MBxc1 41-43

MBxc1 41–43
Ilustracja
Kraj produkcji

 Polska

Producent

Lilpop, Rau i Loewenstein Warszawa[1][2]

Lata budowy

1934[2]

Układ osi

(A1')(2')[1]

Wymiary
Masa służbowa

10 t[1]

Długość

13460 mm[1]

Średnica kół

600 mm[1]

Napęd
Liczba silników

2x45 KM[1]

Parametry eksploatacyjne
Rodzaj przekładni

mechaniczna

Prędkość konstrukcyjna

35 km/h[1]

Parametry użytkowe
Liczba miejsc siedzących

27 [1]

Portal Transport szynowy

MBxc1 41–43 (pot. Ryjek dla MBxc1-41) – typ polskich wąskotorowych wagonów spalinowych na tor o rozstawie 600 mm, zaliczonych na PKP do serii MBxc1. Nazwa „Ryjek” pochodzi od kształtu przodu wagonu MBxc1-41.

Historia

PojazdRok produkcjiHistoriaStan
MBxc1-411934Bydgoska Kolej Powiatowa (1934-1953)
Jarocińska Kolej Dojazdowa (1953-1991)
Poznański Klub Modelarzy Kolejowych (1991-2021)
MPK Poznań (od 2021)
czynny
MBxc1-421934Bydgoska Kolej Powiatowa (1934-1953)
Jarocińska Kolej Dojazdowa (1953-1991)
Muzeum Kolejnictwa w Warszawie (1991-2013)
Muzeum Parowozownia Jarocin (od 2013)
Eksponat jarocińskiej parowozowni
MBxc1-431934Bydgoska Kolej Powiatowa (1934-1953)
Jarocińska Kolej Dojazdowa (1953-1975)
Zezłomowany po zderzeniu z ciężarówką w 1975 roku

MBxc1-41

MBxc1-41 w widoku z boku

Wagon powstał w 1934 na zamówienie Bydgoskiej Kolei Powiatowej w warszawskich zakładach Lilpop, Rau i Loewenstein. Nosił wtedy nazwę Wóz motorowy nr 1. W 1945 został (wraz z infrastrukturą) znacjonalizowany i jeździł na trasie Bydgoszcz Wąsk. - Koronowo Wąsk[3].

W 1953 roku trafił do Witaszyc razem z pozostałą serią, gdzie kursował do 1991[1][2]. W 1994 przeszedł remont w ZNTK Poznań[4] i od tego samego roku (od 10 listopada[3]) do 2002 służył na poznańskiej Maltance. Odbywał kursy przez cały rok, aż do momentu kiedy Maltanka stała się kolejką działającą w sezonie letnim. W 2004[4] roku został odstawiony na teren zajezdni przy ulicy Fortecznej, gdzie czekał na dalsze decyzje w swojej sprawie. Głównym powodem wycofania ze służby był brak miejsca w lokomotywowni Maltanki. Wagon w styczniu 2021 został przekazany z Poznańskiego Klubu Modelarzy Kolejowych do MPK Poznań. Zdecydowano wówczas o jego odbudowie[5]. Odbudowa została zakończona w lipcu 2021 roku[6]. Podczas remontu został przywrócony oryginalny schemat malowania[6] Górna część jest jasnozielona, zaś środkowa i dolna ciemniejsza[6].

MBxc1-42 i MBxc1-43

Podobnie jak z MBxc1-41 w 1934 roku Zarząd Bydgoskich Kolei Powiatowych zakupił w warszawskiej fabryce Lilpop Rau i Loewenstein kolejne dwa wagony silnikowe jednokierunkowe. O ich zakupie zadecydowały pozytywne wyniki eksploatacji wagonu silnikowego innej konstrukcji zakupionego w tejże fabryce w 1932 roku. Wagony te oznaczono numerami 02 i 03. Do 1939 roku pojazdy obsługiwały pociągi na połączeniach Bydgoszcz – Smukała – Koronowo, a po wejściu kolejki w zarząd niemiecki otrzymały oznaczenia T2 i T3 oraz przemalowano je. W 1953 roku oba pojazdy razem z 41-ką przeniesiono na Jarocińską Kolej Dojazdową, gdzie obsługiwały połączenie Witaszyce-Zagórów. W latach 50. oba pojazdy otrzymały oznaczenia Mzx 042 i Mzx 043, a następnie w 1961 roku zmieniono je na MBxc1-42 i MBxc1-43. W 1955 roku w wagonie Mzx 042 wymienione zostały silniki Forda na S-42, które wówczas stosowano w ciężarówkach Star. Naprawy główne obu pojazdów przeprowadzone były w ZNTK Opole. W 1975 roku wagon MBxc1-43 brał w zderzeniu z ciężarówką na przejeździe kolejowo-drogowym, wskutek czego doszło do pęknięcia ramy pojazdu, co spowodowało, że wagon motorowy został skreślony ze stanu i skasowany. Drugi pojazd był natomiast eksploatowany na torach Jarocińskiej Kolei Dojazdowej do czasu zakończenia ruchu pasażerskiego 30 czerwca 1991 roku.

Po zakończeniu eksploatacji pojazd został przekazany Muzeum Kolejnictwa w Warszawie (w dniu 4 maja 1992 wpisany na stan tego muzeum pod numerem MUZ II/203). W 2013 roku Muzeum Kolejnictwa w Warszawie za zgodą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego przekazało wagon do zbiorów Muzeum Parowozownia Jarocin. Dnia 8 sierpnia tego samego roku przetransportowano go do jarocińskiej parowozowni, gdzie po odbudowie w przyszłości wejdzie w skład ekspozycji prezentującej tabor wąskotorowy[7][8].

Przypisy

  1. a b c d e f g h i Paweł Korcz: Atlas wąskotorówek. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, 2006, s. 165. ISBN 83-920757-3-0.
  2. a b c MBxc1-41
  3. a b "Ryjek" rozpoczął służbę, w: Z Życia MPK Poznań, nr 19(527)/1994, s. 3, ISSN 0329-6637
  4. a b MBxc1-41 tzw. "Ryjek", Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Poznaniu [dostęp 2021-01-26] (pol.).
  5. Ryjek wróci na tory Maltanki! MPK Poznań rozpoczyna jego remont!, Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Poznaniu [dostęp 2021-01-26] (pol.).
  6. a b c MPK Poznań, Kurier Kolejowy, Wąskotorowy wagon spalinowy MBxc1-41 znów na chodzie, a mówiąc wprost "Ryjek" wrócił do żywych, Kurier Kolejowy, 15 lipca 2021 [dostęp 2021-07-18].
  7. http://e-jarocin.pl/tkw/index.php/2021/01/17/wagon-motorowy-mbxc1-42/
  8. http://www.archeo.kolej.pl/maron/mbxc/mbxc.htm

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Wagon motorowy "Ryjek", "Maltanka".jpg
Autor: Janusz Jakubowski, Licencja: CC BY 2.0
Poznań ("Katarzynka 2007"). Tram depot MPK "Forteczna", 25.11.2007 r.
Ryjek Poznań RB2.JPG
Autor: Radomil, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Diesel railcar MBxc1-41 "Ryjek" in Forteczna tram depot, Poznań