraża.
Przebraże szybko stało się miejscem schronienia dla wielu Polaków (w szczytowym momencie nawet blisko 10 tys.[3]) uciekających z innych miejscowości przed mordami UPA. Ludwik Malinowski zajmował się m.in. organizacją i rozdzielaniem żywności, noclegów, lekarstw, rozsądzaniem sporów.
12 sierpnia 1943 roku został aresztowany przez policjantów ukraińskich. Prowadzony na rozstrzelanie do lasu w Chołopinach, uratował się dzięki dobrej znajomości niemieckiego i pobłażliwości Niemca dowodzącego patrolem[4]. Umieszczony w więzieniu został odbity przez oddział samoobrony z Przebraża. 30 sierpnia wziął osobiście udział w walkach obronnych samoobrony w Przebrażu. Atak UPA został odparty, dzięki czemu ocalała schroniona tam polska ludność cywilna.
W 1944 walczył w stopniu sierżanta w szeregach 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej[5]. Po rozbrojeniu jednostki przez Sowietów walczył w szeregach brygady „Grunwald”[6] a następnie (w stopniu porucznika[6]) w 1 Armii Wojska Polskiego. Jako żołnierz zwiadu konnego brał udział w walkach o Wał Pomorski, bitwie o Kołobrzeg i w operacji berlińskiej.
Po wojnie wraz z innymi rodzinami z Kresów Wschodnich osiadł w Niemodlinie.
W latach 50. XX wieku był aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa za przynależność do Armii Krajowej, a także za fałszywe oskarżenie o współpracę i działanie na rzecz Niemiec.
Zmarł 18 czerwca 1962 roku w Niemodlinie. Jego grób znajduje się na miejscowym cmentarzu.
Upamiętnienie
14 października 2007 roku na placu Obrońców Przebraża w Niemodlinie odsłonięto pomnik poświęcony Ludwikowi Malinowskiemu[7].
Odznaczenia
- Złoty Krzyż Zasługi
- Krzyż Walecznych[6]
- Krzyż Partyzancki
- Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami[a] - 1943 (za obronę Przebraża[6])
- Srebrny Medal „Zasłużonym na Polu Chwały”
- Medal 10-lecia Polski Ludowej
- Medal za Warszawę 1939–1945
- Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk
- Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
- Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
- Medal „Za zdobycie Berlina”
- Medal „Za wyzwolenie Warszawy”
Zobacz też
Uwagi
- ↑ Ludwik Malinowski otrzymał w 1943 konspiracyjnie wykonane odznaczenie niezgodne ze wzorem przyjętym przez rząd emigracyjny. Egzemplarz znajduje się obecnie w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.
Przypisy
- ↑ Data urodzenia i śmierci spisana z nagrobka Ludwika Malinowskiego.
- ↑ Henryk Cybulski, Czerwone noce, 1974, s. 201.
- ↑ Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939-1945, Warszawa 2000, s. 651-652.
- ↑ Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko, Ludobójstwo
- ↑ Administrator, M litera - MACEGONIUK, 27wdpak.btx.pl [dostęp 2016-09-28] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-02].
- ↑ a b c d Z. Krotke, Polski Krzyż Zasługi 1923-2000, s. 396.
- ↑ Pomnik dla obrońcy Przebraża, brzeg24.pl [dostęp 2016-09-28].
Bibliografia
- Henryk Cybulski: Czerwone noce. Wydanie 1. Warszawa 1974. Wydawnictwo MON.
- Władysław Filar: Przebraże - bastion polskiej samoobrony na Wołyniu. Wdanie 1. Warszawa 2007. Wydawnictwo Rytm. ISBN 978-83-7399-339-6
| Polska samoobrona na Wołyniu |
|
|---|---|
| Polska samoobrona w województwach lwowskim, tarnopolskim i stanisławowskim |
|
| Dowódcy samoobrony |
- Zobacz też: Ludobójstwo nacjonalistów ukraińskich dokonane na obywatelach polskich wg miejscowości, Zbrodnie nacjonalistów ukraińskich wg powiatu
Media użyte na tej stronie
Baretka: Krzyż Partyzancki
Ribbon bar of the Medal "For the Victory over Germany in the Great Patriotic War 1941–1945". The Soviet Union (USSR).
Flaga Armii Krajowej; symbol na fladze jest złożeniem liter "P" i "W", będących skrótem od "Polska Walcząca" (zob. Znak Polski Walczącej)
Baretka: Medal Morski
Baretka: Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami – II RP (1942).
Ribbon bar Medal For the Liberation of Warsaw
Ribbon bar of the Medal "For the Capture of Berlin". The Soviet Union (USSR).
Autor: IMnext, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób Ludwika Malinowskiego, Stanisława Malinowskiego oraz Romana Malinowskiego znajdujący się na cmentarzu w Niemodlinie.
Baretka: Złoty Medal Zwycięstwa i Wolności
Autor: IMnext, Licencja: CC BY-SA 4.0
Inskrypcje na grobie Ludwika Malinowskiego, Stanisława Malinowskiego oraz Romana Malinowskiego na cmentarzu w Niemodlinie.
Baretka: Srebrny Medal Zasłużonym na Polu Chwały
Baretka: Medal za Warszawę 1939-1945