Ludwika Nitschowa
 | |
| Data i miejsce urodzenia | 6 grudnia 1889 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 28 marca 1989 |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki | |
| Odznaczenia | |
          | |
Ludwika Nitschowa z Kraskowskich (ur. 6 grudnia 1889 w Radłowie, zm. 28 marca 1989 w Warszawie) – polska rzeźbiarka.
Życiorys
Była córką Jerzego Kraskowskiego (powstańca 1863) i Marii z Wendorffów (artystki malarki), żoną Romana Nitscha (serologa i bakteriologa, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego i Warszawskiego).
Po ukończeniu liceum przez dwa lata pracowała w pracowni Leona Wyczółkowskiego w Krakowie. W latach 1909–1912 uczyła się w Szkole Sztuk Pięknych dla Kobiet Marii Niedzielskiej, którą ukończyła z medalem. W latach 1923–1926 studiowała rzeźbę w Warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych w pracowni Tadeusza Breyera.
W 1929 z grupą uczniów Breyera założyła spółdzielnię „Forma”, realizującą zamówienia na nagrobki, rzeźby kościelne i architektoniczne. Pierwsze wystawy prac malarskich i rzeźbiarskich artystka miała w galerii Zachęta Narodowa Galeria Sztuki w 1929 i 1930. Później wystawiała m.in. w Instytucie Propagandy Sztuki (w latach 1930–1937) oraz w Brukseli i Paryżu[1].
W latach 30. była członkiem zarządu Związku Zawodowego Artystów Rzeźbiarzy[1], od 1945 członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków.
Lata II wojny światowej Ludwika Nitschowa spędziła w Warszawie.
W 1950 rozpoczęła pracę na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W 1956 została mianowana profesorem nadzwyczajnym. Była kierownikiem katedry rzeźby oraz prodziekanem wydziału. Jej uczniami byli m.in. Kazimierz Gustaw Zemła i Stanisław Kulon. Pracę w ASP zakończyła w 1962 przechodząc na emeryturę.
Zmarła w Warszawie. Pochowana na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 345 wprost-1-5)[2].
Ważniejsze prace
- pomnik Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie (1935)
- pomnik Syreny (1939, do rzeźby w latach 1936–1937 pozowała Krystyna Krahelska)
- płaskorzeźba Murarstwo na placu Konstytucji (1952)
- posąg Kopernika przy wejściu głównym do Pałacu Kultury i Nauki (1955)[3]
- pomnik Papieża Jana XXIII we Wrocławiu (1968)
- pomnik Stefana Starzyńskiego w Ogrodzie Saskim (1980, przeniesiony w 2008 na ul. Saską)
- rzeźby portretowe m.in. Stanisława Noakowskiego (1973)
- pomnik Mikołaja Kopernika w Piotrkowie Trybunalskim (1973)
- pomniki Fryderyka Chopina w Słupsku, Manchesterze i Guadalajarze[3]
Ordery i odznaczenia[4]
- Order Sztandaru Pracy I klasy
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (11 lipca 1955)[5]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)[6]
- Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
- Medal Komisji Edukacji Narodowej
- Krzyż „Za Zasługi dla ZHP”
- Złoty Medal „Opiekun Miejsc Pamięci Narodowej”
- Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
- Złota Odznaka „Za opiekę nad zabytkami”
- Złota Odznaka Honorowa Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej
Nagrody[4]
- Nagroda Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego (1933)[1]
- Nagroda państwowa II stopnia (1955)
- Nagroda m. st. Warszawy (1961)
- Nagroda resortowa I stopnia (1963)
Galeria
Pomnik Mikołaja Kopernika przy wejściu głównym do Pałacu Kultury i Nauki
Przypisy
- ↑ a b c Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 212. [dostęp 2021-08-20].
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: ROMAN NITSCH, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-01-31].
- ↑ a b Stefan K. Kuczyński, Mieczysław Wieruszewski. Pomnik Syreny nad Wisłą. „Kronika Warszawy 3(47)”, s. 66, 1981.
- ↑ a b Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, str. 912
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
Bibliografia
- Stanisław Wieczorek, Lech Majewski: Mistrzowie rzeźby. Muzeum Narodowe w Warszawie, 2004. ISBN 83-7100-238-6.
Media użyte na tej stronie
Baretka: Order Sztandaru Pracy I klasy
Baretka: Brązowy Medal "za Zasługi dla Obronności Kraju".
Złota Odznaka Za opiekę nad zabytkami
Autor: Tadeusz Rudzki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Grób Ludiwki Nitschowej. Cmentarz Powązkowski w Warszawie, kwatera nr 345/346.
Autor: Sculpture by Ludwika Nitschowa (1889-1989)
Oryginalnym przesyłającym był Dixi z polskiej Wikipedii, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Warszawska Syrenka
Polish decoration Zasłużony Działacz Kultury (Meritorious Culture Activist)
Autor: Szczebrzeszynski, Licencja: CC0
Stefan Starzyński monument Warsaw by Ludwika Nitschowa
Autor: Krisgola, Licencja: CC BY-SA 3.0
Odznaka Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Pomnik Mikołaja Kopernika przy głównym wejściu do Pałacu Kultury i Nauki
Ludwika Nitschowa, polska rzeźbiarka