Ludwik Rajchman

Ludwik Rajchman

Ludwik Rajchman (pocz. XX wieku)
Data i miejsce urodzenia	1 listopada 1881 Warszawa
Data i miejsce śmierci	1965 Chenu
Zawód, zajęcie	bakteriolog działacz społeczny Założyciel i prezes UNICEF
Narodowość	Polska
Tytuł naukowy	Profesor akademicki
Alma Mater	Kazański Uniwersytet Państwowy
Dzieci	Jan Rajchman (informatyk w USA)
Krewni i powinowaci	Michał Ludwik Baliński (wnuk, matematyk)
Odznaczenia

Ludwik Witold Rajchman (ur. 1 listopada 1881 w Warszawie, zm. 1965 w Chenu) – polski bakteriolog i działacz społeczny żydowskiego pochodzenia, jeden z założycieli UNICEF, wolnomularz^{[1][niewiarygodne źródło?][2]}.

Wczesne życie i edukacja

Syn Aleksandra i Melanii z Hirszfeldów. Ukończył III Gimnazjum w Warszawie w 1900^[3]. Działał w Polskiej Partii Socjalistycznej. Po masakrze robotników folwarcznych w Łaniętach w marcu 1905 roku, wydał odezwę wzywającą do strajków rolnych. Współautorami odezwy, sygnowanej przez Ludowe Koło Oświaty, byli m.in. Konstanty Krzeczkowski, Stefan Wolff i Stefan Julian Brzeziński (współzałożyciel Polskiego Związku Ludowego)^[4][5]. Rajchman przemycił odezwę z Krakowa do Królestwa Polskiego. Po rozłamie w PPS na IX zjeździe w Wiedniu w 1906 roku, przyłączył się do PPS-Lewicy. Za działalność w czasie rewolucji 1905 roku został aresztowany. Po czterech miesiącach pobytu w więzieniu został uwolniony dzięki pomocy finansowej teściów. Musiał opuścić Królestwo Polskie przez co wyjechał do Kazania, aby to tam nostryfikować dyplom lekarski^[6]. Następnie pojechał do Francji, by w latach 1907–1909 studiować w Instytucie Pasteura w Paryżu^[4]. W 1919 zorganizował Państwowy Centralny Zakład Epidemiologiczny w Warszawie (przemianowany później na Państwowy Zakład Higieny^[7]), którego był pierwszym dyrektorem^[4].

Emigracja i działania za granicą

W latach 1920–1921 był współorganizatorem Komisji Epidemiologicznej Ligi Narodów. W 1929 i 1930–1931 przebywał w Chinach jako doradca medyczny Czang Kaj-szeka i Song Ziwena, w latach 1931–1939 ekspert Narodowej Rady Ekonomicznej do Spraw Odbudowy Chin, 1940–1943 doradca Song Ziwena, jako specjalny przedstawiciel Chin w USA.

Dziedzictwo

Był pomysłodawcą i współzałożycielem UNICEF – Funduszu Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci^[8]. Dzięki jego inicjatywie w latach 1948–1951, w 22 krajach na całym świecie wykonano około 30 milionów badań lekarskich i dostarczono 17 milionów szczepionek przeciwko gruźlicy.

Od marca 2018 roku funkcjonuje Fundacja na rzecz Polskiej Młodzieży im. Ludwika Rajchmana, której celem jest pomoc młodzieży w osiąganiu sukcesów na rynku pracy oraz w rekrutacji na uniwersytety, poprzez zniesienie barier finansowych i pomoc merytoryczną^[9][10].

Był ojcem informatyka Jana Rajchmana i dziadkiem matematyka Michała Ludwika Balińskiego, oraz pradziadkiem pisarki Marty Balińskiej, która wydała jego dobrze przyjętą biografię^[11].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1928)^[12]

Zobacz też

• Jan Rajchman – najstarszy syn Ludwika, absolwent Politechniki Federalnej w Zurychu i pionier informatyki
• Michał Ludwik Baliński – wnuk Ludwika Rajchmana, matematyk o wkładzie w teorię gier
• Fundacja na rzecz Polskiej Młodzieży im. Ludwika Rajchmana – organizacja non-profit, której celem jest zwiększanie świadomości obywatelskiej wśród młodzieży w Polsce i Europie
• Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci (UNICEF)

Przypisy

Bibliografia

• Marta A. Balińska, Ludwik Rajchman, lider międzynarodowej ochrony zdrowia, „Medycyna Pracy”, XLIV, 1993, 4.
• Marta A. Balinska, For the good of humanity: Ludwik Rajchman, medical statesman, Central European University Press, Budapeszt 1998, ISBN 963-9116-17-3.
• JakubJ. Polit JakubJ., Chiny, Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2004, ISBN 83-88542-68-0, OCLC 749405256 .

Linki zewnętrzne

• Biogram Ludwika Rajchmana na stronie Instytutu Pasteura. pasteur.fr. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-04)].
• Informacja o wydaniu w języku polskim biografii Ludwika Rajchmana