Möhlin (rzeka)

Möhlin

Möhlin koło Breisach am Rhein
Kontynent	Europa
Państwo	Niemcy
Lokalizacja	Badenia-Wirtembergia
rzeka (dopływ)
Długość	32 km
Spadek	ok. 28 ‰
Powierzchnia zlewni	228 km²
Średni przepływ	8,7 m³/s ujście
Kod statystyczny	DE: 2336
Źródło
Miejsce	Schauinsland (Schwarzwald)
Wysokość	1080
Współrzędne	47°54′13″N 7°52′17″E/47,903611 7,871389
Ujście
Recypient	Ren
Miejsce	Breisach am Rhein
Wysokość	188
Współrzędne	48°01′31″N 7°34′48″E/48,025278 7,580000
Położenie na mapie Badenii-Wirtembergii źródło ujście
Położenie na mapie Niemiec źródło ujście

Möhlin (wymawiane [ˈmø:lin]) – niewielka (32 km), wysychająca sporadycznie na niektórych odcinkach rzeka w południowo-zachodniej części niemieckiego kraju związkowego Badenia-Wirtembergia, z przebiegiem całkowicie w obrębie powiatu Breisgau-Hochschwarzwald. Jest to prawobrzeżny dopływ Renu, uchodzący do niego w miejscowości Breisach. Źródła cieku znajdują się na stokach Schauinslandu (Schwarzwald).

Źródła i przebieg

Początek bierze Möhlin z kilku źródeł na porośniętym lasem stożku usypiskowym na zachodnim stoku masywu Schauinsland w obrębie rezerwatu przyrody, w górnym piętrze doliny Möhlintal nad miejscowością St. Ulrich. Największe ze źródeł Möhlin leży na wysokości 1080 m n.p.m. nad drogą K4957, ok. 500 m na północny wschód od przysiółka Gießhübel^[1]. Dalej płynie Möhlin w kierunku zachodnim i północno-zachodnim doliną Möhlintal w swoim naturalnym korycie, zbierając wody potoków w obu stron doliny, np. prawobrzeżne Käppeledobel i Dachsdobel oraz lewobrzeżny Langdobel. Ponad wschodnią częścią miejscowości Bollschweil osiąga dolinę Hexental i kieruje się na zachód i południowy zachód. Tuż za Bollschweilem wpływa do Möhlin jej ostatni prawobrzeżny dopływ – potok Eckbach. Od Ehrenkirchen jej uregulowany przebieg zmierza na zachód ku Bad Krozingen, by tuż za ujściem lewobrzeżnego dopływu Gallenbach skierować się na północ. W okolicach Offnadingen, gdzie Möhlin wpływa na Nizinę Górnoreńską, miejscami wody rzeki po dłuższych okresach bezdeszczowych całkowicie wsiąkają w grunt, a bezwodne odcinki są różnej długości. Dalej Möhlin kieruje się na zachód i między miejscowościami Biengen i Hausen an der Möhlin łączy się ze swoim największym i przeważnie bogatszym w wodę dopływem – Neumagen^[2][3], ale i on, jak większość lokalnych cieków wodnych, obniża okresowo swój poziom aż do całkowitego zaniku w wyniku opadania poziomu wód gruntowych^[4]. Od tego rejonu aż do ujścia rzeka jest niemal całkowicie uregulowana, a jej wody częściowo ujęte w kanały wodne. Intensywne uprawy rolnicze na tym terenie Niziny Górnoreńskiej przyczyniają się do obniżania poziomu wód, tak że w trakcie lata Möhlin w dolnym biegu często zanika. Za Grezhausen Möhlin stopniowo kieruje się na północ i płynie przez las łęgowy równolegle do Renu. Obecny przebieg końcowego odcinka Möhlin i jej ujście do Renu w Breisach powstały w latach 1960–1965 w ramach budowy jazu ze śluzą^[5] na tym odcinku Renu, tzw. Kulturwehr Breisach, której celem jest ochrona przeciwpowodziowa. Elementem tego systemu jest także jaz na samej Möhlin (Möhlinwehr^[6]), który w przypadku powodziowego stanu wód ma je kierować do sztucznie wydłużonego koryta rzeki, a dalej na przewidziane do tego tarasy zalewowe^[7].

Miejscowości wzdłuż biegu

Przebieg rzeki jest zróżnicowany – od źródeł w górskim i bliskim naturalnemu terenie, przez wąską górską dolinę Möhlintal ku rozległej dolinie Hexental, a dalej przez gęsto zaludnioną i zagospodarowaną rolniczo Dolinę Górnoreńską aż po renaturalizowane lasy łęgowe wzdłuż Renu. Miejscowości leżące w biegu Möhlin (od jej górnego biegu) to St. Ulrich i Bollschweil (administracyjnie wspólnota gminna^[8]), Ehrenkirchen (administracyjnie połączone miejscowości Ehrenstetten and Kirchhofen^[9], ale Möhlin płynie na południe od Kirchohofen), Offnadingen (także miejscowość przyłączona w 1974 r. do Ehrenkirchen), Biengen (a dokładniej przez należące do niej tereny uprawne; samo Biengen jest wioską przyłączoną w 1971 r. do Bad Krozingen^[10]), Hausen an der Möhlin (od 1973 r. należące do Bad Krozingen^[11]), Grezhausen (w granicach administracyjnych Breisach^[12]) i Breisach am Rhein.

• 

  Möhlin – główne źródło (1080 m n.p.m.) na zachodnim stoku Schauinsland

• 

  Möhlin ok. 20 metrów poniżej głównego źródła

• 

  Möhlin w St. Ulrich (Bollschweil)

• 

  Möhlin w Bollschweilu

• 

  Möhlin w Offnadingem (Ehrenkirchen) w bezdeszczowym lecie

• 

  Möhlin w Offnadingen (Ehrenkirchen) wiosną

• 

  Konfluencja Möhlin (na lewo) i Neumagen pod koniec suchego lata

• 

  Konfluencja Möhlin (na lewo) i Neumagen przy normalnym stanie wód

• 

  Autostrada A5 (E35) nad Möhlin w pobliżu Hausen an der Möhlin

• 

  Möhlin w Hausen an der Möhlin pod koniec suchego lata

• 

  Most na Möhlin w Hausen an der Möhlin

• 

  Möhlin w pobliżu Breisach am Rhein w pobliżu ujścia do Renu

Czystość wód

Według raportu Państwowego Instytutu Ochrony Środowiska Badenii Wirtembergii (Landesanstalt für Umweltschutz Baden-Württemberg)^[13] gleby w obrębie zlewni rzeki na terenach dawnych kopalń rud metali^[14] są zanieczyszczone metalami ciężkimi, w tym także na obszarach przepływu cieków wodnych. Od XII do XIV w. na północnym stoku Birkenbergu w dolinie Möhlintal znajdowały się sztolnie, w których wydobywano rudy srebra, piryt miedziowy oraz zawierającą ołów galenę^[15]. Regularnie prowadzone badania gleb wzdłuż biegu Möhlin wykazują na terenach kopalnianych i poniżej wzdłuż jej brzegów podwyższoną obecność metali ciężkich (ołów, cynk, miedź i kadm) i minerałów zawierających arsen, im bliżej nurtu rzeki tym wyższą; natomiast obszary na równinach w Dolinie Dolnoreńskiej są praktycznie wolne od tych zanieczyszczeń. Zdaniem ekspertów^[16] minerały zawierające te metale wykazują tak nikłą rozpuszczalność w wodzie, że nie stanowią zagrożenia dla wód gruntowych, a tym samym dla upraw. Tym samym potwierdzają oni, że wbrew budzącym lekką panikę wśród ludności doniesieniom prasowym^[16], spożywanie owoców i warzyw z upraw w pobliżu Möhlin nie stanowi zagrożenia dla zdrowia.

Przypisy