Ludzie bez jutra
 Halina Bruczówna i Józef Węgrzyn w scenie z filmu | |
| Gatunek | niemy, dramat |
|---|---|
| Rok produkcji | 1919 |
| Data premiery | 1921 |
| Kraj produkcji | Polska |
| Czas trwania | 86 minut[2] |
| Reżyseria | Aleksander Hertz |
| Scenariusz | Stanisław Jerzy Kozłowski |
| Główne role | Halina Bruczówna, Józef Węgrzyn |
| Zdjęcia | Zbigniew Gniazdowski |
| Scenografia | Tadeusz Sobocki, Józef Galewski |
| Produkcja | Sfinks |
.png)
Ludzie bez jutra – polski film niemy z 1919 w reżyserii Aleksandra Hertza.
O filmie
Film wszedł na ekrany dwa lata po realizacji zdjęć, po wielu perypetiach, przepychankach z cenzurą i zmianach tytułu[3][1], w atmosferze skandalu[4].
Fabułę filmu zainspirowała autentyczna historia romansu warszawskiej aktorki Marii Wisnowskiej z rosyjskim oficerem, kornetem (podporucznikiem) Aleksandrem Bartieniewem, zakończonego nieszczęśliwą śmiercią artystki. W filmie zmieniono nazwiska bohaterów[3]. Bartieniew zabił swą ukochaną (znaleziono ją nagą w jego mieszkaniu). W 1899 odbył się w Warszawie głośny proces, zakończony skazaniem mężczyzny na wydalenie z armii i ciężkie więzienie. Rosjanin po latach powrócił do Warszawy jako włóczęga. Widywany był bardzo często przy grobie ukochanej[3]. Bartieniew zmarł w 1932[5].
W rosyjskiego oficera wcielił się Józef Węgrzyn, jeden z najwybitniejszych polskich aktorów pierwszej połowy XX wieku[1]. Artystkę zagrała Halina Bruczówna[6]. Była to ostatnia jej rola w rodzimej kinematografii przed wyjazdem do Stanów Zjednoczonych. Jednocześnie jest to jedyny film aktorki, który zachował się do dzisiejszych czasów[4].
Do początków XXI wieku film uważany był za zaginiony. Odnaleziono go w 2003 w Bundesarchiv w Niemczech[7]. Odrestaurowaniem niemieckiej kopii zajęła się Filmoteka Narodowa[8]. Ponowna premiera filmu, ze współczesną ilustracją muzyczną autorstwa Pawła Szamburskiego[2], odbyła się w 2015 w Kinie Iluzjon w Warszawie[1].
Obsada
Na podstawie materiału źródłowego[3]:
- Halina Bruczówna jako aktorka Lola Wirska
- Józef Węgrzyn jako rotmistrz huzarów Alfred Runicz
- Paweł Owerłło jako prezes teatrów
- Iza Kozłowska jako żona prezesa teatrów
- Maria Hryniewicz jako córka prezesa teatrów
- Czesław Knapczyński jako radca Runicz, ojciec Alfreda
- Helena Sulima jako aktorka
- Jerzy Leszczyński jako pułkownik huzarów
- Stanisław Czapelski jako Jerzy Kierski
- Józef Zejdowski jako generał gubernator
- Mariusz Maszyński jako komendant miasta
- Henryk Rydzewski jako huzar
- Stanisław Szebego jako aktor
- Aleksander Hertz jako mężczyzna na ulicy
Fabuła
Przypisy
- ↑ a b c d Emilia Dłużewska: Kino Iluzjon: zaginiony film po ponad 100 latach wraca na ekran. wyborcza.pl, 2015-12-14. [dostęp 2021-01-18].
- ↑ a b Ludzie bez jutra. Aleksander Hertz, ninateka.pl [dostęp 2021-03-01].
- ↑ a b c d Ludzie bez jutra w bazie filmpolski.pl
- ↑ a b Zaginiony polski film po prawie 100 latach wraca na ekrany, film.dziennik.pl, 10 grudnia 2015 [dostęp 2020-03-18].
- ↑ Bogusław Mucha: Studia słowianoznawcze. T. 5–6. Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2005, s. 364. Cytat: „W okresie dwudziestolecia przy grobie Wisnowskiej często widywano włóczęgę, w grudniu 1932 r. zaś warszawskie dzienniki doniosły, iż w schronisku, tzw. «Cyrku» zmarł nędzarz mający przy sobie dokumenty na nazwisko Aleksander Bartieniew (…)”.
- ↑ Ludzie bez jutra w bazie Filmweb
- ↑ Sensacyjna historia filmu "Ludzie bez jutra", PolskieRadio.pl [dostęp 2021-01-18].
- ↑ Premiera po latach: Ludzie bez jutra – film niemy z muzyką na żywo. Radio Kraków, 2015-12-15. [dostęp 2021-01-18].
Media użyte na tej stronie
Halina Bruczówna i Józef Węgrzyn – kadr z filmu Ludzie bez jutra (premiera: 1921)