Ludwik Waszkiewicz

Ludwik Waszkiewicz

Ludwik Waszkiewicz w 1935 roku
Data i miejsce urodzenia	23 lipca 1888 Łódź, Królestwo Polskie
Data i miejsce śmierci	10 października 1976 Łódź, Polska
Poseł na Sejm Ustawodawczy, I, II, III IV kadencji (II RP)
Okres	od 1919 do 1938
Odznaczenia

Delegacja polska na rokowania o zawieszeniu broni i zawarciu pokoju z Rosją Sowiecką 1920. Od lewej siedzą: Władysław Kiernik, gen. Mieczysław Kuliński, Jan Dąbski, Stanisław Grabski, Leon Wasilewski. Stoją: Michał Wichliński, Witold Kamieniecki, Norbert Barlicki, Adam Mieczkowski, Ludwik Waszkiewicz.

Grób Ludwika Waszkiewicza na Starym Cmentarzu w Łodzi

Ludwik Waszkiewicz (ur. 23 lipca 1888 w Łodzi, zm. 10 października 1976 tamże) – archiwista, historyk dziejów Łodzi i okręgu łódzkiego, regionalista, działacz społeczny, publicysta, poseł na Sejm Ustawodawczy oraz I, II, III i IV kadencji w II RP.

Studia i praca zawodowa

Ukończył studia historyczne na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pracował początkowo jako nauczyciel gimnazjalny w Łodzi. Równocześnie działał społecznie: był prezesem Związku Stowarzyszeń Polskiej Młodzieży Niepodległościowej i Zarzewia. Od 1910 w Polskich Drużynach Strzeleckich. Współpracował też z pismami: Zarzewie i Sprawa Robotnicza.

Po wybuchu I wojny światowej w latach 1914–1915 żołnierz Legionów. W latach 1917–1919 wykładał historię w Seminarium Nauczycielskim i w Gimnazjum im. M. Kopernika w Łodzi. Politycznie związany z Narodowym Związkiem Robotniczym (NZR), od 1920 w Narodowej Partii Robotniczej (NPR).

W wyborach w styczniu 1919 wybrany na posła do Sejmu Ustawodawczego. Pełnił funkcje: sekretarza klubu NZR i NPR, przewodniczącego komisji ochrony pracy i członka komisji spraw zagranicznych. We wrześniu 1920 delegowany do udziału w konferencji pokojowej w wojnie polsko-bolszewickiej w Rydze. Mandat poselski sprawował w latach 1919–1938, należąc do klubów: NZR, NPR (1920–1926), NPR-Lewicy (1928–1930) i BBWR (1930–1935). W Sejmie І і II kadencji wybrano go w okręgu nr 13, w IV kadencji w okręgu nr 17.

Po przewrocie majowym opowiedział się po stronie Józefa Piłsudskiego, utworzył wraz z Antonim Ciszakiem prosanacyjną NPR-Lewicę, był wiceprezesem partii. Od 1930 związał się z BBWR. Był działaczem Robotniczych Związków Zawodowych w Łodzi. W latach 1919–1922 i 1927–1936 członek Rady Miejskiej m. Łodzi.

Założyciel i wiceprezes Uniwersytetu Ludowego w Łodzi. Był inicjatorem zorganizowania w Łodzi archiwum jako placówki gromadzącej źródła historyczne oraz inspirującej i koordynującej badania naukowe dziejów okręgu łódzkiego. Od 1933 do wybuchu wojny kierował Archiwum Miejskim w Łodzi. W czasie okupacji przebywał w Warszawie, gdzie w latach 1941–1944 pracował jako archiwista w Archiwum Akt Dawnych. Należał do konspiracyjnej organizacji Polski Związek Wolności. Uczestnik powstania warszawskiego, po kapitulacji jeniec oflagu II C Woldenberg.

Powrócił z niewoli niemieckiej do Łodzi w lutym 1945 i objął stanowisko dyrektora Archiwum Miejskiego, którym kierował do 1949. Powtórnie pracował w latach 1957–1967 w tym samym archiwum – pod nazwą Archiwum Państwowe Miasta Łodzi i Województwa Łódzkiego.

Działalność naukowa

Przez wiele lat współpracował z Instytutem Historii Uniwersytetu Łódzkiego, m.in. w roku akademickim 1949/1950 prowadził wykłady zlecone z dziejów przemysłu włókienniczego w Królestwie Polskim. W latach 1945–1950 pełnił funkcję prezesa Oddziału Łódzkiego Polskiego Towarzystwa Historycznego. Jego zainteresowania historyczne koncentrowały się na dziejach powstania listopadowego i styczniowego w okręgu łódzkim, strajkach szkolnych w 1905 oraz instytucjach kulturalnych Łodzi do 1914.

Zgromadził obszerny materiał archiwalny do dziejów powstania styczniowego, który, niewykorzystany, spłonął podczas powstania warszawskiego.

Przygotowywał monografię powstania styczniowego w okręgu łódzkim, której nie ukończył. Opublikował jedynie kilka artykułów na ten temat, m.in. „Z dziejów powstania styczniowego w Łodzi i okolicy (Represje w łódzkim okręgu wojennym w świetle papierów naczelnika wojennego A. Broemsena)” – 1963.

W 1937 roku został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski^[1].

Działalność popularyzatorska

W ramach popularyzacji dziejów Łodzi i regionu wygłosił wiele odczytów i opublikował bardzo wiele artykułów na łamach Dziennika Łódzkiego.

Pochowany na Starym Cmentarzu w Łodzi.

Przypisy

Bibliografia

• Waszkiewicz Ludwik [w:] Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej (redakcja naukowa Jacek M.Majchrowski przy współpracy Grzegorza Mazura i Kamila Stepana), Warszawa 1994, wyd. BGW, ISBN 83-7066-569-1, t. II s. 464.
• Pełka B., Ludwik Waszkiewicz. 1888–1976, Rocznik Łódzki 1977, T. XXII (XXV), s. 412–414.
• Pełka B., Ludwik Waszkiewicz (23 VII 1888 – 10 X 1976), Archeion 1979, T. LXVII, s. 347-349.
• Kita J., Stobiecki R., Słownik biograficzny historyków łódzkich, Łódź 2000.
• biogram L. Waszkiewicza na stronie OŁ PTH. pthlodz.uni.lodz.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-12-19)]..