Máté Zalka

Máté Zalka
Béla Frankl
Paul Lukács
ilustracja
generał brygady
Data i miejsce urodzenia

23 kwietnia 1896
Tunyogmatolcs, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

11 czerwca 1937
Huesca, Hiszpania

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png Armia Austro-Węgier
Red star.svg Armia Czerwona
Coat of Arms of Spain (1931-1939).svg Republikańska Armia Ludowa

Jednostki

Brygada im. Giuseppe Garibaldiego

Stanowiska

dowódca brygady

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa;
wojna domowa w Rosji;
hiszpańska wojna domowa:

Odznaczenia
Order Czerwonego Sztandaru

Máté Zalka, ps. Paul Lukacs, General Lukács (ur. 23 kwietnia 1896 w Tunyogmatolcs na Węgrzech, zm. 11 czerwca 1937 w Huesce) – węgierski pisarz i rewolucjonista, walczył w I wojnie światowej oraz w hiszpańskiej wojnie domowej po stronie republikańskiej. Odznaczony pośmiertnie Orderem Czerwonego Sztandaru i Orderem Wyzwolenia Republiki Hiszpanii.

Życiorys

Urodził się w 1896 w Tunyogmatolcs, na Węgrzech, gdzie ukończył gimnazjum w Mateszalka Polgári w Iskola, które zostało później przemianowane na jego cześć.

I wojna światowa i wojna domowa w Rosji

W chwili wybuchu I wojny światowej został zmobilizowany przez armię austro-węgierską. Służył w węgierskiej kawalerii w randze młodszego oficera[1]. Walczył we Włoszech i na froncie wschodnim, gdzie w czerwcu 1916 roku został ranny i pojmany przez wojska rosyjskie w Łucku na Ukrainie (został wysłany do obozu). Jesienią 1919 uciekł z obozu jenieckiego w rosyjskim Krasnojarsku i utworzył oddział partyzancki. Nieco później dołączył do Armii Czerwonej, z którą na początku 1920 walczył na różnych frontach rosyjskiej wojny domowej. W tym samym roku brał udział w wyzwoleniu Krasnojarska i stał się członkiem Rosyjskiej Partii Komunistycznej (bolszewików). W 1920 jego oddział walczył w czasie wojny polsko-sowieckiej. Brał też udział w bitwie pod Kijowem.

Pobyt w ZSRR i w Hiszpanii

Po utworzeniu Związku Radzieckiego (w 1922) pozostał w Moskwie, gdzie rozpoczął działalność literacką. W latach 1925 i 1928 był dyrektorem Teatru Rewolucji w Moskwie. Jego pierwsze opowiadanie zostało opublikowane w 1924, a pierwszy tom został wydany w języku rosyjskim w Moskwie. Tematami jego prac były głównie wydarzenia z I wojny światowej, sprawy wojskowe oraz wydarzenia podczas rosyjskiej wojny domowej.

Po wybuchu wojny domowej w Hiszpanii w listopadzie 1936 roku został współorganizatorem Brygad Międzynarodowych[2]. Został bezpośrednio mianowany naczelnym dowódcą Brygady im. Giuseppe Garibaldiego. Brał udział w obronie stolicy. Ze względu na sukcesy wkrótce stał się znany jako General Lukács. Wczesnym latem 1937 został wysłany na front Aragonii do udziału w planowanej ofensywie w okolicach Hueski (miasto było całkowicie oblężone od początku wojny). 11 czerwca, podczas dokonywania inspekcji w jego osobistym pojeździe, został zabity pociskiem artyleryjskim. W dowodzeniu zastąpił go gen. dywizji Emilio Kléber.

Upamiętnienie

W 1961 roku z okazji 65-tej rocznicy urodzin Máté Zalka Poczta Węgierska wydała znaczek pocztowy z jego podobizną[2].

Przypisy

  1. Kultura, Wydania 4-6. Instytut Literacki, 1950 s.41.
  2. a b Na frontach 1972 ↓, s. 123.

Bibliografia

  • Na frontach antyhitlerowskiej wojny. Album znaczków pocztowych. Wyd. 1. Warszawa: Agencja Wydawnicza Ruch, 1972.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.

It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.

After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Red star.svg
A red star. 1922-1943. Used as a symbol of communism in some occasions. The symbol can also represent socialism. Also seen on Soviet aircraft.
SU Order of the Red Banner ribbon.svg
Ribbon bar of the Order of the Red Banner. The Soviet Union (USSR).
Coat of Arms of Spain (1931-1939).svg
Autor: Heralder, Licencja: CC BY-SA 3.0
Coat of arms of Spain, 1936-1939 (Second Spanish Republic)
Генерал Лукач-Матэ Залка, командир 12 интербригады.jpg
«Генерал Лукач» — венгр Матэ Залка, командир 12-й интербригады. Убит в Испании 11 июня 1937 года.