Młyn Szancera
Budynki zakładu zbożowego w 2017 | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Adres | ul. Kołłątaja |
Inwestor | Henryk Szancer |
Ukończenie budowy | 1859 |
Zniszczono | pożar 2015 |
Pierwszy właściciel | Henryk Szancer |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
50°00′43,2″N 20°59′44,8″E/50,012000 20,995778 |
Młyn Szancera – zniszczony kompleks budynków przemysłowych z XIX wieku, ulokowany przy ul. Kołłątaja w Tarnowie. W jego skład wchodziły młyn zbożowy, kaszarnia, spichlerz oraz laboratorium przemysłowe. Były to budowle o konstrukcji drewniano‑murowanej. Jest to jeden z nielicznych obiektów architektury przemysłowej o charakterze zabytkowym w mieście, znajduje się na turystycznym szlaku śladami tarnowskich Żydów[1].
Młyn o napędzie parowym wybudowano w miejscu wcześniejszego młyna wodnego znajdującego się nad potokiem Wątok. Powstał z inicjatywy Henryka Szancera (zm. 1885); przemysłowca, później miejskiego rajcy, przedstawiciela społeczności żydowskiej w mieście[2]. Budowę młyna prowadził inż. Walery Kołodziejski. Urządzenia dostarczyła firma Breitfeld & Evans z Pragi. Młyn został uruchomiony 24 listopada 1859 roku. Był pierwszym w Galicji młynem parowym z grysikowym systemem mielenia („na wysokie mlewo"). W 1884 roku współwłaścicielami byli Wilhelm Freeund, Henryk Szancer i Feliks Lord[3]. Do 1939 roku przedsiębiorstwo było w rękach rodziny Szancerów, m.in. ojca Romana Szydłowskiego. W czasie okupacji młyn przejęli Niemcy. Po wojnie młyn został znacjonalizowany. Zakład funkcjonował do upadku Polski Ludowej. W roku 2006 zabudowania po zlikwidowanym zakładzie kupiło miasto Tarnów, miała tu powstać galeria sztuki. Z tych planów nic nie wyszło. W roku 2009 miasto odsprzedało obiekt lokalnemu przedsiębiorcy, który zapowiadał remont części obiektu oraz otwarcie hotelu i restauracji[4].
21 marca 2015 roku doszło do pierwszego pożaru, który udało się ugasić. Drugi pożar wybuchł w nocy z 4 na 5 kwietnia 2015[5]. Ogień strawił w całości dach i część drewnianych kondygnacji budynków. Biegły działający na zlecenie prokuratury ustalił, iż doszło do celowego podpalenia[6]. Z ekspertyz nadzoru budowlanego wynika, że budynków nie trzeba wyburzać[7]. Obiekt obejmuje ochrona konserwatorska, jako elementu układu historyczno-urbanistycznego miasta[8]. W 2020 roku wszczęto procedurę w sprawie wpisu pozostałości młyna Szancera do rejestru zabytków[9][2].
Przypisy
- ↑ Szlak tarnowskich Żydów | Atrakcje turystyczne Tarnowa, m.tarnow.travel [dostęp 2017-02-19] (pol.).
- ↑ a b Minister kultury zdecydował: Młyn Szancera będzie zabytkiem, www.tarnow.net.pl [dostęp 2021-03-16] .
- ↑ Tadeusz Rutowski (red.), Rocznik statystyki przemysłu i handlu krajowego, Rocznik I, zeszyt 1 Młynarstwo s. 20, Lwów 1886
- ↑ Jerzy Reuter , Koniec marzeń o Młynie Sztuki. Koniec historii Młyna Szancera, „Gazetakrakowska.pl” [dostęp 2017-02-19] (pol.).
- ↑ Tarnów. Ogromny pożar Młyna Szancera, gazetakrakowska.pl [dostęp 2015-06-13] (pol.).
- ↑ Tarnów. Młyn Szancera podpalono w pięciu miejscach, gazetakrakowska.pl [dostęp 2015-06-13] (pol.).
- ↑ Młyn Szancera nie pójdzie do rozbiórki - Tarnów w internecie - Tarnow.net.pl - Informacje, gospodarka, rozrywka., tarnow.net.pl [dostęp 2017-02-19] (pol.).
- ↑ Co w miejsce młyna Szancera?, Tygodnik TEMI [dostęp 2020-02-02] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-02] (pol.).
- ↑ Młyn Szancera ma trafić do rejestru zabytków, tarnow.net.pl [dostęp 2020-02-02] .
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E
Wzór znaku informacyjnego umieszczonego na zabytkach nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków w Polsce
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to WarX (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5
Author
Autor: Andrzej Otrębski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Tarnów - ruiny młynu Szancera
Autor: Andrzej Otrębski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Tarnów - ruiny młynu Szancera