Mária Telkes
 | |
| Państwo działania |  Węgry |
|---|---|
| Data urodzenia | 12 grudnia 1900 |
| Data śmierci | 2 grudnia 1995 |
| Naukowiec nauk fizycznych | |
| Specjalność: energia odnawialna | |
| Konstrukcja urządzeń związanych z energią odnawialną | |
Mária Telkes (ur. 12 grudnia 1900 w Budapeszcie, zm. 2 grudnia 1995) – węgiersko-amerykańska fizyczka, naukowczyni, konstruktorka, pionierka w dziedzinie badań nad energią elektryczną[1].
Życiorys
Po ukończeniu akademii fizycznej w Budapeszcie wyemigrowała do Stanów Zjednoczonych, gdzie pracowała jako biofizyk w szkole, a od 1939 do 1953 brała udział w badaniach nad energią słoneczną w Massachusetts Institute of Technology.
Telkes znana jest z utworzenia pierwszego termoelektrycznego generatora mocy w 1947 roku. Zaprojektowała pierwszy system ogrzewania słonecznego dla Dover Sun House w Dover w stanie Massachusetts (zbudowany w całości z ogrzewania słonecznego, z architektem Eleanor Raymond)[2][3] i pierwszą lodówkę termoelektryczną w 1953 wykorzystująca zasady termoelektryczności półprzewodników[4].
Była wynalazcą praktycznych urządzeń termicznych, w tym miniaturowego urządzenia do odsalania do użytku na łodziach ratunkowych, które wykorzystuje energię słoneczną i kondensację do zbierania wody pitnej[4]. Urządzenie to ratuje życie lotników i marynarzy, którzy porzuceni na morzu byliby pozbawieni wody[1][3].
Jedną z jej specjalności było tworzenie urządzeń z materiałów zmieniające fazę, w tym stopione sole do przechowywania energii cieplnej. Jednym z jej ulubionych materiałów był siarczan sodu[5].
Jest uważana za jednego z założycieli systemów magazynowania energii słonecznej, zdobywając przydomek „Królowa Słońca”[5]. Przeprowadziła się do Teksasu w latach 70. i konsultowała się z różnymi firmami z branży solarnej, w tym Northrup Solar, która następnie przekształciła się w ARCO Solar, a ostatecznie w BP Solar[4].
Upamiętnienie
Jej imieniem nazwano kilka szkół średnich w Kalifornii oraz gimnazjum w Ohio. W 2012 została wprowadzona do amerykańskiej narodowej galerii sław.
Przypisy
- ↑ a b Inductee Detail | National Inventors Hall of Fame, „National Inventors Hall of Fame” [dostęp 2018-04-02] [zarchiwizowane z adresu 2018-06-12] (ang.).
- ↑ Anne Rooney, Solar Power. Gareth Stevens, Inc., 2008.
- ↑ a b ABOUT THE BOOK – Solar House History, 26 lipca 2013 [dostęp 2018-04-02] [zarchiwizowane z adresu 2013-07-26].
- ↑ a b c RESOURCES, Solar House History [dostęp 2018-04-02] (ang.).
- ↑ a b Elizabeth H. Oakes, Encyclopedia of World Scientists, Infobase Publishing, 2007, ISBN 978-1-4381-1882-6 [dostęp 2018-04-02] (ang.).
Media użyte na tej stronie
Dr. Maria Telkes half-length portrait, facing front