MS Manifest Lipcowy
 | |
| Następne nazwy | Lena, Kotronas, Despina |
|---|---|
| Bandera | |
| Port macierzysty | |
| Armator | |
| Dane podstawowe | |
| Typ | |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Data wodowania | 1 kwietnia 1970 |
| Data wycofania ze służby | |
| Dane techniczne | |
| Nośność (DWT) | 55 596 t[1] |
| Liczebność załogi | 46[1] |
| Liczba pasażerów | 2[1] |
| Długość całkowita (L) | 218,4 m |
| Szerokość (B) | 32,3 m |
| Zanurzenie (D) | 12,4 m |
| Pojemność | |
| Napęd mechaniczny | |
| Silnik | spalinowy |
| Moc silnika | 15 300 KM |
| Prędkość maks. | 15,5 w. |
MS Manifest Lipcowy – pierwszy zbudowany w Polsce statek klasy panamax, masowiec typu B-521, zbudowany w Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni i zwodowany w kwietniu 1970 roku. W chwili powstania był największym statkiem Polskiej Marynarki Handlowej; przeznaczony był do przewozu węgla, rudy, fosforytów i apatytów.
Historia i rejsy
„Manifest Lipcowy” był największym statkiem zbudowanym do tamtej pory w Polsce[2]. Głównym konstruktorem i projektantem był Jerzy Igielski[3]. Projekt powstał w 1968 roku i wtedy rozpoczęto cięcie blach[4]. Statek budowano metodą połówkową. Stępkę położono 11 września 1969[2]. Część rufową wodowano 11 listopada 1969, po czym 18 marca 1970 połączono ją w doku z częścią przednią i wodowanie całości nastąpiło 1 kwietnia 1970[2]. Matką chrzestną była spawaczka Irena Ostrowska[2]. Statek został ukończony 31 sierpnia 1970 i 15 września przekazany armatorowi[2]. Nazwę nadano mu na cześć manifestu PKWN, którego 25. rocznicę ogłoszenia obchodzono w roku rozpoczęcia budowy statku[3]. Statek był prototypem typu B 521 i nosił numer budowy B 521/1[1].
W dziewiczy rejs statek wyruszył z węglem ze Świnoujścia do Tarentu, pod dowództwem kpt. ż.w. Józefa Miłobędzkiego[2]. Następnie 22 października 1970 wyruszył z węglem do Nagoi w Japonii, pod dowództwem kpt. ż.w. Jana Ulickiego. Statek cztery razy w tej podróży przeciął równik i w drodze powrotnej jako pierwszy polski statek handlowy z ładunkiem opłynął 1 lutego 1971 przylądek Horn[2].
Masowiec ten miał siedem samotrymujących się ładowni o pojemności prawie 64 tys. m³. Pokrywy ładowni rozsuwały się hydraulicznie na boki (systemu MacGregor), co było nowoczesnym rozwiązaniem, po raz pierwszy zastosowanym na polskim statku[2]. Odsłaniały one dostęp dla dźwigów portowych do szerokich, obszernych ładowni. „Manifest” nie posiadał własnych urządzeń przeładunkowych, jedynie trzy 1,5-tonowe bomy gospodarcze i sześć półtonowych dźwigów pomocniczych[2]. System balastowania statku pozwalał na kombinowany przewóz ładunków: z jednej strony ciężkiej rudy, z drugiej na przykład lekkiego zboża. Dla przewozu rudy ładownie 1, 3, 5 i 7 zostały dodatkowo wzmocnione płytami stali o podwyższonej wytrzymałości (GA-15)[5].
Jak na lata 70. XX wieku jednostka była wyposażona w nowoczesne urządzenia nawigacyjne i antykolizyjne radary. Posiadała też silne windy manewrowe z automatycznym naciągiem lin cumowniczych na czas postoju w porcie. Silnik Cegielski-Sulzer 9RD76, dający moc 15 300 KM przy 122 obr./min pozwalał statkowi osiągać prędkość 15,4 węzła pod pełnym obciążeniem[5]. Zasięg miał, jak na owe czasy, także bardzo duży – 12 tysięcy mil morskich, dlatego przeznaczono go do oceanicznej żeglugi trampowej.
Wszyscy członkowie 46-osobowej załogi Manifestu mieszkali we własnych kabinach wyposażonych w toalety[2]. Statek był klimatyzowany a marynarze mieli do dyspozycji basen pływacki, saunę, salę gimnastyczną i kinową, świetlicę[2].
Mimo że na „Manifeście” zastosowano wiele nowoczesnych rozwiązań, a załoga korzystała z licznych wygód, nie był to statek do końca udany. Odczuwalna była wibracja układu napędowego, a nadto nadmierne kołysanie, z uwagi na brak stępek przeciwprzechyłowych[2]. Polska Żegluga Morska sprzedała go po trzynastu latach eksploatacji i przewiezieniu około 4 milionów ton ładunków, 4 stycznia 1983, przedsiębiorstwu Żegluga Polska[2]. W następnych statkach projektu B 521 wprowadzono zmiany konstrukcyjne, m.in. obniżono nadbudówkę, dodano stępki przeciwprzechyłowe i zmniejszono liczbę kominów do jednego[2]. Z serii 11 zbudowanych statków 9 przeznaczono na eksport, a pod polską banderą pływały MS „Politechnika Szczecińska” i MS „Politechnika Śląska”[6].
„Manifest Lipcowy” został następnie sprzedany polsko-cypryjskiej spółce Polhellas i 23 kwietnia 1983 zaczął pływać pod banderą Sri Lanki, pod nazwą „Lena”[2] (według innych informacji „Leno”[1]). W 1986 roku zmienił banderę na cypryjską i nazwę na „Kotronas”, a następnie w 1987 na „Despina”[2]. Został sprzedany na złom do Chin w listopadzie 1999 roku[2].
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
- Jan Piwowoński: Flota spod biało-czerwonej. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1989. ISBN 83-10-08902-3.
- Krzysztof Stefański. Manifest Lipcowy przełomem w historii polskich masowców. „Morza i Okręty”. 4/2016. II (11), s. 78-81, lipiec-sierpień 2016. Warszawa: ZBiAM. ISSN 2450-2499.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Polski z godłem, wersja symboliczna. Oparta na Image:Flag of Poland.svg i Image:Herb Polski.svg. Uwaga: godło użyte w tej grafice nie jest oficjalne. Oficjalna wersja godła nie jest jeszcze dostępna w formacie wektorowym, stąd zamieszczono poniżej dodatkową wersję tej grafiki w formacie PNG, w której użyto poprawnego wizerunku godła.
MS Manifest Lipcowy.