Ludwik Witold Paszkiewicz

Ludwik Witold Paszkiewicz

Paszko

6 zwycięstw
porucznik pilot
Data i miejsce urodzenia	21 października 1907 Wola Gałęzowska
Data i miejsce śmierci	27 września 1940 Borough Green, Wielka Brytania
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Lotnictwo Wojska Polskiego Armée de l’air RAF
Jednostki	112 eskadra myśliwska dywizjon 303
Główne wojny i bitwy	kampania francuska, bitwa o Anglię
Odznaczenia

Hurricane Mark I – na tym typie samolotu latał Paszkiewicz

Nagrobek na cmentarzu w Northwood

Ludwik Witold Paszkiewicz (ur. 21 października 1907 w Woli Gałęzowskiej, zm. 27 września 1940 w Borough Green) – porucznik pilot Wojska Polskiego i Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie, porucznik (ang. Flying Officer) Królewskich Sił Powietrznych, as myśliwski II wojny światowej, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się w Woli Gałęzowskiej w rodzinie ziemiańskiej jako pierwsze z czworga dzieci Ludwika i Janiny z Horczaków Paszkiewiczów. Miał siostrę Zofię oraz dwóch braci: Stanisława i Mieczysława - pisarza. Brat cioteczny polskiej architekt Heleny Kurcyuszowej i Marii Herniczek - żony dr. Kazimierza Niemirowicza-Szczytta^[1].

Uczęszczał do gimnazjum w Lublinie, a po jego ukończeniu najpierw studiował na Politechnice Warszawskiej, a później na Politechnice Lwowskiej. W 1931 po ukończeniu studiów rozpoczął odbywanie służby wojskowej. Po kursie podchorążych rezerwy w Mołodecznie, postanowił wstąpić do lotnictwa^[2][3]. Został podchorążym Szkoły Podchorążych Lotnictwa. 4 sierpnia 1934 Prezydent RP mianował go podporucznikiem ze starszeństwem z 15 sierpnia 1934 roku i drugą lokatą w korpusie oficerów aeronautyki, a Minister Spraw Wojskowych wcielił go do 1 pułku lotniczego. W pułku został przydzielony do 112 eskadry myśliwskiej^[3]. W 1937 roku wziął ślub z Marią Piwnicką, córką Alfreda i Marii z Łubieńskich (córką Wojciecha Łubieńskiego). Rok później urodziła im się córka Marcelina Maria^[2]. Na stopień porucznika został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1938 i 21. lokatą w korpusie oficerów lotnictwa, grupa liniowa^[4]. W marcu 1939 był oficerem taktycznym III/1 dywizjonu myśliwskiego^[5].

W 1939 awansował na dowódcę eskadry, w sierpniu tego roku wyjechał do Francji z misją wojskową, w celu zakupu samolotów, gdzie zastał go wybuch II wojny światowej. Rozkazem z 18 maja 1940 został utworzony Klucz Frontowy „Pa”, którego dowódcą został Paszkiewicz, należeli także do niego kaprale Leon Nowak i Kazimierz Wünsche; klucz należał do francuskiej jednostki Groupe de Chasse II/8 (II Grupa Pościgowa)^[2][3]. Paszkiewicz wraz z podległymi mu pilotami wykonali pierwszy lot bojowy 23 maja. W czasie kampanii francuskiej Paszkiewicz wykonał łącznie 33 loty (z tego 18 bojowych), w ich czasie ani razu nie zetknął się w powietrzu z nieprzyjacielem^[3].

Po upadku Francji przybył do Anglii na pokładzie statku „Robur III” 21 czerwca^[3]. 2 sierpnia został skierowany do dywizjonu 303. 9 sierpnia w czasie szkolenia na samolocie Hurricane o numerze seryjnym P3645 rozbił go w czasie kołowania na lotnisku^[2] (inne źródła podają, że „rozbił go w czasie lotu szkoleniowego”^[3]).

30 sierpnia^[2][6] w czasie lotu ćwiczebnego zestrzelił swój pierwszy niemiecki samolot. Paszkiewicz prowadził klucz „zielony” (3 samoloty) eskadry B liczącej łącznie sześć samolotów. Zadaniem eskadry było przechwycenie sześciu bombowców Bristol Blenheim. Około godziny 16.35 zauważył wybuchy pocisków przeciwlotniczych w pobliżu dużej nieprzyjacielskiej formacji lecącej na wysokości ok. 500 m na lewo od polskiej eskadry. Paszkiewicz poinformował o tym dowodzącego lotem Ronalda Kelleta, nie otrzymał jednak żadnej odpowiedzi i skierował się w kierunku nieprzyjaciela. W chwilę później zauważył niemiecki samolot lecący w jego kierunku, który nagle zanurkował, zapewne po zauważeniu Hurricane'a Paszkiewicza. Paszkiewicz zaatakował nieprzyjaciela z odległości ok. 250 metrów zapalając jego prawy silnik. Z samolotu wyskoczył na spadochronie jeden lotnik. Paszkiewicz zidentyfikował zestrzelony przez siebie samolot jako Dornier Do 17 lub Do 215 (tak mylnie podają niektóre źródła^[3]), w rzeczywistości zestrzelił jednak samolot myśliwski Messerschmitt Bf 110 (numer seryjny M8+MM/Wnr 3615) należący do niemieckiego dywizjonu Zerstörergeschwader 76^[2][6]. Już po lądowaniu na ziemi Paszkiewicz otrzymał reprymendę za brak dyscypliny i samowolne odłączenie się od eskadry, ale także gratulacje z powodu pierwszego zwycięstwa powietrznego^[2][6]. W późniejszym czasie zwycięstwo Paszkiewicza został przedstawione, z pewną dozą licentia poetica, w filmie Bitwa o Anglię^[2].

W czasie lotu 2 września dywizjon został zaatakowany przez grupę Messerschmittów Bf 109. Paszkiewicz nie zestrzelił żadnego samolotu, ale w drodze powrotnej eskortował do Anglii uszkodzony samolot porucznika Fericia. 6 września został awansowany na dowódcę eskadry B, po tym jak jej poprzedni dowódca W. Łapkowski został ranny. W tym samym dniu odbył kolejny lot bojowy, ale bez kontaktu z nieprzyjacielem. 7 września Paszkiewicz pierwszy zauważył formację nieprzyjaciela i poprowadził atak. Jako pierwszy z dywizjonu zestrzelił samolot nieprzyjaciela, najprawdopodobniej był to Bf 110 z dywizjonu Zerstörergeschwader 2 (niektóre źródła podają, że był to Dornier Do 17^[3][6]), jego drugą ofiarą w tym dniu był bombowiec Do 17. Po powrocie na lotnisko niemal natychmiast został ponownie poderwany do lotu, ale tym razem nie spotkał w powietrzu nieprzyjaciela^[2].

8 i 10 września odbył dwa kolejne loty bez kontaktu z nieprzyjacielem^[2].

11 września zestrzelił kolejny samolot, był to ponownie Bf 110 należący do Zerstörergeschwader 2. Samolot niemiecki, numer seryjny A2+HM/WNr 3376 wodował w kanale La Manche, jego załoga została uratowana i wzięta do niewoli. W dniach 12 i 14 września odbył kolejne dwa loty bojowe bez kontaktu z nieprzyjacielem^[2]. 15 września Paszkiewicz zestrzelił swój piąty samolot, zyskując przy tym tytuł „asa myśliwskiego”. Jego łupem padł Messerschmitt Bf 109^[2][3][6].

W ciągu następnych dwóch dni Paszkiewicz odbył dwa kolejne loty bojowe, a 18 września aż cztery w jednym dniu. W ostatnim zaliczono mu 1/8 zestrzelenia bombowca Do 215. Pomiędzy 21 a 25 września Paszkiewicz odbył następnych siedem lotów bojowych bez kontaktu z nieprzyjacielem^[2].

26 września, w czasie wizyty króla Jerzego VI cały dywizjon został poderwany do przechwycenia wyprawy bombowej, której celem była fabryka Supermarine^[2]. Paszkiewicz zestrzelił jeden samolot, tym razem Heinkel He 111^[2][3][6]. Z sześcioma pewnymi zestrzeleniami został sklasyfikowany na 29. pozycji Listy Bajana.

Następnego dnia, 27 września, do lotu został poderwany ponownie cały dywizjon. W czasie ataku na formację nieprzyjacielskich bombowców eskadra prowadzona przez Paszkiewicza została zaatakowana przez dużą grupę Bf 109. W walce która się wywiązała zostały strącone trzy polskie Hurricane'y – w jednym z nich zginął sierżant Tadeusz Andruszków, z drugiego udało się wyskoczyć z ciężko poparzoną twarzą i rękami sierżantowi Żakowi, trzecim był samolot Paszkiewicza (Hurricane I, RF-T, L1696), który rozbił się w pobliżu wsi Borough Green^[2].

Paszkiewicz został pochowany na cmentarzu w Northwood 2 października. Pośmiertnie został awansowany na stopień kapitana i nagrodzony Srebrnym Krzyżem Virtuti Militari. W późniejszym czasie został jeszcze pośmiertnie nagrodzony Krzyżem Walecznych i Distinguished Flying Cross^[2][3].

Jego jedyna córka zmarła na błonicę w 1941. Wdowa po nim uczestniczyła w powstaniu warszawskim, po wojnie w 1960 wstąpiła do zakonu niepokalanek w Szymanowie, gdzie otrzymała imię Augustyna. Zmarła w 1995^[2].

Wizerunek pilota został umieszczony na samolocie myśliwskim MiG-29 nr 108 z 23 Bazy Lotnictwa Taktycznego^[7].

Zwycięstwa powietrzne

Na liście Bajana zajmuje 29. pozycję z wynikiem 6 zestrzeleń pewnych.

• Bf 110 – 30 sierpnia 1940 (podczas lotu treningowego; Bf 110 pilotował Oberfw. Georg Anthony, strzelec Uffz. Heinrich Nordmeyer zdołał wyskoczyć^[8])
• 2 Do 17 – 7 września 1940
• Bf 110 - 11 września 1940
• Bf 109 - 15 września 1940
• He 111 – 26 września 1940

Przypisy

Bibliografia

• Richard King: 303 (Polish) squadron: Battle of Britain diary. Walton-on-Thames, Surrey, England: Red Kite, 2010. ISBN 978-1-906592-03-5. (ang.).
• Lynne Olson, Stanley Cloud: A question of honor: the Kościuszko Squadron: forgotten heroes of World War II. New York: Knopf, 2003. ISBN 0-375-41197-6. (ang.).
• Wacław Król: Myśliwcy. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej, 1980, s. 91-120. ISBN 83-11-06396-6.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.