Młocarnia

Młocarnia kieratowa z 1881 r. napędzana końmi poprzez kierat

Młocarnia (młockarnia) – maszyna rolnicza służąca do omłotu zbóż (oddzielanie ziaren zboża od kłosów i plew), rzepaku, strączkowych, marchwi, traw itp., a po odpowiednim przystosowaniu także do wycierania główek kończyny, z kolb kukurydzy itp[1].

Historia

Ręczne młócenie w średniowieczu

Przez tysiące lat ziarno było młócone ręcznie za pomocą cepów. Była to praca bardzo ciężka i wymagająca poświęcenia długiego czasu, młockę przeprowadzano od żniw czasami aż do wiosny, w miarę wolnego czasu. Mechanizacja tego procesu poważnie zmniejszyła nakład ciężkiej pracy ponoszony w gospodarstwie rolnym.

Konstruktorem jednej z pierwszych młocarni (ok. roku 1786) był szkocki inżynier mechanik Andrew Meikle[2][niewiarygodne źródło?]. Była ona przeznaczona do mechanicznej separacji ziarna od kłosów, łodyg i łusek zbożowych.

Budowa i działanie

Zasadniczym elementem młocarni jest bęben młócący, który poprzez ocieranie o część nieruchomą zwaną klepiskiem oraz uderzanie rozbija kłosy, łuski strąków. Następnie na wytrząsaczach następuje oddzielenie słomy od frakcji drobnych.

Pierwsze, proste i małe młocarnie tylko młóciły i oddzielały drobne frakcje od słomy, nie oczyszczały wymłóconego ziarna. Większe, nowocześniejsze były zintegrowane z wialnią, a nawet z segregownicą ziarna. Większość młocarni miała małą szerokość, zboże do młócenia podawano ułożone wzdłuż maszyny (kłosami do przodu). Po wymłóceniu słoma była potargana, połamana. Nie nadawała się do pokrywania dachów. Istniał szczególny rodzaj młocarni tzw. szerokomłotne, które umożliwiały podawanie zboża do maszyny ułożonego w poprzek. Bębny młócące w tej maszynie tylko wybijały ziarno, a nie niszczyły słomy, która pozostawała prosta.

Rozwój młocarń sprawił, że w II połowie XIX wieku stały się wydajniejsze. Młocarnia wymaga dużej mocy, dlatego były napędzane końmi poprzez kieraty później używano lokomobili, traktorów i silników elektrycznych (zwykle za pomocą koła pasowego i pasa transmisyjnego).

Podział młocarń

  • Pod względem budowy: proste, złożone, zautomatyzowane[1].
  • Pod względem rodzaju urządzenia młócącego: zębowe (sztyftowe) i cepowe[1][3].
  • Pod względem długości urządzenia młócącego oraz sposobu podawania zboża: wąskomłotne i szerokomłotne[1].

Produkcja

W Polsce produkowało je wiele zakładów. Największą wytwórnią młocarń były zakłady im. Hipolita Cegielskiego w Poznaniu. Po II wojnie światowej produkowano je nadal aż do 1990 roku. Głównymi wytwórniami tych maszyn były: Fabryka Maszyn Rolniczych „Agromet” w Lublinie i Warfama w Dobrym Mieście (dawne olsztyńskie). Do dziś przetrwały ich nazwy – „Lublinianki” (MCC-10A, MCC-10B, MC-85, MZK-4B) i „Warmianki” (M-05, MSC-6A, MSC-7, MSC7B).

Obecnie jako samodzielna maszyna nie jest produkowana, występuje jako element kombajnu zbożowego.

Galeria

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c d Mała Encyklopedia Rolnicza, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1964.
  2. Młocarnia. W: Wynalazki i odkrycia [on-line]. wynalazki.andrej.edu.pl. [dostęp 2018-09-10].
  3. Młocarnia, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2019-07-06].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Młocarnia "sztyftówka" 2.JPG
Autor: Stormbringer76, Licencja: CC BY 3.0
Młocarnia "sztyftówka" . Lubelskie Fabryki Maszyn Rolniczych , rok prod. 1959 .
Lokomobile.jpg
Autor: Wilfried Wittkowsky, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Lanz-Lokomobile aus dem Jahr 1911 in Betrieb mit einer Dreschmaschine bei der Moorseer Mühle in Nordenham
Bundesarchiv Bild 183-19924-0001, Kunran, Reparatur einer Dreschmaschine.jpg
(c) Bundesarchiv, Bild 183-19924-0001 / CC-BY-SA 3.0
Dla celów dokumentacyjnych Niemieckie Archiwum Federalne często zachowywało oryginalny opis fotografii, który może być błędny, tendencyjny, przestarzały bądź politycznie skrajny. Info non-talk.svg
Kunran, Reparatur einer Dreschmaschine Zentralbild Biscan 9.6.1953 Alles bereit zur Ernte Die vom Ministerrat erlassene Direktive zur Vorbereitung und Durchführung der Ernte besagt, daß die MTS die Reparaturen der Dreschaggregate bis 20. Juni zu beenden haben. UBzH Der Maschinist Alwin Lindemahn von der MTS Kunran (Kreis Klötze), der die letzte Dreschmaschine repariert, erklärt: "Wenn diese Maschine fertig ist, ist bei uns alles klar zur Ernte."
Batteuse 1881.jpg
Drawing of a horse-powered thresher from a French dictionary (published in 1881)
Dechentreiter Zwilling.jpg
Autor: Norbert Schnitzler, Licencja: CC BY-SA 3.0
German threshing machine "Dechentreiter Zwilling"
Tacuinum Sanitatis-threshing.jpg
Peasants threshing siligo, a type of wheat. Illustration from an edition of Tacuinum Sanitatis, 15th century.
Batteuse.jpg
dessin de batteuse année 1897