Ludwik Malinowski
 porucznik | |
| Data i miejsce urodzenia | 18 sierpnia 1889 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 18 czerwca 1962 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne |
|
| Jednostki | 1 Pułk Ułanów Krechowieckich |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
   _BAR.svg){kind=small}         | |
Ludwik Malinowski ps. „Lew” (ur. 18 sierpnia 1889 we wsi Ksawerów, zm. 18 czerwca 1962 w Niemodlinie[1]) – polski legionista, komendant cywilnej obrony Przebraża, partyzant AK, oficer Wojska Polskiego.
Życiorys
Urodził się 18 sierpnia 1889 roku we wsi Ksawerów pod Łodzią. Podczas I wojny światowej dołączył ochotniczo do 1 pułku Ułanów Krechowieckich, podczas walk został ranny. W 1919 roku zamieszkał w Przebrażu na Wołyniu, gdzie pracował we własnym gospodarstwie rolnym. Był członkiem Koła Rezerwistów. W 1942 roku jego dwóch synów zostało wywiezionych przez Niemców do pracy przymusowej do Niemiec.
Na początku 1943 roku we wsi powstała samoobrona, ale nie była ona dobrze zorganizowana i dowodzona. Dopiero 8 kwietnia 1943 roku po okrutnym mordzie Ukraińskiej Powstańczej Armii na Polakach w sąsiedniej wsi Dobra zorganizowano dowództwo samoobrony. Komendantem cywilnym został wtedy jednogłośnie wybrany Ludwik Malinowski[2]. Następnie wybrano go również przewodniczącym Rady Starszej, która stanowiła samorząd Przebraża. Dzięki biegłej znajomości języka niemieckiego oraz funkcji, jakie sprawował, odgrywał on istotną rolę w kontaktach półlegalnej samoobrony z Niemcami. Jego rolą było przekupywanie niemieckich urzędników, pozyskiwanie broni i żywności dla samoobrony oraz ukrywanie przed Niemcami realnej siły samoobrony z Przebraża.
Przebraże szybko stało się miejscem schronienia dla wielu Polaków (w szczytowym momencie nawet blisko 10 tys.[3]) uciekających z innych miejscowości przed mordami UPA. Ludwik Malinowski zajmował się m.in. organizacją i rozdzielaniem żywności, noclegów, lekarstw, rozsądzaniem sporów.
12 sierpnia 1943 roku został aresztowany przez policjantów ukraińskich. Prowadzony na rozstrzelanie do lasu w Chołopinach, uratował się dzięki dobrej znajomości niemieckiego i pobłażliwości Niemca dowodzącego patrolem[4]. Umieszczony w więzieniu został odbity przez oddział samoobrony z Przebraża. 30 sierpnia wziął osobiście udział w walkach obronnych samoobrony w Przebrażu. Atak UPA został odparty, dzięki czemu ocalała schroniona tam polska ludność cywilna.
W 1944 walczył w stopniu sierżanta w szeregach 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej[5]. Po rozbrojeniu jednostki przez Sowietów walczył w szeregach brygady „Grunwald”[6] a następnie (w stopniu porucznika[6]) w 1 Armii Wojska Polskiego. Jako żołnierz zwiadu konnego brał udział w walkach o Wał Pomorski, bitwie o Kołobrzeg i w operacji berlińskiej.
Po wojnie wraz z innymi rodzinami z Kresów Wschodnich osiadł w Niemodlinie.
W latach 50. XX wieku był aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa za przynależność do Armii Krajowej, a także za fałszywe oskarżenie o współpracę i działanie na rzecz Niemiec.
Zmarł 18 czerwca 1962 roku w Niemodlinie. Jego grób znajduje się na miejscowym cmentarzu.
Upamiętnienie
14 października 2007 roku na placu Obrońców Przebraża w Niemodlinie odsłonięto pomnik poświęcony Ludwikowi Malinowskiemu[7].
Odznaczenia
- Złoty Krzyż Zasługi
- Krzyż Walecznych[6]
- Krzyż Partyzancki
- Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami[a] - 1943 (za obronę Przebraża[6])
- Srebrny Medal „Zasłużonym na Polu Chwały”
- Medal 10-lecia Polski Ludowej
- Medal za Warszawę 1939–1945
- Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk
- Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
- Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
- Medal „Za zdobycie Berlina”
- Medal „Za wyzwolenie Warszawy”
Zobacz też
Uwagi
- ↑ Ludwik Malinowski otrzymał w 1943 konspiracyjnie wykonane odznaczenie niezgodne ze wzorem przyjętym przez rząd emigracyjny. Egzemplarz znajduje się obecnie w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.
Przypisy
- ↑ Data urodzenia i śmierci spisana z nagrobka Ludwika Malinowskiego.
- ↑ Henryk Cybulski, Czerwone noce, 1974, s. 201.
- ↑ Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939-1945, Warszawa 2000, s. 651-652.
- ↑ Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko, Ludobójstwo
- ↑ Administrator, M litera - MACEGONIUK, 27wdpak.btx.pl [dostęp 2016-09-28] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-02].
- ↑ a b c d Z. Krotke, Polski Krzyż Zasługi 1923-2000, s. 396.
- ↑ Pomnik dla obrońcy Przebraża, brzeg24.pl [dostęp 2016-09-28].
Bibliografia
- Henryk Cybulski: Czerwone noce. Wydanie 1. Warszawa 1974. Wydawnictwo MON.
- Władysław Filar: Przebraże - bastion polskiej samoobrony na Wołyniu. Wdanie 1. Warszawa 2007. Wydawnictwo Rytm. ISBN 978-83-7399-339-6
| Polska samoobrona na Wołyniu |
|
|---|---|
| Polska samoobrona w województwach lwowskim, tarnopolskim i stanisławowskim |
|
| Dowódcy samoobrony |
- Zobacz też: Ludobójstwo nacjonalistów ukraińskich dokonane na obywatelach polskich wg miejscowości, Zbrodnie nacjonalistów ukraińskich wg powiatu
Media użyte na tej stronie
Baretka: Krzyż Partyzancki
Baretka: Medal za Warszawę 1939-1945
Baretka: Złoty Medal Zwycięstwa i Wolności
Ribbon bar of the Medal "For the Victory over Germany in the Great Patriotic War 1941–1945". The Soviet Union (USSR).
Baretka: Medal Morski
Baretka: Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami – II RP (1942).
Flaga Armii Krajowej; symbol na fladze jest złożeniem liter "P" i "W", będących skrótem od "Polska Walcząca" (zob. Znak Polski Walczącej)
Ribbon bar Medal For the Liberation of Warsaw
Ribbon bar of the Medal "For the Capture of Berlin". The Soviet Union (USSR).
Autor: IMnext, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób Ludwika Malinowskiego, Stanisława Malinowskiego oraz Romana Malinowskiego znajdujący się na cmentarzu w Niemodlinie.
Autor: IMnext, Licencja: CC BY-SA 4.0
Inskrypcje na grobie Ludwika Malinowskiego, Stanisława Malinowskiego oraz Romana Malinowskiego na cmentarzu w Niemodlinie.
Baretka: Srebrny Medal Zasłużonym na Polu Chwały
