Młyn Szancera

Młyn Szancera
Ilustracja
Budynki zakładu zbożowego w 2017
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Tarnów

Adres

ul. Kołłątaja

Inwestor

Henryk Szancer

Ukończenie budowy

1859

Zniszczono

pożar 2015

Pierwszy właściciel

Henryk Szancer

Położenie na mapie Tarnowa
Mapa konturowa Tarnowa, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Młyn Szancera”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Młyn Szancera”
Ziemia50°00′43,2″N 20°59′44,8″E/50,012000 20,995778

Młyn Szancera – zniszczony kompleks budynków przemysłowych z XIX wieku, ulokowany przy ul. Kołłątaja w Tarnowie. W jego skład wchodziły młyn zbożowy, kaszarnia, spichlerz oraz laboratorium przemysłowe. Były to budowle o konstrukcji drewniano‑murowanej. Jest to jeden z nielicznych obiektów architektury przemysłowej o charakterze zabytkowym w mieście, znajduje się na turystycznym szlaku śladami tarnowskich Żydów[1].

Młyn o napędzie parowym wybudowano w miejscu wcześniejszego młyna wodnego znajdującego się nad potokiem Wątok. Powstał z inicjatywy Henryka Szancera (zm. 1885); przemysłowca, później miejskiego rajcy, przedstawiciela społeczności żydowskiej w mieście[2]. Budowę młyna prowadził inż. Walery Kołodziejski. Urządzenia dostarczyła firma Breitfeld & Evans z Pragi. Młyn został uruchomiony 24 listopada 1859 roku. Był pierwszym w Galicji młynem parowym z grysikowym systemem mielenia („na wysokie mlewo"). W 1884 roku współwłaścicielami byli Wilhelm Freeund, Henryk Szancer i Feliks Lord[3]. Do 1939 roku przedsiębiorstwo było w rękach rodziny Szancerów, m.in. ojca Romana Szydłowskiego. W czasie okupacji młyn przejęli Niemcy. Po wojnie młyn został znacjonalizowany. Zakład funkcjonował do upadku Polski Ludowej. W roku 2006 zabudowania po zlikwidowanym zakładzie kupiło miasto Tarnów, miała tu powstać galeria sztuki. Z tych planów nic nie wyszło. W roku 2009 miasto odsprzedało obiekt lokalnemu przedsiębiorcy, który zapowiadał remont części obiektu oraz otwarcie hotelu i restauracji[4].

21 marca 2015 roku doszło do pierwszego pożaru, który udało się ugasić. Drugi pożar wybuchł w nocy z 4 na 5 kwietnia 2015[5]. Ogień strawił w całości dach i część drewnianych kondygnacji budynków. Biegły działający na zlecenie prokuratury ustalił, iż doszło do celowego podpalenia[6]. Z ekspertyz nadzoru budowlanego wynika, że budynków nie trzeba wyburzać[7]. Obiekt obejmuje ochrona konserwatorska, jako elementu układu historyczno-urbanistycznego miasta[8]. W 2020 roku wszczęto procedurę w sprawie wpisu pozostałości młyna Szancera do rejestru zabytków[9][2].

Przypisy

  1. Szlak tarnowskich Żydów | Atrakcje turystyczne Tarnowa, m.tarnow.travel [dostęp 2017-02-19] (pol.).
  2. a b Minister kultury zdecydował: Młyn Szancera będzie zabytkiem, www.tarnow.net.pl [dostęp 2021-03-16].
  3. Tadeusz Rutowski (red.), Rocznik statystyki przemysłu i handlu krajowego, Rocznik I, zeszyt 1 Młynarstwo s. 20, Lwów 1886
  4. Jerzy Reuter, Koniec marzeń o Młynie Sztuki. Koniec historii Młyna Szancera, „Gazetakrakowska.pl” [dostęp 2017-02-19] (pol.).
  5. Tarnów. Ogromny pożar Młyna Szancera, gazetakrakowska.pl [dostęp 2015-06-13] (pol.).
  6. Tarnów. Młyn Szancera podpalono w pięciu miejscach, gazetakrakowska.pl [dostęp 2015-06-13] (pol.).
  7. Młyn Szancera nie pójdzie do rozbiórki - Tarnów w internecie - Tarnow.net.pl - Informacje, gospodarka, rozrywka., tarnow.net.pl [dostęp 2017-02-19] (pol.).
  8. Co w miejsce młyna Szancera?, Tygodnik TEMI [dostęp 2020-02-02] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-02] (pol.).
  9. Młyn Szancera ma trafić do rejestru zabytków, tarnow.net.pl [dostęp 2020-02-02].

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Tarnów location map blank.svg
Autor: PółCzłowiek-półInfobox, Licencja: ODbL
Mapa konturowa Tarnowa
Młyn Szancera fot.4.jpg
Autor: DentArt, Licencja: CC BY-SA 4.0
Młyn Szancera w Tarnowie (2017)
Obiekt zabytkowy znak.svg
Wzór znaku informacyjnego umieszczonego na zabytkach nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków w Polsce
POL Tarnów COA.svg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to WarX (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5

Author

  • real name: Artur Jan Fijałkowski
  • pl.wiki: WarX
  • commons: WarX
  • mail: [1]
  • jabber: WarX@jabber.org
  • irc: [2]
Młyn Szancera fot.2.jpg
Autor: DentArt, Licencja: CC BY-SA 4.0
Młyn Szancera w Tarnowie (2017)
Tarnow mlyn Szancera 1.jpg
Autor: Andrzej Otrębski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Tarnów - ruiny młynu Szancera
Młyn Szancera fot.1.jpg
Autor: DentArt, Licencja: CC BY-SA 4.0
Młyn Szancera w Tarnowie (2017)
Młyn Szancerów z 1846 r.JPG
Autor: Christophoros43, Licencja: CC BY-SA 4.0
Młyn Szancerów z 1846 r.
Tarnow mlyn Szancera 3.jpg
Autor: Andrzej Otrębski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Tarnów - ruiny młynu Szancera
Młyn Szancera fot.3.jpg
Autor: DentArt, Licencja: CC BY-SA 4.0
Młyn Szancera w Tarnowie (2017)