Lukov (powiat Bardejów)

Lukov

Zabytkowa cerkiew greckokatolicka w Lukovie
Państwo	Słowacja
Kraj	preszowski
Powiat	Bardejów
Starosta	Jozefína Kramárová[1]
Powierzchnia	28,58[2] km²
Wysokość	421[3] m n.p.m.
Populacja (2021) • liczba ludności • gęstość	642[4] 22,64[5] os./km²
Nr kierunkowy	+421 54[3]
Kod pocztowy	086 05[3]
Tablice rejestracyjne	BJ
Położenie na mapie kraju preszowskiego Lukov
Położenie na mapie Słowacji Lukov
49°17′36″N 21°04′49″E/49,293333 21,080278
Strona internetowa

Lukov (powiat Bardejów) – wieś (obec) w powiecie Bardejów w kraju preszowskim na Słowacji, w historycznym regionie Szarysz. Powierzchnia 28,586 km². Ludność 586 mieszkańców (spis ludności z 21.05.2011).

Położenie

Lukov leży w północnej części Gór Czerchowskich, w dolinie źródłowego toku Topli. Leży ok. 2 km na południe od drogi nr 77 Stara Lubowla – Bardejów.

Historia

Wzmiankowana już w XIII w., kiedy należała do feudalnego państwa Nový hrad. W XVIII w. folwark i okoliczne lasy należały do rodziny Aspremontów, a w XIX w. do hrabiów Anhaltów. Od 1771 r. we wsi funkcjonowała wytwórnia potażu, a w latach 1860-1872 papiernia. Mieszkańcy trudnili się hodowlą owiec, pracą w lesie, wypalaniem węgla drzewnego, produkcją gontów. W 1828 r. we wsi było 112 domów z 870 mieszkańcami. Od połowy XIX w. rozpoczęła się emigracja zarobkowa, najpierw na Węgry, później do Ameryki.

Jeszcze w 1943 r. do Lukova włączona została niewielka wioska Venécia, leżąca na zachodnim brzegu Topli. Wspominana ona była w 1410 r. jako opuszczona wieś, jednak już w 1427 r. miała znów 7 gospodarstw. Należała do feudalnego „państwa” Malcov we władaniu Kapych, Pulských, a w XIX w. Anhaltów. W 1828 r. było tu 41 domów z 336 mieszkańcami. Oryginalna nazwa Venécia pochodzi prawdopodobnie stąd, że działającą tu przez pewien czas hutę szkła mieli założyć majstrowie szklarscy z wyspy Murano w Wenecji. Inna wersja pochodzenia nazwy nawiązuje do wielkiego moru bydlęcego, który srożył się w tych okolicach pod koniec XVII w. i doprowadził do emigracji części mieszkańców Lukova. Wzdłuż rzeki Topli został wówczas utworzony kordon sanitarny strzeżony przez wojsko: mieszkańcy zachodniego brzegu rzeki mieli się czuć za wodą jak w Wenecji.

Zabytki

• Cerkiew greckokatolicka w centrum wsi: murowana, klasycystyczna, z 1800 r., odnawiana w 1873 r.;
• Cerkiew greckokatolicka św. św. Kosmy i Damiana w części wsi zwanej Venécia, drewniana, z I połowy XVIII w.

• 

  Zabytkowa cerkiew greckokatolicka (parafialna) z 1800
• 

  Cerkiew prawosławna pw. Zesłania Świętego Ducha

Zobacz też

• Lukov

Przypisy

Bibliografia

• Barański Mirosław J.: Dookoła końca świata, w: „Gazeta Górska” R. XX, nr 1 (77), zima 2012. Wyd. Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK w Krakowie, s. 44-46;
• Kordováner Juraj, Cihovičová Eva, Šír Zdeněk (red.): Čergov. Turistická mapa. 1:50.000, 2. vydanie, VKÚ a.s., Harmanec 2002, ISBN 80-8042-233-8;