Ludwik Sikora

Ludwik Sikora
Ilustracja
Ludwik Sikora (1908)
Data i miejsce urodzenia

18 grudnia 1877
Lachowice

Data i miejsce śmierci

29 lipca 1946
Lachowice

Zawód, zajęcie

nauczyciel

Narodowość

polska

Edukacja

C. K. III Gimnazjum w Krakowie

Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Faksymile
Odznaczenia
Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych Krzyż Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych

Ludwik Sikora (ur. 18 grudnia 1877 w Lachowicach, zm. 29 lipca 1946 tamże) – polski nauczyciel, historyk, znawca oraz popularyzator sadownictwa i pomologii.

Życiorys

Urodził się 18 grudnia 1877 w Lachowicach[1][2][3]. Kształcił się w C. K. III Gimnazjum w Krakowie, gdzie w 1900 ukończył ósmą klasę, a w 1901 zdał egzamin dojrzałości[3][4][5][2]. Od 1901 do 1905 studiował na Wydziale Filozoficznego Uniwersytetu Jagiellońskiego na kierunku o specjalności historii i geografii pod opieką naukową prof. Wincentego Zakrzewskiego i Wiktora Czermaka[2]. Studiował także nauki pomologiczne[3].

Ludwik Sikora wraz z gimnazjalistami z Krakowa-Podgórza na kursie pomologicznym w 1908
Ludwik Sikora z uczestnikami nauczycielskiego kursu sadownictwa w Sanoku (1918)

W okresie zaboru austriackiego w ramach autonomii galicyjskiej podjął pracę nauczyciela historii i geografii[1]. Rozporządzeniem z 28 lipca 1903 został mianowany zastępcą nauczyciela w C. K. Gimnazjum św. Anny w Krakowie, gdzie uczył historii i geografii (od 17 listopada 1905 do 31 stycznia 1906 był urlopowany)[1][6][7][8][9]. Z Gimnazjum św. Anny 21 października 1906 jako zastępca nauczyciela został przeniesiony do C. K. Gimnazjum w Krakowie-Podgórzu, gdzie uczył historii kraju rodzinnego, języka łacińskiego oraz przeprowadził kurs ogrodnictwa dla uczniów[10][11][12]. Dwumiesięczny kurs pomologiczny trwał na początku 1908[13]. Stamtąd 15 września 1908 został przeniesiony do C. K. Gimnazjum w Gorlicach[1][14][2]. 27 listopada 1908 zdał nauczycielski egzamin podstawowy w zakresie historii i geografii[1][2]. Reskryptem C. K. Rady Szkolnej Krajowej z 28 lipca 1911 jako zastępca nauczyciela został przeniesiony z Gorlic do C. K. Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku i mianowany nauczycielem rzeczywistym z ważnością od 1 września 1911[15][16][17][2]. W szkole uczył historii, geografii oraz dziejów ojczystych, a ponadto prowadził kursy ogrodnicze, pomologiczno-warzywnicze, zbierania ziół lekarskich, hodowli grzybów[18][19][20][21]. Rozporządzeniem C. K. Rady Szkolnej Krajowej z 26 listopada 1913 został zatwierdzony w zawodzie nauczycielskim i otrzymał tytuł c. k. profesora[22]. W Sanoku był członkiem wydziału Towarzystwa Pomocy Naukowej[23][24]. 23 marca 1912 został wybrany członkiem wydziału sanockiego koła Towarzystwa Szkoły Ludowej[25]. W 1912 obok Bolesława Gawińskiego prowadził wykłady podczas kursu ogrodniczo-pszczelniczego dla więźniów sanockiego więzienia[26], a w 1913 samodzielnie prowadził kurs ogrodniczo-rolniczy w tym więzieniu[27]. Był członkiem wydziału Towarzystwa Ogrodniczo-Pszczelniczego w Sanoku, kierownikiem sanockiej szkółki, ponadto był autorem pomysłu, przedstawionego przez posła Tadeusza Wrześniowskiego jako wniosek 17 stycznia 1912 w trakcie IX kadencji Sejmu Krajowego Galicji, ażeby drogi krajowe, gminne i rządowe obowiązkowo obsadzać drzewami owocowymi względnie użytecznymi[28][29]. Działał w Towarzystwie Upiększania Miasta Sanoka, w 1912 wybrany wydziałowym[30][31]. Pod koniec 1912 został wybrany zastępcą członka wydziału „Towarzystwa Bursy”, sprawującego pieczę nad Bursą Jubileuszową im. Cesarza Franciszka Józefa w Sanoku[32]. Po wybuchu I wojny światowej od 1 września 1914 wraz z bliskimi przebywał w Wiedniu[33]. Tam służył w oddziale Samarytanina Polskiego w Wiedniu[3]. Następnie jako c. k. profesor odbywał służbę wojskową w szeregach c. i k. armii do 3 listopada 1915 (zajmował się szkoleniem inwalidów wojennych w sadownictwie[3]), po czym nadal nauczał w sanockim gimnazjum[34][35][36]. W kwietniu 1918 wykładał na nauczycielskim kursie sadownictwa w Sanoku[37].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości pozostawał nauczycielem w okresie II Rzeczypospolitej. W okresie swojej pracy w Sanoku aktywnie działał na rzecz oświaty w zakresie sadownictwa, po czym na łamach tygodnika „Ziemia Sanocka” nr 17 z 23 czerwca 1919 został oskarżony o paskarstwo, czemu zaprzeczył w liście otwartym z 24 lipca 1919, opublikowanym na łamach tego czasopisma nr 24 z 10 sierpnia 1919[38]. Rozporządzeniem Rady Szkolnej Krajowej z 29 grudnia 1919 został przeniesiony z Sanoka do Państwowego Gimnazjum w Dębicy od 15 grudnia 1919, gdzie uczył geografii i historii, zainicjował prowadzenie kursów ogrodnictwa oraz angażował się w działalność patriotyczną w szkole[39][40][41][42]. Od 1 października 1922 do roku szkolnego 1925/1926 pracował w Państwowym Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika w Żywcu (uczył geografii i historii)[43]. Następnie uczył historii i geografii w Państwowym Gimnazjum im. Tadeusza Kościuszki w Myślenicach[44][45]. Stamtąd rozporządzeniem Ministra Wyznań i Oświecenia Publicznego z 31 maja 1929 został przeniesiony do Państwowego Gimnazjum Koedukacyjnego w Brzesku od 1 września 1929[46], gdzie pracował do 1931, ucząc geografii i historii oraz działając na rzecz wychowania patriotycznego młodzieży[3][47][48][49]. W okresie II RP przeniesiony w stan spoczynku[3].

Był autorem publikacji o tematyce historycznej. Sporządził odpis z kronik w rodzinnych Lachowicach, tworząc zapis genezy powiatu suskiego[50]. Od 1908 był organizatorem kursów w zakresie sadownictwa i ogrodnictwa zarówno dla nauczycieli, jak i dla uczniów, a także dla ludności[3][51][52]. Jego propagowanie tej wiedzy przyczyniło się do zakładania sadów i ich pielęgnowania[53].

Zmarł 29 lipca 1946 w Lachowicach[3][54]. Był żonaty, miał córkę[54]. W Sanoku żył także pochodzący z Lachowic Antoni Sikora (1883-1930), ożeniony tamże w 1917 z Felicją Nagaj i zajmujący się handlem[55][56][57].

Osobę prof. Ludwika Sikory przywołał w swoich wspomnieniach z czasów gimnazjalnych Walerian Bętkowski[58].

Publikacje

Odznaczenia

  • Odznaka pamiątkowa dla osób zasłużonych przy propagandzie Pożyczki Państwowej (ok. 1920/1921, przyznana przez Ekspozyturę Propagandy Pożyczki Państwowej w Krakowie)[3][59].

austro-węgierskie

Przypisy

  1. ↑ a b c d e Henryk Kopia: Spis nauczycieli szkół średnich w Galicyi oraz polskiego gimnazyum w Cieszynie. Lwów: Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych, 1909, s. 103.
  2. ↑ a b c d e f Alicja Puszka: Nauczyciele historii i geografii państwowych szkół średnich w Galicji w okresie autonomii (1868-1914). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1999, s. 329. ISBN 83-87703-59-1.
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Profesor Ludwik Sikora. parafia-lachowice.pl, 2009-01-28. [dostęp 2017-05-01].
  4. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. III Gimnazyum w Krakowie za rok szkolny 1900. Kraków: 1900, s. 112.
  5. ↑ Sprawozdanie osiemnaste Dyrekcyi C.K. Gimnazyum III. w Krakowie za rok szkolny 1901. Kraków: 1901, s. 73.
  6. ↑ Wiadomości osobiste. „Dziennik Urzędowy C. K. Rady Szkolnej Krajowej w Galicyi”, s. 348, Nr 24 z 5 sierpnia 1903. 
  7. ↑ Sprawozdanie Dyrektora c. k. Gimnazyum Nowodworskiego czyli Św. Anny w Krakowie za rok szkolny 1904. Kraków: 1904, s. 29, 60.
  8. ↑ Sprawozdanie Dyrektora c. k. Gimnazyum Nowodworskiego czyli Św. Anny w Krakowie za rok szkolny 1905. Kraków: 1905, s. 70.
  9. ↑ Sprawozdanie Dyrektora c. k. Gimnazyum Nowodworskiego czyli Św. Anny w Krakowie za rok szkolny 1906. Kraków: 1906, s. 16, 49.
  10. ↑ Sprawozdanie Dyrektora c. k. Gimnazyum Nowodworskiego czyli Św. Anny w Krakowie za rok szkolny 1907. Kraków: 1907, s. 56.
  11. ↑ IX. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Podgórzu za rok szkolny 1907. Kraków: 1907, s. 40, 42.
  12. ↑ X. Sprawozdanie Dyrekcyi c. k. Gimnazyum w Podgórzu za rok szkolny 1908. Kraków: 1908, s. 27, 28, 30, 49.
  13. ↑ Autor ostatniej premiery. „Nowości Illustrowane”. Nr 15, s. 10, 11 kwietnia 1908. 
  14. ↑ XI. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Podgórzu za rok szkolny 1909. Kraków: 1909, s. 20.
  15. ↑ Kronika. Mianowania i przeniesienia. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 2, Nr 28 z 2 lipca 1911. 
  16. ↑ Wiadomości osobiste. „Dziennik Urzędowy C. K. Rady Szkolnej Krajowej w Galicyi”, s. 243, Nr 16 z 30 czerwca 1911. 
  17. ↑ XXXI. Sprawozdanie Dyrektora c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1911/12. Sanok: 1912, s. 5.
  18. ↑ XXXI. Sprawozdanie Dyrektora c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1911/12. Sanok: 1912, s. 3, 4, 36.
  19. ↑ XXXII. Sprawozdanie Dyrekcyi c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1912/13. Sanok: 1913, s. 2, 43.
  20. ↑ XXXIII. Sprawozdanie Dyrekcyi c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1913/14. Sanok: 1914, s. 3.
  21. ↑ Kronika. Gimnazyalne kursa ogrodnicze. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 3, Nr 48 z 19 listopada 1911. 
  22. ↑ XXXIII. Sprawozdanie Dyrekcyi c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1913/14. Sanok: 1914, s. 9.
  23. ↑ XXXI. Sprawozdanie Dyrektora c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1911/12. Sanok: 1912, s. 33.
  24. ↑ XXXII. Sprawozdanie Dyrekcyi c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1912/13. Sanok: 1913, s. 74.
  25. ↑ Kronika. Koło T. S. L.. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 3, Nr 13 z 31 marca 1912. 
  26. ↑ Kurs ogrodniczo-pszczelniczy dla więźniów. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 2, Nr 16 z 21 kwietnia 1912. 
  27. ↑ Kronika. Kurs ogrodniczo-rolniczy dla więźniów. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 2-3, Nr 25 z 15 czerwca 1913. 
  28. ↑ Kronika. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 3, Nr 11 z 9 marca 1913. 
  29. ↑ Rozwój sadownictwa w powiecie sanockim od r. 1906–1913. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 1-2, Nr 12 z 16 marca 1913. 
  30. ↑ Sprawozdanie Wydziału Tow. Upiększania Miasta Sanoka. „Miesięcznik Artystyczny”, s. 67, Nr 7 z 1912. 
  31. ↑ T. U. M. S.. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 3, Nr 26 z 30 czerwca 1912. 
  32. ↑ Kronika. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 3, Nr 50 z 15 grudnia 1912. 
  33. ↑ Księga pamiątkowa i adresowa wygnańców wojennych z Galicyi i Bukowiny 1914-1915 oraz Album pamiątkowe. Cz. 3. Prowincya i Bukowina. Wiedeń: 1915, s. 143.
  34. ↑ XXXIV. Sprawozdanie Dyrekcyi c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1915/16. Sanok: 1916, s. 2-3, 7.
  35. ↑ XXXV. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Sanoku za rok szkolny 1920/1921 wraz z dodatkiem za lata: 1917, 1918, 1919 i 1920. Sanok: 1921, s. 3, 13, 24.
  36. ↑ a b Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 1021.
  37. ↑ Praca społeczna nauczycielstwa. „Nowości Illustrowane”. Nr 17, s. 6, 27 kwietnia 1918. 
  38. ↑ Ludwik Sikora. Nadesłane. „Ziemia Sanocka”. 24, s. 5-6, 10 sierpnia 1919. 
  39. ↑ XXXV. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Sanoku za rok szkolny 1920/1921 wraz z dodatkiem za lata: 1917, 1918, 1919 i 1920. Sanok: 1921, s. 37.
  40. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi Państwowego Gimnazyum w Dębicy za rok szkolny 1919/20. Tarnów: 1920, s. 4, 6, 17.
  41. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi Państwowego Gimnazyum w Dębicy za rok szkolny 1920/21. Tarnów: 1921, s. 3, 10, 11.
  42. ↑ Józef Stachowicz: Gimnazjum Męskie w latach 1880–1958. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888-1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 57.
  43. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika w Żywcu za lata szkolne 1921/22 - 1927/28. Żywiec: 1928, s. 6, 8, 10-11.
  44. ↑ Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. R. 2. Warszawa / Lwów: 1926, s. 108.
  45. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Tadeusza Kościuszki w Myślenicach za rok szkolny 1929/1930. Myślenice: 1930, s. 26, 29.
  46. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Tadeusza Kościuszki w Myślenicach za rok szkolny 1929/1930. Myślenice: 1930, s. 34.
  47. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum Koedukacyjnego w Brzesku za rok szkolny 1929/30. Brzesko: 1930, s. 2, 3, 4, 6, 9.
  48. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum Koedukacyjnego w Brzesku za rok szkolny 1930/31. Brzesko: 1931, s. 9, 12, 14, 15, 32.
  49. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum Koedukacyjnego w Brzesku za rok szkolny 1935/36. Brzesko: 1936, s. 9.
  50. ↑ Krzysztof Barankiewicz: Kronika Lachowic - Ludwik Sikora. parafia-lachowice.pl. [dostęp 2017-05-01].
  51. ↑ Kronika Dyecezyi Przemyskiej. Sprawozdanie. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej”. 6, s. 272, 298, czerwiec 1914. 
  52. ↑ Przysposobienie rolnicze. „Młodzież Polska”. 9, s. 52, 1934. 
  53. ↑ Józef Stachowicz: Gimnazjum Męskie w latach 1880–1958. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888-1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 53.
  54. ↑ a b Nekrolog. „Dziennik Polski”, s. 1, Nr 213 z 6 sierpnia 1946. 
  55. ↑ Księga małżeństw (1912–1924). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. s. 42 (poz. 5).
  56. ↑ Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 357 (poz. 164).
  57. ↑ Antoni Sikora. cmentarzsanok.zetohosting.pl. [dostęp 2021-05-28].
  58. ↑ Walerian Bętkowski: Wspomnienia przyrodnika (1915–1922). W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888-1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 252-253.
  59. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi Państwowego Gimnazyum w Dębicy za rok szkolny 1920/21. Tarnów: 1921, s. 9.
  60. ↑ a b Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 637.
  61. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1912. Lwów: 1912, s. 577.
  62. ↑ Według publikacji Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918, wydanej w 1918, Ludwik Sikora otrzymał jedynie Krzyż Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Ludwik Sikora and gymnasyalists of Kraków-Podgórze (1908).jpg
Prof. Ludwik Sikora z gimnazjalistami Gimnazjum w Krakowie-Podgórzu podczas kursu pomologicznego (1908)
Nauczycielski kurs sadownictwa w Sanoku (1918).jpg
Nauczycielski kurs sadownictwa w Sanoku (kwiecień 1918). Na zdjęciu m.in. prowadzący wykłady Ludwik Sikora i starosta Kazimierz Waydowski.
AUT KuK Friedensbande BAR.png
Autor: Mimich, Licencja: CC BY-SA 4.0
Baretka: wstążka dla części odznaczeń cywilnych oraz niektórych odznaczeń wojskowych nadawanych w czasie pokoju (Friedensbande) dla odznaczeń austro-węgierskich:
AT-T weiss-rot spange BAR.svg
Biało-czerwona baretka dla różnych tyrolskich odznaczeń – Austria.
Ludwik Sikora (1908).jpg
Ludwik Sikora (1908)
Signature of Ludwik Sikora (1913-14).jpg
Podpis Ludwika Sikory, nauczyciela w C. K. Gimnazjum w Sanoku w roku szkolnym 1913-14.