Mórka

Artykuł

52°0′50″N 16°57′38″E

- błąd

38 m

WD

52°1'0.1"N, 16°58'0.1"E, 52°0'51.12"N, 16°57'40.14"E

- błąd

14 m

Odległość

550 m

Mórka
wieś
Ilustracja
kościół w Mórce
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

śremski

Gmina

Śrem

Wysokość

77-92 m n.p.m.

Liczba ludności (2006)

320

Strefa numeracyjna

61

Kod pocztowy

63-100[1]

Tablice rejestracyjne

PSE

SIMC

0596435

Położenie na mapie gminy Śrem
Mapa konturowa gminy Śrem, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Mórka”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Mórka”
Położenie na mapie powiatu śremskiego
Mapa konturowa powiatu śremskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Mórka”
Ziemia52°00′50″N 16°57′38″E/52,013889 16,960556

Mórka (dawniej też Morkowo[2] i Murka, niem. Moorfelde[3]) – wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie śremskim, w gminie Śrem. Leży na Pojezierzu Krzywińskim, w sąsiedztwie dwóch jezior: Mórka oraz Mórka Mała. We wsi krzyżują się ponadto drogi powiatu śremskiego, oznaczone numerami: 4068 i 4071[4].

Historia

Osadnictwo w Mórce pojawiło się już w średniowieczu, o czym świadczy grodzisko na półwyspie mniejszego z móreckich jezior. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1351 i wspomina tutejszego komesa imieniem Michał. Kolejny dokument został wystawiony w 1371 przez Benedyktynów z Lubinia. Wspomina on z kolei dziedzica Mórki, Piotra z rodu Ostojów oraz plebana Mikołaja. Od XVI wieku majątek był w rękach Radzewskich, Cieleckich i Radońskich. Wieś Morka położona była w 1580 roku w powiecie kościańskim województwa poznańskiego[5]. Od 1787 właścicielem był Franciszek Bojanowski, po jego potomkach Jan Nepomucen Kurnatowski herbu Łodzia. Do II wojny światowej majątek posiadali Czesław Czochron, Antoni Żółtowski oraz Roman Niedzielski[6][7].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Atrakcje turystyczne

Zabytki chronione prawem[8]

  • kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny z końca XVI wieku z wieżą z 1725[6][7]
  • park podworski o powierzchni 3,1 ha z pocz. XX wieku

Pozostałe obiekty[9]

  • zespół pałacowy składający się z dworu, obory i stajni
  • kilka budynków mieszkalnych
  • figura Matki Boskiej Królowej Polski z początku XX wieku[10]
  • cmentarz przy parafii z przełomu XVIII i XIX wieku[11]

Atrakcją wsi jest także grodzisko stożkowate znajdujące się na półwyspie jeziora Mórka Mała, późnośredniowieczne[7]. Do świątków przydrożnych należy także kapliczka Matki Boskiej Różańcowej z 1890 oraz dwa krzyże sprzed II wojny światowej[12].

Przypisy

  1. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 807 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  2. Mórka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 680.
  3. Archiwum Map Zachodniej Polski. [dostęp 2014-05-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-02)].
  4. Powiatowy Zarząd Dróg w Śremie: Wykaz dróg powiatowych. [dostęp 2009-07-06].
  5. Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, Wielkopolska t. I, Warszawa 1883, s. 77.
  6. a b Zbigniew Szmidt: Powiat Śremski, przewodnik turystyczny. Śremski Ośrodek Wspierania Małej Przedsiębiorczości, 2010, s. 25-29.
  7. a b c Z. Szmidt: Atrakcje turystyczne ziemi śremskiej. ŚOWMP, 2001, s. 19. ISBN 83-910942-7-8.
  8. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022, s. 229 [dostęp 2015-09-21].
  9. BIP Śrem: Gminna ewidencja zabytków - Mórka. [dostęp 2009-07-06].
  10. BIP Śrem: Kapliczki przydrożne. [dostęp 2009-07-06].
  11. BIP Śrem: Cmentarze. [dostęp 2009-07-06].
  12. Zachowanie lokalnego dziedzictwa. Świątki przydrożne i kościoły w gminie Śrem. Unia Gospodarcza Miast Regionu Śremskiego - ŚOWMP, 2010.

Media użyte na tej stronie

Śrem (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Śrem, Polska
Greater Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.70 N
  • S: 51.05 N
  • W: 15.68 E
  • E: 19.19 E
Powiat śremski location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu śremskiego, Polska
POL Śrem COA.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY-SA 2.5
Mórka kościół1.jpg
Autor: KrejZii, Licencja: CC BY-SA 3.0
Mórka, kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny.