MFO
 Naszywka MFO | |
| Historia | |
| Państwa wystawiające | Australia (1982-1986, od 1993) |
|---|---|
| Państwa mandatowe | |
| Decyzja o użyciu | 3 sierpnia 1981 |
| Rozpoczęcie misji | 25 kwietnia 1982 |
| Dowódcy | |
| Pierwszej zmiany | gen. broni Fredrik Bull-Hansen |
| Obecnej zmiany | gen. dyw. Donald Evan Williams |
| Konflikt zbrojny | |
| Proces pokojowy w konflikcie izraelsko-egipskim | |
| Organizacja | |
| Typ | utrzymanie pokoju |
| Skład | 2 bataliony operacyjne, jednostki wsparcia i zabezpieczenia |
| Liczebność | ok. 2700 żołnierzy (1982) |
| Dyslokacja | Rzym (kwatera główna) |
Multinational Force & Observers (MFO) (Wielonarodowe Siły i Obserwatorzy, Międzynarodowe Siły Obserwacyjne) – międzynarodowe siły pokojowe na Półwyspie Synaj, nadzorujące strefę graniczną między Izraelem a Egiptem. Działają od 1982, a obecnie (2020) liczą ok. 1100-1200 żołnierzy i pracowników cywilnych z 13 państw. Jest to jedna z niewielu misji pokojowych nieprowadzonych przez ONZ, NATO, Unię Europejską lub Afrykańską, nie posiada nawet mandatu Rady Bezpieczeństwa ONZ.
Geneza
W marcu 1979 Izrael i Egipt podpisały traktat pokojowy, na mocy którego Siły Obronne Izraela opuściły Półwysep Synaj. Jednocześnie oba państwa zgodziły się na obsadzenie znajdującej się na terenie Egiptu strefy zdemilitaryzowanej wojskami i obserwatorami ONZ (United Nations Force & Observers), lecz Rada Bezpieczeństwa ONZ (RB) nie przedłużyła mandatu dotychczasowym siłom pokojowym - UNEF II (United Nations Emergency Force II) i musiały one zostać wycofane.
Stany Zjednoczone obawiały się, że niestabilna sytuacja w Egipcie może doprowadzić do ponownej wojny. Dlatego część obowiązków UNEF II przejęła amerykańska misja wojskowa na Synaju (United States Sinai Field Mission), jednak posiadając skromne siły i środki nie była w stanie obsadzić strefy buforowej, więc decyzją prezydenta Cartera rozpoczęto przygotowywanie międzynarodowych sił pokojowych i obserwacyjnych. Początkowo miały być one autoryzowane przez ONZ - po przedstawieniu sprawy na forum RB została ona zawetowana przez delegację radziecką.
Zmusiło to władze USA do samodzielnego utworzenia Wielonarodowych Sił i Obserwatorów (MFO), które zostały ustanowione 3 sierpnia 1981 protokołem do traktatu pokojowego. Następnie rozpoczęto budowę niezbędnej infrastruktury i szukanie państw chętnych do wsparcia MFO – jako pierwsze zgodziły się Fidżi, Kolumbia i Urugwaj, potem dyskutowano z członkami Wspólnot Europejskich (dołączyły Francja, Holandia i Włochy, finansowo wsparły Niemcy Zachodnie), brytyjskiej Wspólnoty Narodów (dołączyły Australia, Nowa Zelandia i Wielka Brytania) oraz Norwegią. Do marca 1982 MFO były już skompletowane i 25 kwietnia oficjalnie rozpoczęły działalność.
Zadania
Do zadań MFO należy:
- utrzymywanie posterunków w strefie C (Zone C) oraz patrolowanie jej,
- obserwacja egzekwowania postanowień traktatu pokojowego,
- zapewnienie wolnego dostępu do Zatoki Akaba.
Strefa kontrolowana przez MFO wynika z postanowień aneksu do traktatu pokojowego z 1979. Na jego mocy Półwysep Synaj podzielono na 4 strefy:
- Strefę A (Zone A) – pomiędzy Kanałem Sueskim a Linią A (Line A). Stacjonować w niej mogła maksymalnie 22-tysięczna egipska dywizja piechoty zmechanizowanej,
- Strefę B (Zone B) – pomiędzy Linią A a Linią B (Line B). Obsadzona przez 4 egipskie bataliony ochrony pogranicza,
- Strefę C (Zone C) – pomiędzy Linią B a granicą egipsko-izraelską. Podzielona na 4 sektory:
- wydzielony sektor przy Strefie Gazy, podporządkowany egipskiej straży granicznej,
- Sektor Północny (Northern Sector) – obsadzony przez FIJIBATT. Znajduje się w nim Obóz Północny (North Camp), rozlokowany przy mieście Al Gora,
- Sektor Centralny (Central Sector) – obsadzony przez COLBATT,
- Sektor Południowy (Southern Sector) – obsadzony przez USBATT. Znajduje się w nim Obóz Południowy (South Camp), rozlokowany przy mieście Szarm asz-Szajch,
- Strefę D (Zone D) - pomiędzy granicą egipsko-izraelską a Linią D (Line D). Obsadzona przez 4 izraelskie bataliony piechoty.
Powyższy podział obowiązywał do 2016 roku: po restrukturyzacji sił 3 bataliony zostały zastąpione dwoma, ponadto wcześniej, w związku z rozwojem rebelii islamskiej na Synaju, zezwolono na wkroczenie do strefy A i B większych sił egipskich.
Kalendarium
- 26 marca 1979 – traktat pokojowy izraelsko-egipski,
- 24 lipca 1979 – zakończenie misji UNEF II, przejęcie części zadań sił pokojowych przez amerykańską misję wojskową na Synaju (US Sinai Field Mission),
- 18 maja 1981 – radzieckie veto wobec autoryzacji przez ONZ dowodzonych przez USA sił pokojowych na Półwyspie Synaj,
- 3 sierpnia 1981 – podpisanie protokołu do traktatu pokojowego, ustanawiającego Multinational Force & Observers,
- 2 września 1981 – rozpoczęcie budowy baz wojskowych dla MFO przez amerykańskie spółki budowlane,
- 23 listopada 1981 – zapowiedź uczestnictwa w MFO wojsk brytyjskich, francuskich, holenderskich i włoskich,
- 20 marca 1982 – zakończenie przegrupowania kontyngentów na granicę egipsko-izraelską,
- 25 kwietnia 1982 – oficjalne rozpoczęcie misji MFO,
- 15 lutego 1984 – zastrzelenie Dyrektora Generalnego Leamona R. Hunta przez włoskie Czerwone Brygady,
- 12 grudnia 1985 – katastrofa lotu Arrow Air 1285 - śmierć 248 amerykańskich żołnierzy MFO,
- 25 kwietnia 1986 – wycofanie kontyngentu australijskiego, zastąpił go kontyngent kanadyjski,
- październik 1992 – wycofanie kontyngentu brytyjskiego, w styczniu 1993 zastąpił go kontyngent australijski,
- maj 1995 - wycofanie kontyngentu holenderskiego, we wrześniu 1995 zastąpił go kontyngent węgierski,
- 15 sierpnia 2005 – wybuch miny-pułapki pod pojazdem MFO – 2 Kanadyjczyków rannych,
- 26 kwietnia 2006 – atak samobójczy na pojazd MFO - zginął tylko zamachowiec, nikt nie został ranny,
- 6 maja 2007 – katastrofa francuskiego samolotu wojskowego na Synaju – śmierć 8 Francuzów i 1 Kanadyjczyka,
- 17 listopada 2009 – przybycie na Synaj nowego kontyngentu MFO – czeskiego,
- 5 lutego 2011 – początek rebelii islamskiej na Synaju, w następnych latach wojska MFO wielokrotnie stawały się celem ataków i zrewidowano postanowienia dotyczące ograniczenia obecności egipskich wojsk na półwyspie Synaj,
- 14 sierpnia 2012 – oblężenie Kwatery Głównej FC MFO przez uzbrojonych beduińskich demonstrantów, którzy próbowali przedrzeć się do bazy. Po nadejściu odsieczy wojsk egipskich napastnicy wycofali się. Rannych zostało 4 żołnierzy MFO, w tym 3 Kolumbijczyków[1],
- 23 marca 2015 – wycofanie kontyngentu węgierskiego, jego obowiązki przejął kontyngent kanadyjski,
- 22 maja-31 lipca 2016 – pierwsza od utworzenia MFO znacząca restrukturyzacja sił.
Wycofanie USA z MFO
Na przestrzeni lat wielokrotnie podejmowano dyskusje lub bezpośrednie kroki prowadzące do wycofania sił zbrojnych USA z MFO: rezultem pierwszych propozycji w latach 90. była redukcja amerykańskiego personelu z 998 w 1991 do 917 osób w 1999. W 2002 amerykańską obecność w MFO zakwestionował sekretarz obrony Stanów Zjednoczonych Donald Rumsfeld, argumentując to ustabilizowaniem stosunków izraelsko-egipskich i zaangażowaniem wojskowym USA w Afganistanie, Uzbekistanie i na Filipinach. Podjęto decyzje o jedynie dalszych redukcjach – do 687 osób. Kolejne propozycje padały w 2007 i 2015: rebelia islamska stwarzała realne zagrożenie dla bezpieczeństwa żołnierzy amerykańskich, ostatecznie ograniczono się do restrukturyzacji MFO w 2016 i zmniejszenia Task Force Sinai z 678 do 454 osób[2].
Na mocy National Defense Strategy z 2018 Stany Zjednoczone zrewidowały politykę zagraniczną, zmierzając do zakończenia wieloletnich wojen (m.in. w Iraku i Afganistanie) i operacji innych niż wojna (m.in. MFO i KFOR). 26 lutego 2020 Departament Obrony poinformował o planach znaczącego zmniejszenia amerykańskiego kontyngentu na Synaju w 2020 i całkowitego wycofania do końca 2021[2].
Kontyngenty narodowe
| Państwo | Skrót | Liczebność | Kontyngent | Okres funkcjonowania | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1982[3] | IX 1991[4] | VI 2000[5] | VII 2011[6] | III 2021[7] | ||||
 Australia | AUSCON | 102 | 0 | 26 | 25 | 27 | 1982-1986: Jednostka Śmigłowców personel w Kwaterze Głównej Dowódcy Sił | 1982-1986, 1993- |
 Czechy | CZECHCON | 0 | 0 | 0 | 3 | 18 | od 2013: Jednostka Lotnicza personel w Kwaterze Głównej Dowódcy Sił | 2009- |
 Fidżi | FIJCON | 500 | 378 | 329 | 338 | 170 | 1982-2016: FIJIBATT (fidżyjski batalion operacyjny): 3 kompanie piechoty, kompania dowodzenia od 2016: SOUTHBATT (południowy batalion operacyjny): kompania piechoty personel w Kwaterze Głównej Dowódcy Sił | 1982- |
 Francja | FRENCHCON | 42 | 18 | 16 | 2 | 1 | 1982-2010: Jednostka Lotnicza personel w Kwaterze Głównej Dowódcy Sił | 1982- |
 Holandia | DUTCHCON | 101 | 84 | 0 | 0 | 0 | 1982-1995: Jednostka Łączności Sił, Jednostka Policji Wojskowej personel w Kwaterze Głównej Dowódcy Sił | 1982-1995, 2013-2015 |
 Japonia | JCON | 0 | 0 | 0 | 0 | 2 | personel w Kwaterze Głównej Dowódcy Sił | 2019- |
 Kanada | CANCON | 0 | 21 | 28 | 28 | 55 | 1986-1990: Jednostka Śmigłowców 2015-2019: Jednostka Policji Wojskowej personel w Kwaterze Głównej Dowódcy Sił | 1986- |
 Kolumbia | COLCON | 502 | 378 | 355 | 357 | 275 | 1986-2016: COLBATT (kolumbijski batalion operacyjny): 2 kompanie piechoty, kompania dowodzenia od 2016: NORTHBATT (północny batalion operacyjny): 2 kompanie piechoty, kompania dowodzenia personel w Kwaterze Głównej Dowódcy Sił | 1982- |
 Norwegia | NORCON | 4 | 3 | 5 | 3 | 3 | personel w Kwaterze Głównej Dowódcy Sił | 1982- |
 Nowa Zelandia | NZCON | 36 | 26 | 26 | 28 | 30 | 1982-1986: Jednostka Śmigłowców od 1986: sekcja transportowa, zespół szkoleniowo-doradczy (ATT, FTT) personel w Kwaterze Głównej Dowódcy Sił | 1982- |
 Stany Zjednoczone | Task Force Sinai | 1200 | 998 | 917 | 693 | 452 | 1982-2016: USBATT (amerykański batalion operacyjny): 4 kompanie piechoty, kompania dowodzenia od 2016: SOUTHBATT (południowy batalion operacyjny): 2 kompanie piechoty, kompania dowodzenia od 2016: NORTHBATT (północny batalion operacyjny): kompania piechoty 1982-2016: batalionowa jednostka zabezpieczenia (LSE, LSU, SPTBATT) od 2016: samodzielne jednostki zabezpieczenia AVCO, MEDCO, EOD personel w Kwaterze Głównej Dowódcy Sił | 1981- |
 Urugwaj | URUCON | 76 | 69 | 60 | 58 | 41 | Jednostka Transportowa i Inżynieryjna personel w Kwaterze Głównej Dowódcy Sił | 1982- |
 Węgry | HUNCON | 0 | 0 | 41 | 38 | 0 | 1995-2015: Jednostka Policji Wojskowej personel w Kwaterze Głównej Dowódcy Sił | 1995-2015 |
 Wielka Brytania | BRITCON | 37 | 35 | 0 | 0 | 2 | 2014 (czasowo): pluton saperów personel w Kwaterze Głównej Dowódcy Sił | 1982-1992, 2014- |
 Włochy | ITALCON | 92 | 82 | 81 | 78 | 78 | Jednostka Patrolu Przybrzeżnego (3 patrolowce typu Esploratore i 1 w rezerwie) personel w Kwaterze Głównej Dowódcy Sił | 1982- |
| Łącznie | MFO | 2692 | 2092 | 1884 | 1651 | 1154 | ||
Struktura organizacyjna
Przez pierwsze 33 lata funkcjonowania struktura organizacyjna była stosunkowo stabilna, zmiany zachodziły w przypadku wycofywania lub dołączania poszczególnych kontyngentów. W 2016 roku nastąpiła restrukturyzacja MFO i dotychczasowe trzy bataliony piechoty zastąpiono dwoma i jednostki batalionu wsparcia podporządkowano bezpośrednio Dowództwu Sił[8].
Struktura organizacyjna w 1982
| Struktura organizacyjna po 2016
|
Zmiany w strukturze organizacyjnej MFO w latach od 1982 roku:
| Jednostka | Kontyngent | Okres | |
|---|---|---|---|
| bataliony operacyjne (narodowe) | FIJIBATT | 1982-2016 | |
| COLBATT | 1982-2016 | ||
| USBATT | 1982-2016 | ||
| bataliony operacyjne (wielonarodowe) | NORTHBATT | 2016- | |
| SOUTHBATT | 2016- | ||
| Jednostka Patrolu Przybrzeżnego (CPU) | ITALCON | 1982- | |
| jednostki zabezpieczenia[a] | LSE | 1982-1985 | |
| LSU (NZCON) | 1985-1989 | ||
| SPTBATT (NZCON) | 1989-2016 | ||
| AVCO, MEDCO, EOD | 2016- | ||
| Jednostka Dowodzenia (HQU) | BRITCON | 1982-1992 | |
| Jednostka Łączności (FSU) | DUTCHCON | 1982-1995 | |
| Jednostka Śmigłowców (RWAU) | AUSCON NZCON | 1982-1986 | |
| CANCON | 1986-1990 | ||
| Jednostka Lotnicza (FWAU) | FRENCHCON | 1982-2010 | |
| CZECHCON | 2013- | ||
| Jednostka Transportowa i Inżynieryjna (TREU) | URUCON | 1982-2016 | |
| URUCON (NZCON) | 2016- | ||
| Jednostka Policji Wojskowej (FMPU) | DUTCHCON | 1982-1995 | |
| HUNCON | 1995-2015 | ||
| CANCON | 2015-2019 | ||
 wielonarodowa | 2019- | ||
- ↑ Kolejno: Element Wsparcia Logistycznego (LSE, 1982-1985), Jednostka Wsparcia Logistycznego (LSU, 1985-1989), Batalion Wsparcia (SPTBATT, 1989-2016) w składzie: kompania dowodzenia (HCC, 1982-2001), kompania lotnicza (AVN, AVCO), kompania medyczna (MED, MEDCO), kompania transportowa (S&T, 1982-2001), kompania wsparcia (SPT, 1982-2001), oddział rozminowania (EOD, od 1991) (1st US Army Support Battalion. Global Security. [dostęp 2020-02-05]. (ang.).), od 1986 także siły nowozelandzkie – sekcja transportowa i zespół szkoleniowo-doradczy (ATT)
Dowódcy
Podobnie jak w przypadku misji pokojowych ONZ, na czele MFO stoi osoba cywilna – Dyrektor Generalny (Director General), odpowiednik oenzetowskiego Specjalnego Przedstawiciela Sekretarza Generalnego. Jest to stanowisko zarezerwowane dla Amerykanina.
| Początek | Koniec | Dyrektor Generalny |
|---|---|---|
| 1981 | 1984 | Leamon R. Hunt † |
| 1984 | 1984 | Victor H. Dikeos (p.o.) |
| 1984 | 1988 | Peter D. Constable |
| 1988 | 1998 | Wat T. Cluverius IV |
| 1998 | 2004 | Arthur H. Hughes |
| 2004 | 2009 | James A. Larocco |
| 2009 | 2017 | David M. Satterfield |
| 2017 | R. Stephen Beecroft |
Tak jak w innych misjach pokojowych i stabilizacyjnych, głównodowodzącym wojskowym jest Dowódca Sił (Force Commander), którym zostaje generał wytypowany przez jedno z państw wystawiających kontyngent. Szefem sztabu jest dowódca Task Force Sinai.
| Początek | Koniec | Państwo | Dowódca Sił |
|---|---|---|---|
| 1981 | 1984 | Norwegia | gen. broni Fredrik Bull-Hansen |
| 1984 | 1989 | Norwegia | gen. broni Egil Ingebrigtsen |
| 1989 | 1991 | Nowa Zelandia | gen. broni Donald McIver |
| 1991 | 1994 | Holandia | gen. broni Joop van Ginkel |
| 1994 | 1997 | Australia | gen. dyw. David Ferguson |
| 1997 | 2001 | Norwegia | gen. dyw. Tryggve Tellefsen |
| 2001 | 2004 | Kanada | gen. dyw. Robert Meating |
| 2004 | 2007 | Włochy | gen. dyw. Roberto Martinelli |
| 2007 | 2010 | Norwegia | gen. dyw. Kjell Ludvigsen |
| 2010 | 2014 | Nowa Zelandia | gen. dyw. Warren Whiting |
| 2014 | 2017 | Kanada | gen. dyw. Denis Thompson |
| 2017 | 2019 | Australia | gen. dyw. Simon Stuart |
| 2019 | Nowa Zelandia | gen. dyw. Donald Evan Williams |
Przypisy
- ↑ Gunmen attack Sinai HQ of MFO peacekeeping force, four injured. The Times of Israel. [dostęp 2013-09-17]. (ang.).
- ↑ a b Assaf Orion, Denis Thompson. Avoiding an Epic Mistake. „Policy Notes”. PN80, s. 2-7, 2020. Waszyngton: The Washington Institute for Near East Policy.
- ↑ MFO in numbers. MFO. [dostęp 2020-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2001-07-16)]. (ang.).
- ↑ M. Ghali - Non-UN Peacekeeping Operation in the Middle East. The Henry L. Stimson Center. [dostęp 2011-07-14]. (ang.).
- ↑ MFO Contingent Information. MFO. [dostęp 2020-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2000-06-20)]. (ang.).
- ↑ MFO Contingents. MFO. [dostęp 2020-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2001-07-16)]. (ang.).
- ↑ MFO Contingents. MFO. [dostęp 2021-03-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-03-03)]. (ang.).
- ↑ Adaptation in Multinational Organizations: The Multinational Force and Observers Transformational Change in the Face of ISIS in Sinai. School of Advanced Military Studies US Army Command and General Staff College. [dostęp 2020-02-05]. (ang.).
Bibliografia
- Oficjalna strona MFO. MFO. [dostęp 2011-07-14]. (ang.).
- Servants of Peace. MFO. [dostęp 2011-07-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-21)]. (ang.).
- M. Ghali - Non-UN Peacekeeping Operation in the Middle East. The Henry L. Stimson Center. [dostęp 2011-07-14]. (ang.).
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flag of New Zealand. Specification: http://www.mch.govt.nz/nzflag/description.html , quoting New Zealand Gazette, 27 June 1902.
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Flag of Israel. Shows a Magen David (“Shield of David”) between two stripes. The Shield of David is a traditional Jewish symbol. The stripes symbolize a Jewish prayer shawl (tallit).
Multinational Force and Observers cloth badge
(c) James "Doc" Crabtree at the English Wikipedia, CC-BY-SA-3.0
Italian naval vessel of the Esploratore Class
Representation of the divisions of the Sinai Peninsula. Created by Hammersfan.
Soldiers sling supplies to a UH-1H 'Huey' helicopter so they can be delivered to a remote site on Tiran Island on the Red Sea. The Soldiers are assigned to the 1st Battalion, 125th Infantry Regiment, serving with the Multinational Force and Observers (MFO) in the Sinai Desert, Egypt.
