Mała
Artykuł | 49°57′53″N 21°30′40″E |
---|---|
- błąd | 39 m |
WD | 49°57'N, 21°30'E |
- błąd | 2328 m |
Odległość | 1923 m |
wieś | |
![]() Widok na wieś od południa | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2011) | |
Strefa numeracyjna | 17 |
Kod pocztowy | 39-107[3] |
Tablice rejestracyjne | RRS |
SIMC | 0660021[4] |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
![]() | |
Strona internetowa |
Mała – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie ropczycko-sędziszowskim, w gminie Ropczyce[5][4].
W latach 1954-1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Mała, po jej zniesieniu w gromadzie Niedźwiada. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.
Miejscowość jest siedzibą parafii św. Michała Archanioła, należącej do dekanatu Wielopole Skrzyńskie, diecezji rzeszowskiej[6].
Części wsi
SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0660038 | Budzikówka | część wsi |
0660044 | Dział | część wsi |
0660050 | Dziedzicówka | część wsi |
0660067 | Góra | część wsi |
0660073 | Granice | część wsi |
0660080 | Jamszcze | część wsi |
0660096 | Kamieniec | część wsi |
0660104 | Kociemyśl | część wsi |
0660110 | Madejówka | część wsi |
0660127 | Miasto | część wsi |
0660133 | Miklosówka | część wsi |
0660140 | Od Braciejowej | część wsi |
0660156 | Orkiszówka | część wsi |
0660162 | Piterówka | część wsi |
0660179 | Pod Pomnik | część wsi |
0660185 | Podjamszcze | część wsi |
0660191 | Podkociomyśle | część wsi |
0660200 | Porąbka | część wsi |
0660216 | Pustki | część wsi |
0660222 | Rzeki | część wsi |
0660239 | Zagórze | część wsi |
Historia
Z Małej wywodzą się dwie znane postacie: Tadeusz Sinko, prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego, nauczyciel greki i łaciny oraz prof. Wojciech Durek, artysta rzeźbiarz. Po ukończeniu edukacji w Polsce i studiach w Wiedniu, prof. Durek powrócił do rodzinnej wsi. Chciał po sobie pozostawić w Małej jakąś pamiątkę. W porozumieniu z ówczesnym proboszczem księdzem Józefem Kuczkiem i przy pomocy miejscowej ludności postanowił postawić na najwyższym wzgórzu figurę Chrystusa Króla. Cokół stanął w 1937 roku. Figurę została odlana z betonu. W czasie II wojny światowej przetrwała nie uszkodzona. Po wojnie sowieccy żołnierze strzelali do figury Chrystusa. Uszkodzone zostały: głowa, szyja i jedna dłoń. Uszkodzenia zostały szybko naprawione przez autora rzeźby.[7]. Według innej relacji uszkodzenia figury dokonali żołnierze niemieccy[8].
Pomnik został wzniesiony jako wotum dziękczynne za uratowanie wsi Mała od klęski gradobicie, które spustoszyło sąsiednie miejscowości (za informacją z tablicy przy pomniku)
Kilka razy do roku pod figurą odbywają się nabożeństwa z udziałem młodzieży. W okresie Wielkiego Postu odprawiana jest droga krzyżowa. Istnieje prawdopodobieństwo, że Wojciech Durek zaczerpnął wzór figury podobnej do 30-metrowej figury Chrystusa, górującego nad Rio de Janeiro ze wzgórza Corcovado, zbudowanej w 1931 roku. Był to jedyny taki pomnik w Polsce do dnia 6 listopada 2010 roku, kiedy to w Świebodzinie stanął 33-metrowy, największy na świecie Pomnik Chrystusa Króla.
Zabytki
- Kościół św. Michała Archanioła - został wzniesiony końcem XVI wieku. Położony na wzniesieniu, wielokrotnie przebudowywany. Niewielka drewniana budowla, jednonawowa z węższym zamkniętym trójbocznie prezbiterium. Tuż przy kościele znajduje się cmentarz parafialny o powierzchni 2 ha, a na nim murowana kaplica wybudowana w 1847 roku (nr rej.: A-560 z 23.08.1979)[9].
- Pomnik Chrystusa Króla - monument o konstrukcji żelbetowej zbudowany w 1937 roku, autorstwa Wojciecha Durka. Figura wraz z postumentem ma 17,5 m wysokości. Usytuowana na wzgórzu, w roku 2007 wygrała w plebiscycie Nowin na „Siedem cudów Podkarpacia”[10].
- Resztki parku dworskiego - założony w pierwszej połowie XIX wieku. Obecnie można jedynie oglądać pozostałości parku krajobrazowego w postaci starodrzewia: lip, kasztanów i dębów (nr rej.: 1256 z 3.11.1992)[9].
- Kapliczki pochodzące z połowy XIX wieku.
Bibliografia
- Informacje o Małej w serwisie Urzędu Miejskiego Ropczyce [dostęp 31 sierpnia 2011]
Przypisy
- ↑ Wieś Mała w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2018-04-17] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-04-17].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 760 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09].
- ↑ Parafia na stronie diecezji
- ↑ Strona miejscowości, historia wsi. [dostęp 2015-08-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-31)].
- ↑ Strona miejscowości, pomnik Chrystusa. [dostęp 2015-09-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-02-02)].
- ↑ a b [Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022 . s. 117]
- ↑ Wybraliśmy 7 cudów Podkarpacia!. www.nowiny24.pl. [dostęp 2011-08-31].
Linki zewnętrzne
- Mała, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 25 .
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 50.9 N
- S: 48.95 N
- W: 21.03 E
- E: 23.66 E
Flaga województwa podkarpackiego
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
wieś Mała