Mączniak prawdziwy krzyżowych

Mączniak prawdziwy roślin krzyżowych[1], mączniak prawdziwy roślin kapustnych[2], mączniak prawdziwy kapustowatych[3] (ang. powdery mildew of crucifers[4]) – grzybowa choroba roślin z rodziny kapustowatych Brassicaceae (dawniej nazywanych krzyżowymi Cruciferae), wywoływana przez Erysiphe cruciferarum. Jest to choroba z grupy mączniaków prawdziwych[2]. W zależności od atakowanych roślin używa się czasami nazw mączniak prawdziwy rzepaku[5], mączniak prawdziwy kapusty, mączniak prawdziwy brukselki itp.

Występowanie i szkodliwość

Patogen wywołujący chorobę rozwija się na licznych gatunkach roślin dziko rosnących i na roślinach uprawianych zaliczanych do rodziny kapustowatych. Atakuje rzepak, różne odmiany kapusty, brukiew, rzepę[4].

W Polsce choroba ma niewielkie znaczenie, pojawia się bowiem późno i w niewielkim tylko stopniu obniża plon[2].

Objawy

Na rzepaku na obydwu stronach liści, a czasami także na łodygach i łuszczynach, pojawia się biały, mączysty nalot. Początkowo są to oddzielne plamy, które jednak rozrastają się, zlewają z sobą, a nalot staje się coraz grubszy i wojłokowaty. Silnie porażone liście żółkną i zamierają. Czasami w białym nalocie można dostrzec czarne niewielkie punkty – są to owocniki typu klejstotecjum. Zazwyczaj porażone są tylko niektóre rośliny, czasami jednak porażenie może objąć wszystkie rośliny na plantacji[5]. U kalafiora i kapusty głowiastej następuje chloroza porażonych liści, obumieranie i przedwczesne opadanie. Na brukselce pojawiają się białe grzybnie w górnej części pędu i fioletowe plamy na łodydze[6].

Epidemiologia

Patogen zimuje na resztkach pożniwnych oraz na samosiewkach. Źródłem infekcji są głównie zarodniki konidialne powstające podczas sezonu wegetacyjnego na białej grzybni. Rozwojowi choroby sprzyja ciepła i wilgotna pogoda[5].

Ochrona

Polega głównie na zapobieganiu chorobie. Dokonuje się tego poprzez:

  • zaorywanie resztek pozostałych po zbiorze roślin,
  • unikanie sąsiedztwa upraw jarych i ozimych,
  • unikanie sąsiedztwa plantacji towarowych roślin kapustnych z plantacjami nasiennymi tych roślin{[5]
  • przestrzeganie zasad odpowiedniego zmianowania, tzn. rośliny kapustne nie powinny być uprawiane na tym samym polu częściej niż co 3–4 lata[7].

W przypadku wystąpienia choroby w większym nasileniu zwalcza się ją opryskiwaniem fungicydami kontaktowymi lub systemicznymi zarejestrowanymi do zwalczania mączniaka prawdziwego[5].

Przypisy

  1. ↑ Zbigniew Borecki, Małgorzata Solenberg (red.), Polskie nazwy chorób roślin uprawnych, wyd. 2, Poznań: Polskie Towarzystwo Fitopatologiczne, 2017, ISBN 978-83-948769-0-6.
  2. ↑ a b c Zofia Fiedorow, Barbara Gołębniak, Zbigniew Weber, Choroby roślin rolniczych, Poznań: Wyd. AR Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, 2008, ISBN 978-83-7160-468-3.
  3. ↑ Choroby rzepaku [dostęp 2018-02-02] [zarchiwizowane z adresu 2018-02-03].
  4. ↑ a b EPPO Global Database [dostęp 2018-02-02].
  5. ↑ a b c d e Mączniak prawdziwy rzepaku [dostęp 2018-02-02].
  6. ↑ Steven T. Koike, Peter Gladders, Albert O Paulus, Vegetable Diseases: A Color Handbook. 30 Corporate Drive, Suite 400, Burlington, MA 01803, USA 2007, s. 168, ISBN 0-12-373675-7.
  7. ↑ Mączniak prawdziwy kapustnych zagraża plantacjom rzepaku ozimego, MojaRola.pl, 7 października 2018 [dostęp 2018-10-10].