Mała

Artykuł

49°57′53″N 21°30′40″E

- błąd

39 m

WD

49°57'N, 21°30'E

- błąd

2328 m

Odległość

1923 m

Mała
wieś
Ilustracja
Widok na wieś od południa
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

ropczycko-sędziszowski

Gmina

Ropczyce

Liczba ludności (2011)

1391[1][2]

Strefa numeracyjna

17

Kod pocztowy

39-107[3]

Tablice rejestracyjne

RRS

SIMC

0660021[4]

Położenie na mapie gminy Ropczyce
Mapa konturowa gminy Ropczyce, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Mała”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Mała”
Położenie na mapie powiatu ropczycko-sędziszowskiego
Mapa konturowa powiatu ropczycko-sędziszowskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Mała”
Ziemia49°57′53″N 21°30′40″E/49,964722 21,511111
Strona internetowa

Maławieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie ropczycko-sędziszowskim, w gminie Ropczyce[5][4].

W latach 1954-1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Mała, po jej zniesieniu w gromadzie Niedźwiada. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.

Miejscowość jest siedzibą parafii św. Michała Archanioła, należącej do dekanatu Wielopole Skrzyńskie, diecezji rzeszowskiej[6].

Części wsi

Historia

Z Małej wywodzą się dwie znane postacie: Tadeusz Sinko, prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego, nauczyciel greki i łaciny oraz prof. Wojciech Durek, artysta rzeźbiarz. Po ukończeniu edukacji w Polsce i studiach w Wiedniu, prof. Durek powrócił do rodzinnej wsi. Chciał po sobie pozostawić w Małej jakąś pamiątkę. W porozumieniu z ówczesnym proboszczem księdzem Józefem Kuczkiem i przy pomocy miejscowej ludności postanowił postawić na najwyższym wzgórzu figurę Chrystusa Króla. Cokół stanął w 1937 roku. Figurę została odlana z betonu. W czasie II wojny światowej przetrwała nie uszkodzona. Po wojnie sowieccy żołnierze strzelali do figury Chrystusa. Uszkodzone zostały: głowa, szyja i jedna dłoń. Uszkodzenia zostały szybko naprawione przez autora rzeźby.[7]. Według innej relacji uszkodzenia figury dokonali żołnierze niemieccy[8].

Pomnik został wzniesiony jako wotum dziękczynne za uratowanie wsi Mała od klęski gradobicie, które spustoszyło sąsiednie miejscowości (za informacją z tablicy przy pomniku)

Kilka razy do roku pod figurą odbywają się nabożeństwa z udziałem młodzieży. W okresie Wielkiego Postu odprawiana jest droga krzyżowa. Istnieje prawdopodobieństwo, że Wojciech Durek zaczerpnął wzór figury podobnej do 30-metrowej figury Chrystusa, górującego nad Rio de Janeiro ze wzgórza Corcovado, zbudowanej w 1931 roku. Był to jedyny taki pomnik w Polsce do dnia 6 listopada 2010 roku, kiedy to w Świebodzinie stanął 33-metrowy, największy na świecie Pomnik Chrystusa Króla.

Zabytki

  • Kościół św. Michała Archanioła - został wzniesiony końcem XVI wieku. Położony na wzniesieniu, wielokrotnie przebudowywany. Niewielka drewniana budowla, jednonawowa z węższym zamkniętym trójbocznie prezbiterium. Tuż przy kościele znajduje się cmentarz parafialny o powierzchni 2 ha, a na nim murowana kaplica wybudowana w 1847 roku (nr rej.: A-560 z 23.08.1979)[9].
  • Pomnik Chrystusa Króla - monument o konstrukcji żelbetowej zbudowany w 1937 roku, autorstwa Wojciecha Durka. Figura wraz z postumentem ma 17,5 m wysokości. Usytuowana na wzgórzu, w roku 2007 wygrała w plebiscycie Nowin na „Siedem cudów Podkarpacia”[10].
  • Resztki parku dworskiego - założony w pierwszej połowie XIX wieku. Obecnie można jedynie oglądać pozostałości parku krajobrazowego w postaci starodrzewia: lip, kasztanów i dębów (nr rej.: 1256 z 3.11.1992)[9].
  • Kapliczki pochodzące z połowy XIX wieku.

Bibliografia

Przypisy

  1. Wieś Mała w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2018-04-17] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-04-17].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 760 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  5. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09]. 
  6. Parafia na stronie diecezji
  7. Strona miejscowości, historia wsi. [dostęp 2015-08-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-31)].
  8. Strona miejscowości, pomnik Chrystusa. [dostęp 2015-09-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-02-02)].
  9. a b [Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022. s. 117]
  10. Wybraliśmy 7 cudów Podkarpacia!. www.nowiny24.pl. [dostęp 2011-08-31].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie