Lutowanie twarde

Lutowanie twarde – lutowanie za pomocą tzw. lutów twardych, to znaczy spoiw lutowniczych o temperaturze topnienia powyżej 450 °C[1][2] (zwykle wynoszącej do 2000 °C[3]). Lutowanie twarde stosuje się do łączenia stali węglowych, molibdenowych, wolframowych, niklowych, chromowych, płytek z węglików spiekanych, a także złota, srebra, miedzi, mosiądzu i brązu[4].

Do lutowania twardego używa się palnika acetylenowo-tlenowego lub lampy lutowniczej. Ponadto możliwe jest lutowanie indukcyjne prądem elektrycznym lub na ognisku kowalskim[4].

Spawaczki

Przy lutowaniu twardym niezbędne jest stosowanie odpowiednich topników (np. Uni-lut lub Austenit-lut). Rozpuszczają one tlenki na powierzchni lutowanego metalu i w ten sposób zwiększają zdolność lutu do rozpływania się i dokładnego wnikania w szczeliny metalu. Ponadto zabezpieczają one miejsce lutowane oraz stopiony lut przed utlenieniem[4].

Luty twarde

Luty twarde możemy podzielić na osiem rodzajów ze względu na podstawowy składnik, lub składnik który wywiera zasadniczy wpływ na właściwości spoiwa[3]:

  • luty aluminiowe (klasa AL) – siluminy (4–13% Si) o temperaturze topnienia w okolicach 575–630 °C. Stosuje się je do lutowania stopów aluminiowych o wyższej temperaturze topnienia. W celu obniżenia solidusu do spoiwa dodaje się miedź lub magnez.
  • luty srebrne (klasa AG) – spoiwa tego typu należą do najbardziej uniwersalnych. Można nimi lutować większość metali (z wyjątkiem aluminium i magnezu). Zakres topnienia różni się w zależności od użytych dodatków, od 420 do 1020 °C.
  • luty miedziano-fosforowe (klasa CP) – luty miedziane z dodatkiem fosforu (5–9%). Stosowane do lutowania miedzi, mosiądzów i brązów. Luty tego typu mają dobrą przewodność elektryczną i wysoką wytrzymałość. Temperatura topnienia wynosi 645–890 °C.
  • luty miedziane (klasa CU) – spoiwa w postaci czystej miedzi. Używane do lutowania wszystkich stali, niklu i stopów Cu-Zn. Temperatura topnienia w granicach 1070–1085 °C.
  • luty niklowe (klasa NI) – używane do lutowania stali nierdzewnej oraz stopów z kobaltem, wolframem lub molibdenem. Zakres topnienia wynosi 880–1070 °C.
  • luty kobaltowe (klasa CO) – stosowane do lutowania twardych stopów kobaltu.
  • luty złote (klasa AU) – stopiwa tego typu zawierają jako składnik stopowy miedź lub nikiel. Luty złote posiadają dobre właściwości lutownicze i odporność na utlenienie w wysokiej temperaturze.
  • luty z palladem (klasa PD) – luty tego typu posiadają od 40 do 60% palladu, a podstawowym składnikiem jest srebro lub miedź. Cechami charakterystycznymi spoiw tego typu jest dobra zwilżalność oraz próżnioszczelność połączeń.

Często spoiwa twarde występują w otulinie topnikowej i wyglądem przypominają elektrody do spawania[3].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Lutowanie. W: Kazimierz Ferenc: Spawalnictwo. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 2007, s. 183. ISBN 978-83-204-3280-0. (pol.).
  2. ↑ Technologia metali z metaloznawstwem i procesy pokrewne spajania. W: Leon Mistur: Spawanie gazowe, elektryczne i w osłonie gazów ochronnych. Krosno: Wydawnictwo KaBe, 1999, s. 25. ISBN 83-911039-0-0. (pol.).
  3. ↑ a b c Lutowanie. W: Kazimierz Ferenc: Spawalnictwo. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 2007, s. 185-186. ISBN 978-83-204-3280-0. (pol.).
  4. ↑ a b c Technologia metali z metaloznawstwem i procesy pokrewne spajania. W: Leon Mistur: Spawanie gazowe, elektryczne i w osłonie gazów ochronnych. Krosno: Wydawnictwo KaBe, 1999, s. 27-28. ISBN 83-911039-0-0. (pol.).

Media użyte na tej stronie

Gary Plant Tubular Steel Corporation.jpg
  • Uwagi ogólne: Peggy Bridgeman at the left demonstrates to Ruth Harris the correct technique while their instructor, Lee Fiscus, looks on attentively, in the Gary plant of the Tubular Alloy Steel Corporation, United States Steel Corporation subsidiary. Peggy is acclaimed by her superiors to be one of the most skilled welders they have had working with them.