Ludy tunguskie

Ten artykuł od 2022-09 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł. (Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające). Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Obszary zamieszkałe przez osoby posługujące się językami tungusko-mandżurskimi

Ludy tunguskie, Tunguzi – ludy posługujące się z językami z rodziny tungusko-mandżurskiej, zamieszkujące północną Azję (rosyjska Syberia, Mongolia, północne Chiny – zwłaszcza Mongolia Wewnętrzna).

Termin „ludy tunguskie” ma różne zakresy znaczeniowe w kręgach naukowych różnych krajów:

• Stosowany m.in. w nauce polskiej termin „ludy tunguskie” odnoszony jest do tylko niektórych^[1] spośród narodów z tungusko-mandżurskiej rodziny językowej: określano tym mianem jedynie ludy posługujące się językami tunguskimi oraz część ludów z grupy mandżurskiej, znajdujących się na relatywnie niskim szczeblu rozwoju społeczno-gospodarczego, zamieszkujących rzadko zaludnione obszaru tajgi. W praktyce tylko zamieszkujące (przynajmniej częściowo) Rosję ludy z tej grupy językowej były określane mianem Tunguzów. W tym rozumieniu np. Mandżurowie nie byli ludem tunguskim.
• W nauce anglosaskiej terminem tym określa się wszystkie narody posługujące się językami tungusko-mandżurskimi.

Pochodzenie nazwy

Nazwa tunguz pochodzi od tatarskiego słowa „świnia”, oznaczającego też jedzącego wieprzowinę. Tatarzy wyznający islam nazywali tak plemiona innych religii. Europejczycy mianem Tunguzów określali Ewenków – najliczniejszą spośród tej grupy językowej narodowość, a następnie także inne, pokrewne im językowo i kulturowo ludy. Ta niejednoznaczność spowodowała, iż z czasem Ewenków zaczęto określać nazwą opartą na stosowanej w ich własnym języku, a słowo Tunguzi stosowano na określenie grupy ludów.

Lista ludów tunguskich

• Ewenkowie (dawniej Tunguzi; ok. 68 tys.)
• Eweni (dawniej Lamuci; ok. 19 tys.)
• Nanajowie (dawniej Goldowie; ok. 17 tys.)
• Negidalowie (ok. 0,6 tys.)
• Orocy (ok. 8,2 tys.)
• Oroczanie (ok. 0,7 tys.)
• Orokowie (ok. 0,3 tys.)
• Udehejczycy (ok. 1,6 tys.)
• Ulczowie (ok. 2,9 tys.)

Pozostałe ludy, określane mianem tunguskich w nauce anglosaskiej:

• Dżurdżeni (nie występują) – dali początek narodowi Mandżurów
• Mandżurowie (7–10 mln) – niemal całkowicie zasymilowani przez Chińczyków, odrębność kulturową zachowało kilkanaście tysięcy, zaś językową – poniżej tysiąca
• Xibe (Sibe, Sibo; ok. 190 tys.)

Przypisy