M-1 (szybowiec)

M-1
Ilustracja
Dane podstawowe
Państwo Polska
ProducentWielkopolska Wytwórnia Samolotów Samolot
KonstruktorPiotr Tułacz
Typszybowiec
Konstrukcjadrewniana
Załoga1
Historia
Data oblotu29 sierpnia 1923
Liczba egzemplarzy1
Liczba wypadków1
Dane techniczne
Wymiary
Rozpiętość11,8 m
Wydłużenie8,5
Długość6 m
Wysokość1,4 m
Powierzchnia nośna16,3 m²
Masa
Własna98 kg
Użyteczna70 kg
Startowa168 kg
Dane operacyjne
Użytkownicy
Polska

M-1polski szybowiec amatorski zbudowany w dwudziestoleciu międzywojennym.

Historia

Inżynier Piotr Tułacz, zatrudniony jako konstruktor w Wielkopolskiej Wytwórni Samolotów Samolot w Poznaniu, zaprojektował i zbudował w 1923 roku szybowiec M-1. Konstrukcja powstała w warsztatach 3. pułku lotniczego, odznaczała się wysokim poziomem technicznym i innowacyjnym systemem sterowania[1]. Płat był podzielony na dwie części, które miały możliwość obrotu wokół osi poprzecznej. Odchylenie obu części skrzydła w jednym kierunku zastępowało ster wysokości, a przy wychyleniu w przeciwnych kierunkach dawało efekt podobny do użycia lotek[2].

Szybowiec został zgłoszony do udziału w I Konkursie Ślizgowców w Białce Tatrzańskiej. Spośród szybowców zgromadzonych na starcie wyróżniał go bezlotkowy system sterowania oraz to, że był jednym z dwóch szybowców wyposażonych w podwozie płozowe. Sterowanie poprzeczne zastąpiono zmianą kąta nastawienia płata lewego i prawego. Każda połowa skrzydła była zamocowana obrotowo w dwóch punktach: w okuciu głównym oraz na wierzchołku krótkich zastrzałów łączących płat z kadłubem. Mechanizm sterowania pozwalał jednakową zmianę kąta natarcia całego skrzydła oraz również na niezależną różną od siebie zmianę kąta natarcia płata lewego i prawego[3]. Podczas konkursu jego pilotem był kpt. Franciszek Wieden. 29 sierpnia szybowiec wykonał swój pierwszy lot, który trwał 17 sekund[4]. Skomplikowany system sterowania spowodował jego rozbicie, pilot odniósł w wypadku obrażenia[5]. Konstruktor nie zdecydował się na odbudowę szybowca.

Konstrukcja

Jednomiejscowy szybowiec konstrukcji drewnianej, w układzie górnopłatu typu parasol.

Kadłub o przekroju prostokątnym, półskorupowy, czteropodłużnicowy, kryty sklejką. Na końcu kadłuba znajdował się statecznik pionowy. Płat o obrysie prostokątno-trapezowym, dwudzielny, jednodźwigarowy, kryty sklejką do dźwigara a dalej płótnem. Przymocowany do kadłuba zastrzałami z rur stalowych, oparty na wieżyczce nad kadłubem. Do poruszania skrzydłami zastosowano popychacze. Statecznik poziomy płytowy, przestawialny w locie, pokryty płótnem. Podwozie trójpunktowe złożone z dwóch podkadłubowych jesionowych płóz amortyzowanych gumą oraz płozy ogonowej[4].

Malowanie

Powierzchnie drewniane pokryto lakierem bezbarwnym, powierzchnie płócienne pozostało w kolorze cellonowanego płótna[4].

Przypisy

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1919–1928).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej w okresie 1919-13 grudnia 1927 ustanowiona ustawą z dnia 1 sierpnia 1919 r. o godłach i barwach Rzeczypospolitej Polskiej, Dz. U. z 1919 r. Nr 69, poz. 416. Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "crimson" (#D91E3D, karmazyn). Proporcje 5:8.
Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
M-1 Tułacz.png
Szybowiec M-1