M10 Wolverine

M10

(c) Raymond Douglas Veydt, CC BY-SA 3.0 M10
Dane podstawowe
Państwo	Stany Zjednoczone
Typ pojazdu	niszczyciel czołgów
Trakcja	gąsienicowa
Załoga	5 ludzi
Historia
Prototypy	1942
Produkcja	1942–1944
Egzemplarze	6706
Dane techniczne
Silnik	2 sprzężone 2-suwowe silniki wysokoprężne, rzędowe 6-cylindrowe General Motors 6046 Model 6-71M o mocy 375 KM
Transmisja	mechaniczna
Poj. zb. paliwa	624 l
Pancerz	spawany z elementów walcowanych i odlewanych 12–57 mm
Długość	6,83 m kadłuba: 5,97 m
Szerokość	3,05 m
Wysokość	2,90 m
Prześwit	0,43 m
Masa	bojowa: 29,6 t
Moc jedn.	11,5 KM/t
Nacisk jedn.	0,91 kg/cm²
Osiągi
Prędkość	48–50 km/h w terenie: 30 km/h
Zasięg	320
Pokonywanie przeszkód
Brody (głęb.)	bez przygotowania: 90 cm
Rowy (szer.)	230 cm
Ściany (wys.)	60 cm
Kąt podjazdu	27
Dane operacyjne
Uzbrojenie
armata kal. 76,2 mm (3-calowa), model M7 z zapasem amunicji 54 pociski wkm Browning HB M2 kal. 12,7 mm
Użytkownicy
Stany Zjednoczone, Brazylia, Francja, Kanada, Polska, Wielka Brytania, ZSRR

M10 Gun Motor Carriage – amerykański niszczyciel czołgów produkowany w czasie II wojny światowej, znany nieoficjalnie jako Wolverine (ang. rosomak).

Historia

Po wybuchu wojny w Europie w amerykańskich wojskach lądowych powstały dwa nowe komitety: Tank Destroyer Board i Tank Destroyer Command, których zadaniem było opracowanie doktryny wojennej na temat użycia niszczycieli czołgów i ustalenie wymagań technicznych dla tego typu pojazdów. Prace nad nowym niszczycielem czołgów rozpoczęły się w 1942 roku, kiedy na podstawie danych dostarczonych przez wywiad amerykański zdecydowano, że istniejące pojazdy nie są zadowalające.

W 1942 roku opracowano projekt niszczyciela czołgów na podwoziu czołgu M4 Sherman. Początkowo nosił on oznaczenie T35, zmienione później na M10. W konstrukcji użyto podwozia M4A2 i wieży z działem kalibru 76,2 milimetra z prototypowego czołgu ciężkiego T1. Po zakończeniu prób i dokonaniu poprawek zmieniono oznaczenie pojazdu na T35E1, a w lipcu 1942 roku – na M10 GMC. Pojazdy na podwoziu czołgu M4A3 nosiły oznaczenie M10A1.

Służba

M10 Wolverine na linii produkcyjnej w zakładach General Motors

Niszczyciele czołgów M10 były używane w armii USA i w armiach krajów alianckich m.in. Wielkiej Brytanii, Francji, Kanady, Brazylii i ZSRR (w ramach programu Lend-Lease)^[1].

Znalazły się także w uzbrojeniu Wojska Polskiego. Walczyły zarówno w składzie 1 Dywizji Pancernej gen. Maczka we Francji i Niemczech, jak i w 2 Korpusie Polskim we Włoszech.

52 wozy typu M10 otrzymał ZSRR. Używał ich 1223 Pułk Artylerii Samobieżnej z 29 Korpusu Pancernego^[1]. 21 egzemplarzy znalazło się w uzbrojeniu 1239 Pułku Artylerii Samobieżnej będącego w składzie 16 Korpusu Pancernego Armii Czerwonej. Walczył on latem 1944 roku w rejonie Warszawy i na przyczółku warecko-magnuszewskim.

Pojazdy pochodne

• Full Track Prime Mover M35 – M10A1 bez wieży, przystosowany do holowania artylerii polowej 155 i 240 mm.
• Achilles Mk IC – M10 z wczesnym typem wieży, w służbie brytyjskiej, uzbrojony w armatę 17-funtową.
• Achilles Mk IIC – M10 z późnym typem wieży (z przeciwwagami w kształcie kaczych dziobów), w służbie brytyjskiej, uzbrojony w armatę 17–funtową.

Przypisy

Bibliografia

• David Porter: Pojazdy pancerne Armii Czerwonej 1939-1945.. Warszawa: Bellona, 2015. ISBN 978-83-11136731.

Linki zewnętrzne

• OnWar